Σοβαρή κρίση έχει ξεσπάσει στην Ουκρανία με αφορμή το σκάνδαλο διαφθοράς και ξεπλύματος χρήματος που αφορά την Energoatom, την κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας. Το ζήτημα αυτό, που χαρακτηρίστηκε από αξιωματούχο της αντικατασκοπείας ως «ατομική βόμβα» για τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι, εξελίσσεται στη μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο Ουκρανός ηγέτης μετά τη ρωσική εισβολή. Ήδη έχουν αποπεμφθεί δύο υπουργοί, ενώ ένας έχει συλληφθεί, με την προοπτική περαιτέρω παραιτήσεων σε ανώτατο επίπεδο.
Η υπόθεση αυτή προκαλεί ανησυχία στους δυτικούς υποστηρικτές της Ουκρανίας, ενώ για τους Ουκρανούς πολίτες, που βρίσκονται είτε στο μέτωπο είτε υπό συνεχή απειλή, η κατάσταση είναι ακόμη πιο δύσκολη. Τεράστια ποσά, που φέρονται να ανέρχονται έως και στα 100 εκατ. δολάρια, φέρεται να καταχράστηκαν, στερώντας από τον ουκρανικό στρατό πολύτιμους πόρους σε μια κρίσιμη περίοδο.
Παρά τη δικαιολογημένη οργή, το σκάνδαλο απαιτεί ψύχραιμη ανάλυση. Η διαφθορά στην Ουκρανία δεν αποτελεί νέο φαινόμενο, καθώς η χώρα διαθέτει μακρά ιστορία σε αυτόν τον τομέα, αν και σε μικρότερη έκταση σε σύγκριση με τη Ρωσία του Πούτιν. Η προσπάθεια της Δύσης για μεταρρυθμίσεις ήταν εξαρχής δύσκολη και θα συνεχιστεί ανεξάρτητα από το ποιος βρίσκεται στην ηγεσία.
Αξίζει να σημειωθεί ότι, παρά τις αρχικές προσπάθειες περιορισμού της ανεξαρτησίας των Αρχών κατά της διαφθοράς, οι εν λόγω Αρχές φαίνεται να λειτουργούν αποτελεσματικά. Αυτό αποτελεί θετικό σημάδι για τους δυτικούς συμμάχους της Ουκρανίας, καθώς επιβεβαιώνει τις προσδοκίες τους για διαφάνεια και λογοδοσία.
Μέχρι στιγμής, ο Βολοντίμιρ Ζελένσκι δεν εμπλέκεται προσωπικά στην υπόθεση, αν και η υπόληψή του έχει πληγεί. Πιέσεις δέχεται και ο προσωπάρχης του, Αντρί Γιέρμακ, με το ενδεχόμενο απομάκρυνσής του να παραμένει ανοιχτό.
Ο πρόεδρος της Ουκρανίας καλείται να εντείνει τις προσπάθειες καταπολέμησης της διαφθοράς, προκειμένου να ενισχύσει το ηθικό των πολιτών και να διατηρήσει τη δυτική υποστήριξη. Εάν το σκάνδαλο αποδείξει ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί, η αποχώρησή του πρέπει να θεωρείται πιθανή, καθώς κανένας ηγέτης δεν είναι αναντικατάστατος.
Υπάρχει ο κίνδυνος το σκάνδαλο να επηρεάσει αρνητικά τη δυτική στήριξη προς την Ουκρανία, με επικριτές στη Δύση να το χρησιμοποιούν ως επιχείρημα κατά της συνέχισης της βοήθειας. Ωστόσο, σε γεωπολιτικό επίπεδο, η υπόθεση αυτή δεν αλλάζει τα δεδομένα. Η Ουκρανία ποτέ δεν αποτέλεσε υπόδειγμα διακυβέρνησης, αλλά η στήριξη της Δύσης παραμένει κρίσιμη για τη σταθερότητα στην περιοχή.
Εάν περιοριστεί η δυτική υποστήριξη, ο βασικός ωφελημένος θα είναι ο Βλαντίμιρ Πούτιν, με τον κίνδυνο η Ουκρανία να μετατραπεί σε ακόμη πιο διεφθαρμένο πελατειακό κράτος. Το κόστος για την Ευρώπη θα είναι τότε σημαντικά υψηλότερο από το σημερινό.
Η υπεράσπιση της Ουκρανίας αποτελεί πράξη ρεαλισμού και διασφάλισης της ευρωπαϊκής ασφάλειας. Όσοι αποδειχθούν ένοχοι διαφθοράς πρέπει να τιμωρηθούν αυστηρά, ωστόσο η Δύση δεν πρέπει να επιτρέψει το σκάνδαλο να επισκιάσει τον μεγαλύτερο κίνδυνο που προέρχεται από τη Μόσχα.
(Πηγή: The Economist)