Το Ιράν εμπλουτίζει ουράνιο σε βαθμό που φθάνει το 60%, πλησιάζοντας επικίνδυνα σε επίπεδο κατάλληλο για κατασκευή όπλων, αναφέρει η 18η Έκθεση της Μόνιμης Αντιπροσώπου της Μάλτας, η οποία έχει επιφορτιστεί με την επίβλεψη της παρακολούθησης της εφαρμογής του ψηφίσματος 2231 για την διεθνή συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν (ΚΟΣΔ), βάζοντας ξανά στο μικροσκόπιο τις κινήσεις της Τεχεράνης.
Το Συμβούλιο Ασφαλείας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών συνεδρίασε χθες Τρίτη και ενημερώθηκε από την πρεσβεύτρια της Μάλτας, η οποία κατέθεσε την έκθεσή της βασιζόμενη στις εκθέσεις του ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες, του Γενικού Διευθυντή του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας Ραφαέλ Γκρόσι και της Μεικτής Επιτροπής του ΚΟΣΔ.
Στο πλαίσιο αυτό, ενημέρωση στο Συμβούλιο Ασφαλείας παρείχαν η Αναπληρώτρια ΓΓ του ΟΗΕ Ρόουζμαρι ΝτιΚάρλο και ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος της ΕΕ στον ΟΗΕ πρέσβης Σταύρος Λαμπρινίδης, εκπροσωπώντας αντίστοιχα τον Γενικό Γραμματέα και την Ύπατη Εκπρόσωπο της ΕΕ.
Πέρα από το ΚΟΣΔ, τον Οκτώβριο του 2025 εκπνέει η ισχύς του ψηφίσματος 2231. Πρόκειται για τη φόρμουλα στην οποία κατέληξαν μετά από πολυετείς προσπάθειες το 2015 οι ΗΠΑ, η Βρετανία, η Γαλλία, η Γερμανία, η ΕΕ, η Κίνα, η Ρωσία και το Ιράν. Προβλεπόταν ο περιορισμός και η παρακολούθηση του πυρηνικού προγράμματος του Ιράν, με αντάλλαγμα τη σταδιακή άρση των κυρώσεων.
Την κατάρτιση και την υποβολή του ψηφίσματος 2231 ανέλαβε η Μάλτα και της ανατέθηκε να επιβλέπει την εφαρμογή του, να υποβάλλει εξαμηνιαίες εκθέσεις και να εγγυάται τη συμμόρφωση όλων των μερών.
Η έκθεση μεταξύ άλλων αναφέρει ότι καταγράφει την αδυναμία του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας να επαληθεύσει τις πυρηνικές δραστηριότητες του Ιράν λόγω διακοπής της συνεργασίας από το 2021 και την προειδοποίηση των ευρωπαϊκών κρατών-μερών της συμφωνίας (Γαλλία, Γερμανία, Ηνωμένο Βασίλειο, ομάδα επίσης γνωστή ως E3) για την εκ νέου επιβολή των κυρώσεων, με το Ιράν να απορρίπτει τις επικρίσεις, κάνοντας λόγο για «νόμιμα αντίμετρα».
«Η διακοπή της εφαρμογής των μέτρων παρακολούθησης από το Ιράν από το 2021 έχει σοβαρές επιπτώσεις», ενώ «η συσσώρευση ουρανίου υψηλού βαθμού εμπλουτισμού από το Ιράν προκαλεί ανησυχίες» και «στις πυρηνικές εγκαταστάσεις στο Νατάνζ και Φορντό καταγράφεται αυξημένη δραστηριότητα εμπλουτισμού ουρανίου» αναφέρει η έκθεση.
Όπως αναφέρει η έκθεση, το Συμβούλιο Ασφαλείας διεξήγαγε επανειλημμένα φέτος συζητήσεις επί του θέματος.
- Την 24η Ιουνίου, το Συμβούλιο ενημερώθηκε για τη δέκατη έβδομη έκθεση του Γενικού Γραμματέα, τις δραστηριότητες του συντονιστή της έκθεσης και την κατάσταση του διαύλου προμηθειών από τον Ύπατο Εκπρόσωπο της ΕΕ.
- Τη 13η Δεκεμβρίου, τα μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας συζήτησαν τη δέκατη όγδοη έκθεση του Γενικού Γραμματέα για την εφαρμογή του ψηφίσματος 2231.
Η εφαρμογή του ψηφίσματος του Συμβουλίου Ασφαλείας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν και την ΚΟΣΔ βρίσκεται υπό ολοένα μεγαλύτερη αμφισβήτηση. Με επιστολή τους την 27η Νοεμβρίου, η Γαλλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο εξέφρασαν ανησυχίες για παραβίαση του ψηφίσματος 2231.
Η E3 αναφέρθηκε σε συνεχιζόμενη αύξηση του αποθέματος ουρανίου υψηλού βαθμού εμπλουτισμού από το Ιράν, που πλέον ξεπέρασε τα όρια που είχε θέσει ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας. Ο εμπλουτισμός ουρανίου φτάνει στο 60%, παραβιάζοντας το ΚΟΣΔ. Έγιναν επίσης αναφορές για εγκατάσταση προηγμένων συσκευών φυγοκέντρισης και ανεξέλεγκτη παραγωγή και αποθήκευση.
Κατά την E3, το Ιράν αρνείται να εφαρμόσει τον τροποποιημένο κώδικα της Συμφωνίας Εγγυήσεων. Οι τρεις χώρες τόνισαν επίσης δημόσιες τοποθετήσεις Ιρανών αξιωματούχων για τις πυρηνικές δυνατότητες της χώρας