Ένα παράδοξο οικονομικό φαινόμενο έχει δημιουργήσει η πανδημία, καθώς η παγκόσμια οικονομία βυθίζεται σε βαθιά ύφεση, αλλά οι τιμές των κατοικιών έχουν αυξηθεί 4% στα κράτη – μέλη του ΟΟΣΑ, ενώ σε αρκετές χώρες της Ευρώπης αλλά και σε πολιτείες των ΗΠΑ η μέση άνοδος είναι υψηλότερη.
Αναλυτές εκφράζουν φόβους η αγορά κατοικιών έχει «φουσκώσει» υπερβολικά και είναι εκτεθειμένη σε κίνδυνο κατάρρευσης, αν η παγκόσμια οικονομία δεν ανακάμψει δυναμικά. Όπως τονίζει ο Ματίας Χόλτσχεϊ της UBS, που καταρτίζει κάθε χρόνο το δείκτη «φούσκας» στις τιμές κατοικιών σε 25 μεγάλες πόλεις του κόσμου, «η πανδημία δεν είναι καλό νέο ούτε βοηθάει με οποιοδήποτε τρόπο την αγορά κατοικιών».
Ο ίδιος προσθέτει ότι είναι σαφές πως η οικονομική ανάκαμψη δεν έχει αρχίσει, ο πλούτος μειώνεται, τα ενοίκια υποχωρούν στις περισσότερες πόλεις, κάτι που σημαίνει ότι η ενοικίαση γίνεται φθηνότερη έναντι της απόκτησης σπιτιού. «Τα θεμελιώδη στοιχεία δεν υποστηρίζουν την έκρηξη που παρατηρείται στις αγορές κατοικιών» προειδοποιεί.
Την ανθεκτικότητα των αγορών κατοικιών ενισχύουν τα τεράστια πακέτα στήριξης από κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες προκειμένου να ξεπεράσουν το πλήγμα της πανδημίας. Στις ΗΠΑ η πτώση επιτοκίων των στεγαστικών δανείων σε συνδυασμό με το πρόγραμμα στήριξης οδήγησε σε αύξηση τιμών 5% στο β’ τρίμηνο του 2020, ενώ στη Ρωσία κατά κύριο λόγο εξαιτίας των κρατικών επιδοτήσεων η αύξηση έφθασε στο εντυπωσιακό 15%.
Η πανδημία ωθεί αρκετούς ανθρώπους να εγκαταλείψουν τις ακριβές αστικές περιοχές και να εγκατασταθούν στην επαρχία, με δυνατότητα να ζήσουν σε καλύτερες συνθήκες. Απτή απόδειξη η Βρετανία όπου καταγράφηκε ισχυρή αύξηση της ζήτησης μονοκατοικιών σε απομακρυσμένες περιοχές σε σύγκριση με αυτή για διαμερίσματα στο διάστημα Μαρτίου – Σεπτεμβρίου 2020. Ανάλογα είναι τα δεδομένα και για τη Γαλλία, ενώ ακόμη και τα μέτρα περιορισμού στις μετακινήσεις φαίνεται να ευνοούν το φαινόμενο, καθώς οι αστικές περιοχές είναι αυτές στις οποίες επιβάλλονται οι πιο «σκληροί» περιορισμοί.
Η άνοδος των τιμών των ακινήτων προκαλεί επίσης ανησυχία στη Γερμανία, όπου η κεντρική τράπεζα τόνισε σε πρόσφατη έκθεση ότι τα διαμερίσματα στις μεγαλύτερες πόλεις της χώρας ήταν υπερτιμημένα κατά 30% σε σύγκριση με τη μακροπρόθεσμη αναλογία τιμών προς ενοίκια - αν και πρόσθεσε ότι αυτό αντανακλά την αύξηση στις τιμές της γης και όχι τα «αποσταθεροποιητικά, κερδοσκοπικά κίνητρα της ζήτησης».
Ο όγκος των γαιών που πωλούνται κάθε χρόνο σε μεγαλύτερες πόλεις έχει μειωθεί κατά το ένα τρίτο από το 2012, ενώ οι τιμές υπερδιπλασιάστηκαν, σύμφωνα με τη γερμανική ένωση κατασκευαστικών εταιρειών. Ο αριθμός των νέων διαμερισμάτων που χτίστηκαν στη χώρα πέρυσι αυξήθηκε 2% σε 293.000 - αλλά αυτό παρέμεινε κάτω από τα 400.000 το χρόνο που απαιτείται για την κάλυψη της ζήτησης.
Ένα ανησυχητικό σημάδι για την αγορά κατοικιών στην Ευρώπη είναι ότι οι τράπεζες αρχίζουν να ελέγχουν τον ενυπόθηκο δανεισμό τους, ανησυχώντας ότι η κρίση μπορεί να οδηγήσει σε μία νέα γενιά κόκκινων δανείων, όπως αποκαλύπτει πρόσφατη έρευνα της ΕΚΤ.
Το καμπανάκι του κινδύνου έκρουσε πρόσφατα και ο επικεφαλής του SSM, Αντρέα Ενρια, ο οποίος τόνισε ότι εξαιτίας της κρίσης οι ευρωπαϊκές τράπεζες μπορεί να βρεθούν αντιμέτωπες με επιπλέον 1,4 δισ. ευρώ επισφαλών. Εάν επαληθευθεί το χειρότερο σενάριο, οι αναλυτές προβλέπουν ότι θα μπορούσε να προκαλέσει μια ξαφνική σύσφιξη της εξαιρετικά χαλαρής αγοράς ενυπόθηκων δανείων, μειώνοντας τις τιμές των κατοικιών.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
