Ένας βίαιος μετασχηματισμός της παγκόσμιας εφοδιαστικής αλυσίδας εμπορίου βρίσκεται σε εξέλιξη το διάστημα αυτό, καθώς το επίκεντρο της πανδημίας του Covid-19 έχει μεταφερθεί στις χώρες της Δύσης.
Καθώς ο ένας μετά τον άλλο παγκόσμιοι κολοσσοί ανακοινώνουν τη διάθεση των εγκαταστάσεων τους για την παραγωγή του αναγκαίου υγειονομικού υλικού και την κάλυψη των έκτακτων αναγκών των συστημάτων υγείας ανά τον κόσμο, αναπτυσσόμενες χώρες όπως το Μπαγκλαντές, η Σρι Λάνκα και η Καμπότζη, οι οποίες στηρίζοντας εν πολλοίς στην μαζική παραγωγή ρούχων για τους μεγάλους ομίλους, βρίσκονται αντιμέτωπες με ένα κύμα ακυρώσεων παραγγελιών και την προοπτική της εκτίναξης της ανεργίας για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα. Χαρακτηριστικά, μέσα σε μία ημέρα ακυρώθηκαν παραγγελίες ύψους 10 εκατομμυρίων δολαρίων σε τουλάχιστον 20 εργοστάσια του Μπαγκλαντές, καθιστώντας αβέβαιο το μέλλον 4 εκατομμυρίων εργατών του κλάδου ένδυσης.
Αξίζει, εξάλλου, να σημειωθεί ότι τα περισσότερα από τα εργοστάσια παραγωγής ρούχων της χώρας λειτουργούν με πολύ περιορισμένα περιθώρια κερδοφορίας, με αποτέλεσμα δύο ή τρεις ακυρώσεις παραγγελιών να οδηγούν σε λουκέτο. Τα μεγέθη των ακυρώσεων είναι πολύ μεγαλύτερα, κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας, δεδομένου ότι ο κλάδος των ειδών πολυτελείας αναμένει απώλειες φέτος της τάξεως των 30 δισ. δολαρίων. Όπως αναφέρει το Reuters, ένας Κινέζος προμηθευτής για τον ιταλικό οίκο Gucci, που κανονικά παράγει 1.000 γυναικείες τσάντες τον μήνα, φέτος παρήγαγε 500 Φεβρουάριο και καμία τον Μάρτιο.
Με αυτά τα δεδομένα, ο όμιλος Kering, στον οποίο ανήκει ο ιταλικός οίκος, ανακοίνωσε ότι αναμένει μείωση τζίρου 15% το πρώτο τρίμηνο του έτους. Αντίστοιχα, η εταιρεία αθλητικών ειδών Nike έχει προειδοποιήσει για απώλειες πωλήσεων 3,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατά το τέταρτο τρίμηνο, ενώ η αλυσίδα Gap έχασε ήδη 100 εκατομμύρια δολάρια από τον τζίρο της σε Ευρώπη και Ασία, πριν η πανδημία χτυπήσει τις ΗΠΑ, την σημαντικότερη αγορά της. Μη κερδοσκοπικοί οργανισμοί και ενώσεις για τα δικαιώματα των εργαζόμενων πιέζουν τους μεγάλους ομίλους να μην αφήσουν τους προμηθευτές τους στις αναπτυσσόμενες χώρες χωρίς δίχτυ ασφαλείας, εν μέσω μίας ανθρωπιστικής κρίσης.
Ωστόσο, η βιαιότητα της πανδημίας έχει ωθήσει τις περισσότερες εταιρείες στην υιοθέτηση πολιτικών που προτάσσουν το εθνικό συμφέρον. Τα παραδείγματα είναι πολλά, με χαρακτηριστικότερο ίσως αυτό του γαλλικού κολοσσού πολυτελών ειδών LVMH, ο οποίος ανακοίνωσε την παραγωγή αντισηπτικού τζελ, στα εργοστάσια των οίκων Dior, Louis Vuitton και Givenchy, καθώς και την απόκτηση προστατευτικών μασκών από Κινέζο προμηθευτή αποκλειστικά για τα νοσοκομεία της Γαλλίας.
Στο ίδιο μοτίβο, οι ιταλικοί οίκοι μόδας Prada και Giorgio Armani προχώρησαν σε γενναιόδωρες προσφορές για την στήριξη των νοσοκομείων της σκληρά δοκιμαζόμενης Ιταλίας. Προς την κατεύθυνση της αλληλεγγύης φαίνεται πάντως ότι κινείται και ο σουηδικός κολοσσός ένδυσης Η&Μ, καθώς ανακοίνωσε την παραγωγή προστατευτικού εξοπλισμού κατά του κορονοϊού, ενεργοποιώντας την δυναμική της εφοδιαστικής του αλυσίδας, σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Τα πράγματα δυσκολεύουν εάν σκεφτεί κανείς τις συνέπειες της εξάπλωσης της πανδημίας στις αναπτυσσόμενες χώρες και την ανθρωπιστική κρίση που θα ακολουθήσει. Ενδεικτικά, το Μπανγκλαντές των 170 εκατομμυρίων ανθρώπων διαθέτει μόλις 500 κλίνες ΜΕΘ. Άλλοι αναλυτές υπογραμμίζουν τους κινδύνους που προκύπτουν από το αδιάθετο στοκ. Χαρακτηριστικά, πριν λίγες ημέρες ακυρώθηκε παραγγελία για 30.000 παντελόνια τζιν από εργοστάσιο της χώρας, με τα ενδύματα αυτά να στοιβάζονται τώρα για αδιευκρίνιστο χρόνο σε ακατάλληλους χώρους, με τον κίνδυνο μίας φονικής πυρκαγιάς να παραμονεύει.