Ασύμβατη με την πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής είναι η αξιοποίηση των κοιτασμάτων φυσικού αερίου της Αν. Μεσογείου, σύμφωνα με τη μη κυβερνητική οργάνωση Global Witness, που υπογραμμίζει ότι είναι μάταιη η αντιπαλότητα για αυτά τα κοιτάσματα, τα οποία έχουν μικρή αξία εάν θέλουμε να σταματήσουμε την κατάσταση έκτακτης ανάγκης για το κλίμα.
Σύμφωνα με την Global Witness, αν η Ευρώπη θέλει να πιάσει τους στόχους για το κλίμα το 2050, τότε όχι απλώς δε χρειάζεται τα κοιτάσματα στην ανατολική Μεσόγειο και τον αγωγό EastMed, αλλά αντιθέτως μπορούν να εκτροχιάσουν την ΕΕ από τους κλιματικούς της στόχους.
Σήμερα, η ΕΕ διαθέτει αρκετό φυσικό αέριο για να καλύψει την υπάρχουσα ζήτηση, τονίζει η έρευνα ενώ σημειώνει ότι η ΕΕ προβλέπει ότι η ζήτηση θα μειωθεί σύντομα στο πλαίσιο των στόχων της για την κλιματική αλλαγή, με την πτώση να φτάνει στο 90% έως το 2050. Οι χώρες της ΕΕ δεν χρειάζονται φυσικό αέριο από την ανατολική Μεσόγειο. Ταυτόχρονα, το φυσικό αέριο για το οποίο αγωνίζονται η Ελλάδα, η Τουρκία, η Κύπρος και η ΕΕ θα παράγει τεράστια ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα. Εάν τα κοιτάσματα που έχουν ήδη ανακαλυφθεί εξαχθούν και χρησιμοποιηθούν, μέχρι το 2050 θα παραχθούν τόσες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα όσο εκπέμπουν μαζί η Γαλλία και η Ισπανία σε ένα χρόνο.
Σύμφωνα με την μελέτη, η Ευρώπη επίσης δεν χρειάζεται τον προτεινόμενο αγωγό EastMed, ο οποίος επί του παρόντος υποστηρίζεται από την ΕΕ ως «έργο κοινού ενδιαφέροντος». Εάν ο αγωγός λειτουργούσε σε πλήρη χωρητικότητα έως το 2050, το αέριο που μεταφέρει θα μπορούσε να παράγει περισσότερα αέρια θερμοκηπίου από όσα εκπέμπουν η Γαλλία, η Ισπανία και η Ιταλία μαζί σε ένα χρόνο.
Με βάση τα παραπάνω η μελέτη υποστηρίζει ότι είναι κρίσιμο να μειωθούν αμέσως οι εντάσεις για το φυσικό αέριο στην ανατολική Μεσόγειο. Ο πιο ξεκάθαρος τρόπος για να επιτευχθεί η αποκλιμάκωση είναι να συνειδητοποιήσουν όλα τα μέρη ότι δεν μπορούν να χρησιμοποιήσουν το φυσικό αέριο για το οποίο παλεύουν και να δεσμευτούν ότι θα σταματήσουν τις γεωτρήσεις. Ταυτόχρονα, σύμφωνα με την μελέτη η ΕΕ θα πρέπει να αποσύρει την υποστήριξη για τον αγωγό EastMed και να αλλάξει τη νομοθεσία της ώστε να διασφαλίσει ότι άλλοι αγωγοί φυσικού αερίου δεν θα λάβουν παρόμοια βοήθεια.
Διπλωματία φυσικού αερίου και διενέξεων
Τα τελευταία 21 χρόνια, έχουν βρεθεί πάνω από 1.425 δις. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου στις ακτές της Κύπρου και του Ισραήλ - μέγεθος ισοδύναμο με σχεδόν το 50% των αποθεμάτων του Τέξας. Αυτό οδήγησε σε μια διπλωματική αναταραχή, με αποτέλεσμα να διεκδικούνται τμήματα της Μεσογείου από ανταγωνιστικές χώρες.
