Scope: Θετικό το αποτέλεσμα των εκλογών, οι προκλήσεις για την οικονομία

Ως πιστωτικά θετικό (credit positive) χαρακτηρίζει το αποτέλεσμα των εκλογών ο οίκος αξιολόγησης Scope, προσθέτοντας, όμως, ότι παραμένουν οι προκλήσεις για την ελληνική οικονομία. 

Σε σχόλιό του ο οίκος αναφέρει ότι ο πρώτος γύρος των εκλογών της Κυριακής στην Ελλάδα απέφερε ένα πολύ ισχυρό αποτέλεσμα για τη Νέα Δημοκρατία, τοποθετώντας το κόμμα σταθερά στην πρώτη θέση και καθιστώντας σχεδόν αναπόφευκτο τον δεύτερο γύρο εκλογών σε περίπου ένα μήνα. Στον δεύτερο γύρο, το μεγαλύτερο κόμμα θα μπορούσε να λάβει έως και 50 έδρες μπόνους νικητή, αυξάνοντας το ενδεχόμενο η Νέα Δημοκρατία να διατηρήσει την απόλυτη κοινοβουλευτική της πλειοψηφία.

Η Ελλάδα είναι το μόνο κράτος μέλος της ΕΕ που δεν αξιολογείται επί του παρόντος με επενδυτική βαθμίδα από τη Scope. Όμως, για να ανακτήσει την πρώτη της αξιολόγηση επενδυτικής βαθμίδας από το 2010, η μεταρρυθμιστική δυναμική, η συνετή δημοσιονομική στάση και η ενισχυμένη σχέση με την Ευρώπη, παράγοντες που στήριξαν τις πρόσφατες αναβαθμίσεις της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας, θα πρέπει να θεωρηθεί ότι θα διατηρηθούν μακροπρόθεσμα.

Η χώρα έχει επωφεληθεί από τη στήριξη έκτακτης ανάγκης της ΕΚΤ μετά την κρίση του Covid-19 μέσω της απαλλαγής από την επιλεξιμότητα των εξασφαλίσεων. Όμως, για να διατηρηθεί το στήριγμα της ΕΚΤ απαιτείται συνεχής συμμόρφωση με τους ευρωπαϊκούς δημοσιονομικούς κανόνες. Τυχόν απροσδόκητη επιστροφή σε ένα πιο ταραχώδες πολιτικό σκηνικό, η μη τήρηση των ευρωπαϊκών δημοσιονομικών κανόνων και η οπισθοχώρηση των μεταρρυθμίσεων μετά τις εκλογές θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την πρόσφατη πρόοδο.

Τα τελευταία 15 χρόνια, η ελληνική οικονομία υπέστη πτώση της παραγωγής κατά 30%, με κρίση χρέους, επίθεση κερδοσκόπων αλλά και φόβους εξόδου από το ευρώ. Παράλληλα βρέθηκε αντιμέτωπη με την κρίση της πανδημίας και την κρίση του κόστους ζωής. Όμως η χώρα επέμεινε, υιοθέτησε φιλόδοξες μεταρρυθμίσεις και αύξησε σημαντικά τις επενδύσεις και την οικονομική της ανταγωνιστικότητα. Η ολοκλήρωση της εποπτείας μετά τη διάσωση και η συναφής ελάφρυνση του χρέους αποτέλεσε ένα ακόμη βήμα προς την ομαλοποίηση της Ελλάδας.

Η πρόοδος της Ελλάδας αντικατοπτρίζεται στην πορεία της πιστοληπτικής της ικανότητας. Η Scope έχει αναβαθμίσει την Ελλάδα κατά πέντε βαθμίδες αξιολόγησης από Β- σε ΒΒ+ από την πρώτη δημόσια αξιολόγηση του κράτους το 2017, και ήταν ο πρώτος οργανισμός αξιολόγησης που αναβάθμισε την Ελλάδα μόνο κατά μία βαθμίδα από την επενδυτική βαθμίδα, τον Σεπτέμβριο του 2021. Τον Δεκέμβριο του 2022, ο Scope ήταν επίσης ο πρώτος οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης που έθεσε θετική προοπτική στην αξιολόγηση ΒΒ+ της Ελλάδας.

