Η άσκηση κριτικής στις επιλογές της κινεζικής εξουσίας μπορεί να κοστίσει πολύ, τόσο σε χρήμα όσο και σε χρόνο. Αυτό το γνωρίζει, πλέον, πολύ καλά ο δεύτερος πλουσιότερος άνθρωπος της Κίνας, Τζακ Μα, ιδιοκτήτης της γνωστής εταιρείας Alibaba αλλά και του ομίλου Ant, ο οποίος δραστηριοποιείται στον τομέα του fintech και αναγκάστηκε να αναβάλει την αρχική δημόσια εγγραφή του (IPO) στο Χονγκ Κονγκ και τη Σαγκάη.
Αυτή η αναβολή κατόπιν παρέμβασης των κινεζικών αρχών αφαίρεσε σε μία ημέρα τρία δισ. δολάρια από την αξία της περιουσίας του Μα (φθάνει στα 58 δισ.) και τον έριξε στη δεύτερη θέση μεταξύ των πλουσιότερων ανθρώπων του ασιατικού δράκου.
Η δημόσια εγγραφή της Ant Group, η συνολική αξία της οποίας αποτιμάται στα 315 δισ. δολάρια, δηλαδή υψηλότερη από την αντίστοιχη της JPMorgan Chase, αναβλήθηκε ξαφνικά, δημιουργώντας σύγχυση όχι μόνο στους υποψήφιους επενδυτές αλλά στο σύνολο της διεθνούς χρηματιστηριακής και οικονομικής κοινότητας και φυσικά επανάφερε στο προσκήνιο τα ερωτηματικά για το πόσο εύκολο είναι το επιχειρείν στην Κίνα.
Όλα ξεκίνησαν στα τέλη Οκτωβρίου, όταν ο Μα συμμετέχοντας σε συνέδριο στη Σανγκάη άσκησε δημόσια κριτική στον τρόπο λειτουργίας των ελεγκτικών μηχανισμών της Κίνας, υποστηρίζοντας ότι μπλοκάρουν την καινοτομία. Οι πρώτες επιθέσεις εναντίον του έγιναν από τα κινεζικά κρατικά ΜΜΕ και ακολούθησε η κλήτευσή του από τη Ρυθμιστική Επιτροπή Κινητών Αξιών της Κίνας (CSRC) στις αρχές της προηγούμενης εβδομάδας. Στο σημείο αυτό, θα πρέπει να σημειωθεί ότι το ΙΡΟ της εταιρείας υποτίθεται ότι θα γίνονταν εντός της τρέχουσας εβδομάδας, αλλά πήρε αναβολή την τελευταία στιγμή και κανείς δεν γνωρίζει εάν θα είναι… επ’ αόριστον.
Οι Κινέζοι γραφειοκράτες φρόντισαν να ενημερώσουν τον διάσημο συμπατριώτη τους επιχειρηματία ότι οι εποχές της «χαλαρής κυβερνητικής εποπτείας» τελείωσαν και, παρά το γεγονός, όπως σημειώνει εκτενές δημοσίευμα του πρακτορείου Bloomberg, ότι δεν υπήρξε συζήτηση για το ΙΡΟ της Ant, κατέστη απόλυτα σαφές ότι η πορεία του δεν θα ήταν η αναμενόμενη, ακόμη και εάν θεωρούνταν η μεγαλύτερη και πιο ενδιαφέρουσα δημόσια εγγραφή διεθνώς εδώ και αρκετά χρόνια.
Το μήνυμα που ήθελε να στείλει το Πεκίνο τόσο προς τον Μα όσο και προς οποιονδήποτε άλλο Κινέζο επιχειρηματία ήταν σαφές: κανείς δεν μπορεί να ασκεί δημόσια κριτική και να έχει την εντύπωση ότι θα μείνει… ατιμώρητος. Και το απέδειξαν και πρακτικά, ενημερώνοντας τους συμβούλους της Ant –και όχι τον ιδιοκτήτη της- ότι υπάρχουν αλλαγές των κανονισμών στους οποίους πρέπει να συμμορφώνονται οι χρηματοοικονομικοί όμιλοι, αρχής γενομένης από την 1η Νοεμβρίου.
Οι κινεζικές ρυθμιστικές αρχές υποστήριξαν ότι στο ενημερωτικό δελτίο που είχε εκδώσει η Ant για το ΙΡΟ πιθανώς «να μην υπάρχει ορθή αποτύπωση των νέων κανόνων που ισχύουν». Μάλιστα, με δήλωσή της η CSRC υποστήριξε ότι θα ήταν καλύτερα να υπάρξει αναβολή της δημόσιας εγγραφής προκειμένου να αποφευχθεί το ενδεχόμενο «οι επενδυτές να εκτεθούν σε κινδύνους και σοβαρές απώλειες».
Όμως τα προβλήματα για την Ant δεν σταματούν εδώ. Όπως όλα δείχνουν, οι κινεζικές αρχές είναι έτοιμες να «συμβουλεύσουν» τις τράπεζες να μην χρησιμοποιούν τη διαδικτυακή πλατφόρμα δανεισμού της εταιρείας, εγείροντας ερωτηματικά κυρίως για την πολιτική προμηθειών που ακολουθεί.
Την ίδια ώρα η αναβολή της δημόσιας εγγραφής εγείρει ευρύτερες ανησυχίες σχετικά με τη δέσμευση της Κίνας για διαφάνεια, την ώρα που προσπαθεί να δελεάσει διεθνείς επενδυτές.
Η μόνη που δεν φαίνεται, τουλάχιστον προς το παρόν, να κινδυνεύει από αυτή την αναβολή είναι η ίδια η εταιρεία η οποία, σύμφωνα με την επίσημη ανακοίνωσή της, διέθετε ρευστότητα 71 δισ. γουάν (άνω των 10,7 δισ. δολαρίων) στα τέλη Ιουνίου, αλλά σίγουρα η εμπλοκή των αρχών στον τρόπο λειτουργίας της θα δημιουργήσει αρκετές επιπλοκές στο μέλλον. Εκτός φυσικά εάν ο Μα καταστεί πιο υπάκουος και κυρίως σταματήσει να ασκεί δημοσίως κριτική στο Πεκίνο και τις πολιτικές που ακολουθεί.