Η Κύπρος, η Ελλάδα, η Τουρκία και η ΕΕ πρέπει να βρουν μια ειρηνική λύση στη διαμάχη. Οι διαφορές μεταξύ χωρών σχετικά με το ποιος ελέγχει τα ορυκτά καύσιμα πολύ συχνά γίνονται βίαιες, με τρομερό πολιτικό κόστος. Ωστόσο, η σύγκρουση στην ανατολική Μεσόγειο θα αποτελούσε μία ιδιαίτερα σπατάλη μάχη: εάν η κατάσταση έκτακτης ανάγκης για το κλίμα πρέπει να αντιμετωπιστεί επιτυχώς, δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί το φυσικό αέριο για το οποίο η Ευρώπη και η Τουρκία κάνουν αγώνα δρόμου.
Η ΕΕ δεν χρειάζεται επί του παρόντος περισσότερο φυσικό αέριο. Σύμφωνα με την εταιρεία δεδομένων Artelys, η ΕΕ διαθέτει επαρκείς προμήθειες από τη Νορβηγία, τη Ρωσία, την Τουρκία, την Κεντρική Ασία και τη Βόρεια Αφρική για να καλύψει τη μελλοντική ζήτηση. Αυτό ισχύει ακόμη και αν υπάρχει ένα σοκ εφοδιασμού για έναν χρόνο από έναν από τους προμηθευτές της Ευρώπης.
Εξίσου σημαντικό, η ζήτηση φυσικού αερίου στην ΕΕ θα πρέπει επίσης σύντομα να συρρικνωθεί δραματικά. Η ΕΕ αναγνώρισε ότι πρέπει να μειώσει γρήγορα τις ποσότητες φυσικού αερίου που καταναλώνει για την καταπολέμηση της έκτακτης ανάγκης για το κλίμα. Η αύξηση των πλημμυρών στην Ευρώπη έχει κοστίσει δισεκατομμύρια, ενώ τα κύματα θερμότητας στην Ινδία γίνονται συχνότερα, σκοτώνοντας χιλιάδες ανθρώπους. Όπως σημειώνει η μελέτη, το ορυκτό φυσικό αέριο είναι βασικός παράγοντας της έκτακτης ανάγκης για το κλίμα. Το 2019, το φυσικό αέριο που χρησιμοποιήθηκε στην ΕΕ παρήγαγε περισσότερες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα από τον την καύση άνθρακα.
Το 2018, η ΕΕ υπολόγισε πόσο θα έπρεπε να μειώσει την κατανάλωση φυσικού αερίου εάν θέλει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στη διακοπή της αύξησης της παγκόσμιας θερμοκρασίας πάνω από τους 1,5 ° C των προ-βιομηχανικών επιπέδων. Μέχρι το 2030, η Ευρώπη πρέπει να μειώσει την κατανάλωση κατά ένα τέταρτο σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2016 και έως το 2050 - όταν η ΕΕ υπόσχεται να είναι "ουδέτερη από άνθρακα" - η χρήση ορυκτών αερίων πρέπει να μειωθεί κατά 90%.
Αυτό το χρονοδιάγραμμα είναι αντίθετο με τις βλέψεις για τα κοιτάσματα της ανατολικής Μεσογείου. Μέχρι σήμερα, μόνο η Κύπρος έχει βρει φυσικό αέριο κοντά στα νερά που έχουν προκαλέσει τις εντάσεις Ελλάδας - Τουρκίας. Η Κύπρος είναι απίθανο να εξάγει όλο το φυσικό αέριο που έχει βρει. Ωστόσο, αν το κάνει, μέχρι το 2050 η παραγωγή της Κύπρου από μόνη της θα μπορούσε να ανέλθει στο 20% περίπου του φυσικού αερίου που μπορεί να καταναλώσει η ΕΕ εάν θέλει να επιτύχει τους κλιματικούς της στόχους.