Στο τέλος του 2022, το ελληνικό ΑΕΠ παρέμενε 22% κάτω από τα επίπεδα πριν από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση - ενδεικτικό παράδειγμα των ιστορικών οικονομικών προκλήσεων των τελευταίων 15 ετών. Αυτό συμβαίνει παρόλο υπήρξε αναβάθμιση της εκτίμησης του οίκου για την ανάπτυξη από 1,3% σε 2,2% για το 2023, ακολουθούμενη από 1,4% για το 2024 (αναθεωρημένη από 2%) - διατηρώντας την προσδοκία για ισχυρή ανάκαμψη από τις κορυφές της κρίσης Covid-19.

Η ανεργία έχει μειωθεί περισσότερο από το ήμισυ από την κορύφωση του 28% και αναμένεται να είναι κατά μέσο όρο 10,9% το 2023 και το 2024. Οι μεταρρυθμίσεις ενισχύουν το εμπόριο και τις άμεσες ξένες επενδύσεις, ενώ οι τουριστικές εισπράξεις έχουν ανακάμψει στο 95% των προ της πανδημίας επιπέδων κατά το έτος έως τον Φεβρουάριο του 2023. Ωστόσο, η Ελλάδα εξακολουθεί να εμφανίζει ένα από τα υψηλότερα ποσοστά σχετικής φτώχειας στην ΕΕ. Το κατά κεφαλήν ΑΕΠ σε αγοραστική δύναμη είναι το δεύτερο χαμηλότερο στην ΕΕ.

Τα capital controls καταργήθηκαν πριν από περισσότερα από τρία χρόνια και το ύψος των μη εξυπηρετούμενων δανείων έχει μειωθεί από σχεδόν 50% τον Ιούνιο του 2017 σε 8,2%. Ωστόσο, το ποσοστό αυτό παραμένει σημαντικά υψηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ που ανέρχεται σε 1,8%. Το ελληνικό δημόσιο χρέος εξακολουθεί να είναι υψηλό, στο 171% του ΑΕΠ στο τέλος του 2022, αν και κάτω από το ανώτατο επίπεδο του 206% το 2020.

Η Scope προβλέπει ότι το χρέος της γενικής κυβέρνησης θα μειωθεί στο 143% του ΑΕΠ έως το 2028, σύμφωνα με ένα αισιόδοξο σενάριο χωρίς σημαντικές ανατροπές στην ανάκαμψη. Στις χρηματοπιστωτικές αγορές, όμως, το spread του ελληνικού χρέους έχει πέσει κάτω από τις 140 μ.β. από 295 μ.β. τον περασμένο Οκτώβριο- και σε επίπεδο ρεκόρ 48 μ.β. κάτω από εκείνο της Ιταλίας με επενδυτική διαβάθμιση (BBB+/σταθερό).
Η Ελλάδα παρουσίασε ένα ισοσκελισμένο πρωτογενές δημοσιονομικό ισοζύγιο πέρυσι - ξεπερνώντας τις περισσότερες προσδοκίες. Παρ' όλα αυτά, επικρατεί αβεβαιότητα σχετικά με το κατά πόσον θα διατηρηθούν τα επόμενα χρόνια σημαντικά πρωτογενή πλεονάσματα ύψους 2% του ΑΕΠ ετησίως και πόσο ανθεκτικό θα αποδειχθεί το πλαίσιο δημοσιονομικής πολιτικής της Ελλάδας υπό συνθήκες ελαφρύτερης ευρωπαϊκής δημοσιονομικής εποπτείας και ουσιαστικότερης πρόσβασης στις αγορές.