Απειλητικά επιστρέφει στο προσκήνιο η πειρατεία πλοίων ήδη από τους τελευταίους μήνες του 2020, τάση που διατηρείται και κατά τις πρώτες εβδομάδες του νέου έτους, όπως φαίνεται από τις επιθέσεις που καταγράφονται. Έτσι έρχεται να προστεθεί ένας ακόμα «πονοκέφαλος» για πληρώματα και πλοιοκτήτες, μια μάστιγα που εξακολουθεί να μαίνεται ακόμα και σήμερα, αιώνες μετά την εμφάνιση των πρώτων πειρατών.
Το πιο επικίνδυνο σημείο σήμερα είναι ο Κόλπος της Γουινέας στη Δυτική Αφρική. Πρόκειται για ένα σημαντικό τμήμα του Ατλαντικού Ωκεανού, το οποίο εκτείνεται από την Σενεγάλη μέχρι την Αγκόλα. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ICC – International Maritime Bureau, μόνο το 2020, στα νερά αυτά σημειώθηκε το 95% των πειρατειών που κατέληξαν στην ομηρεία μελών πληρώματος. Συνολικά 135 άνθρωποι πιάστηκαν όμηροι στην περιοχή σε 20 διαφορετικά περιστατικά πειρατείας.
Η πειρατεία «άνθησε» και στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας, κυρίως στην ευρύτερη περιοχή της Σομαλίας, όταν νεαροί ψαράδες, ή άλλοι εξαθλιωμένοι οικονομικά Σομαλοί, κατέφυγαν στην επιλογή της πειρατείας διερχόμενων πλοίων, χρησιμοποιώντας μικρά ταχύπλοα, ή χρησιμοποιώντας τις ψαρόβαρκές τους για κάλυψη, ώστε να προσεγγίσουν τα μεγάλα εμπορικά πλοία και να εξαπολύσουν αιφνιδιαστικές επιθέσεις. Στην πορεία των ετών, το φαινόμενο εξασθένησε σημαντικά, καθώς τα πλοία επανδρώθηκαν με οπλισμένους φρουρούς, ενώ υπήρξε και έντονη στρατιωτική παρουσία στην περιοχή, μέσω της δύναμης EUNAVFOR, με σειρά πολεμικών πλοίων από διάφορες χώρες (μεταξύ αυτών και η Ελλάδα), που περιπολούσαν στην περιοχή.
Σήμερα, η Maersk, ο μεγαλύτερος πλοιοκτήτης παγκοσμίως, ζητά την εκ νέου αύξηση της στρατιωτικής παρουσίας, αυτή την φορά στον Κόλπο της Γουινέας, καθώς το επίπεδο του κινδύνου έχει αυξηθεί πλέον σε μη αποδεκτό επίπεδο. Οι ναυτιλιακές ενώσεις ζητούν την ανάληψη πρωτοβουλίας για τη δημιουργία μιας ακόμα ναυτικής συμμαχίας δυνάμεων, που θα αναπτύξουν παρουσία την περιοχή. Ωστόσο, οι ελπίδες για κάτι τέτοιο φαίνονται μετριασμένες, κυρίως λόγω του ότι τα νερά της Δυτικής Αφρικής, δεν έχουν την ίδια υψηλή στρατηγική σημασία που έχει η αντίστοιχη θαλάσσια περιοχή της Ανατολικής Αφρικής. Παραμένουν, φυσικά, βασική δίοδος δεξαμενόπλοιων, λόγω των εξαγωγών πετρελαίου από τις χώρες της περιοχής. Υπολογίζεται ότι περίπου 20.000 πλοία ετησίως διασχίζουν τον Κόλπο της Γουινέας.
Έτσι, η ευθύνη για την αστυνόμευση πέφτει στις «πλάτες» των χωρών της περιοχής, όπως η Νιγηρία, η «υπερδύναμη» της περιοχής. Άλλωστε, οι περισσότεροι όμηροι κρύβονται στο Δέλτα του Νίγηρα. Από εκεί γίνονται οι διαπραγματεύσεις για την πληρωμή λύτρων για την απελευθέρωση των πλοίων και των μελών του πληρώματος. Η κυβέρνηση της Νιγηρίας σχεδιάζει να δαπανήσει 200 εκατ. δολάρια για την προμήθεια νέου εξοπλισμού, όπως ελικόπτερα, δρόνους και ταχύπλοα, ώστε να ενισχύσει το ναυτικό της για την καταπολέμηση της πειρατείας.
Το θέμα όμως είναι ότι ενώ αρχικά, οι επιθέσεις συγκεντρώνονταν στην ακτογραμμή πέριξ της Νιγηρίας, πλέον έχουν επεκταθεί και στα νερά χωρών, όπως το Μπενίν, η Γκάνα και το Καμερούν. Επίσης, συμβαίνουν σε όλο και βαθύτερα νερά. Στις 23 Ιανουαρίου, πειρατές επιτέθηκαν σε φορτηγό πλοίων τουρκικών συμφερόντων, 100 ναυτικά μίλια από τις όχθες της Νιγηρίας και απήγαγαν 15 μέλη του πληρώματος, σκοτώνοντας ένα εξ αυτών.
Όπως αντιλαμβάνεται κανείς, το ζήτημα της πειρατείας απασχολεί έντονα και τους ασφαλιστικούς φορείς του κλάδου, δηλαδή τους ομίλους αμοιβαίας ασφάλισης (P&I Clubs). Σε πρόσφατη ανάλυσή του, ο όμιλος ναυτιλιακής αλληλασφάλισης GARD P&I Club, ανέφερε ότι το 2020 καταγράφηκε αύξηση των επιθέσεων στα πλοία της εμπορικής ναυτιλίας, καθώς καταγράφηκαν 195 περιστατικά, από 162 το 2019. Η αύξηση αυτή εντοπίζεται κυρίως στον Κόλπο της Γουινέας, ενώ άνοδο σημείωσαν και οι ένοπλες ληστείες στα στενά της Σιγκαπούρης. Είναι χαρακτηριστικό μάλιστα ότι από τις 195 επιθέσεις, οι 161 συνοδεύτηκαν από επιβίβαση των πειρατών στα πλοία, δείγμα του μεγάλου ποσοστού επιτυχίας.
Σύμφωνα με την GARD, η επίδραση της πανδημίας μακροπρόθεσμα, είναι πιθανό να οδηγήσει σε περαιτέρω αύξηση των επιθέσεων. Έστω κι έμμεσα, η πανδημία οδηγεί σε αύξηση του ρίσκου για περιστατικά πειρατείας και ενόπλων επιθέσεων. Η κόπωση των πληρωμάτων και η μείωση της ικανότητάς τους να πραγματοποιούν ενδελεχώς διαδικασίες που σχετίζονται με την ασφάλεια του πλοίου, είναι πιθανό να έχει αρνητική επίδραση στο επίπεδο ασφαλείας. Επιπλέον, τα συχνά «μποτιλιαρίσματα» των πλοίων σε κόμβους αλλαγής πληρωμάτων, είναι πιθανό να προσφέρουν περισσότερες ευκαιρίες για επιθέσεις ενόπλων. Στο πλαίσιο αυτό, η GARD συμβουλεύει τα μέλη της, δηλαδή τις ναυτιλιακές εταιρείες, να ακολουθούν με επιμέλεια όλες τις οδηγίες που προβλέπονται για την αποφυγή περιστατικών πειρατείας και να βρίσκονται σε στενό συντονισμό με τις τοπικές αρχές, όταν πρόκειται να περάσουν από κάποιο επικίνδυνο σημείο.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