Τόση κατανάλωση ισοδυναμεί επίσης με πολύ διοξείδιο του άνθρακα. Εάν καεί, το φυσικό αέριο από την Κύπρο μεταξύ 2030 και 2050 θα εκπέμψει 577 εκατ. τόνους άνθρακα. Στην πραγματικότητα, αυτή η εκτίμηση είναι πιθανώς χαμηλή επειδή δεν λαμβάνει υπόψη τις εκπομπές από την εξόρυξη, μεταφορά ή επεξεργασία του φυσικού αερίου. Ωστόσο, ακόμη και με αυτόν τον απλό υπολογισμό, μεταξύ του 2030 και του 2050 το αέριο της Κύπρου θα παρήγαγε περισσότερο άνθρακα από όλα τα εργοστάσια άνθρακα της Γερμανίας το 2017 και το 2018. Το ορυκτό αέριο για το οποίο αγωνίζονται η Ελλάδα, η Τουρκία, η Κύπρος και η ΕΕ είναι προς το παρόν πλεονασματικό. Καθώς η ζήτηση της ΕΕ μειώνεται, η αξία του φυσικού αερίου θα μειωθεί ακόμα περισσότερο.
Ο αγωγός EastMed θα μπορούσε να αυξήσει περαιτέρω τις εντάσεις
Η μελέτη τονίζει επίσης ο προτεινόμενος αγωγός EastMed 1.900 χιλιομέτρων, ο οποίος θα κόστιζε 6 δις. ευρώ και θα μεταφέρει φυσικό αέριο από το Ισραήλ και την Κύπρο στην Ελλάδα και στην Ευρώπη, θα μπορούσε να αυξήσει περαιτέρω τις εντάσεις στην περιοχή.
Και πάλι, αυτός δεν είναι ένας αγώνας που αξίζει υποστηρίζει η μελέτη. Ο EastMed έχει προγραμματιστεί να αρχίσει να λειτουργεί το 2025 και αν EastMed λειτουργήσει με πλήρη δυναμικότητα, θα έχει τεράστιο κόστος για το κλίμα. Ακόμη και με συντηρητικές εκτιμήσεις, το αέριο που μεταφέρεται σε ένα χρόνο θα μπορούσε να εκπέμψει 38 εκατ. τόνους διοξειδίου του άνθρακα εάν καεί. Οι αγωγοί διαρρέουν επίσης μεθάνιο, το οποίο θερμαίνει τον πλανήτη πολύ πιο γρήγορα από ό, τι ο άνθρακας. Σε ένα χρόνο, το αέριο και το μεθάνιο από τον αγωγό θα μπορούσαν να παράγουν περισσότερα αέρια θερμοκηπίου από το εργοστάσιο ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα Bełchatów στην Πολωνία - τον μοναδικό μεγαλύτερο εκπομπό ορυκτών καυσίμων στην Ευρώπη.
Εάν ο EastMed λειτουργεί με πλήρη χωρητικότητα από το 2025 έως το 2050, η ζημιά θα είναι πολύ χειρότερη. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου το αέριο από τον αγωγό θα μπορούσε να εκπέμψει 950 εκατομμύρια τόνους διοξειδίου του άνθρακα εάν καεί και μεθάνιο που ισοδυναμεί με 9 εκατομμύρια τόνους άνθρακα. Αυτό θα ήταν περισσότερο από τις εκπομπές από τις λιγνιτικές μονάδες της Γερμανίας για τέσσερα χρόνια. Αυτά τα στοιχεία δείχνουν ότι ο EastMed, όπως το φυσικό αέριο κοντά στην Κύπρο, όχι απλώς δεν είναι χρήσιμα αλλά αντιθέτως έχουν και μεγάλο περιβαλλοντικό κόστος.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
