Η παγκόσμια κατανάλωση σιταριού οδεύει προς τη μεγαλύτερη ετήσια μείωση των τελευταίων δεκαετιών, καθώς ο πληθωρισμός ρεκόρ αναγκάζει τους καταναλωτές και τις εταιρείες να μειώσουν την κατανάλωσή του και να αντικαθιστούν το σιτάρι με φθηνότερα εναλλακτικά προϊόντα, εν μέσω αυξανόμενης επισιτιστικής ανασφάλειας.
Οι καταναλωτές ενδέχεται να αντιμετωπίσουν ακόμη υψηλότερες τιμές σιταριού κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2022, καθώς οι εισαγωγείς, οι οποίοι μέχρι τώρα προμηθεύουν φορτία που έχουν αγοραστεί αρκετούς μήνες νωρίτερα σε φθηνότερες τιμές, μετακυλίουν το κόστος από τότε που οι τιμές του εμπορεύματος έφθασαν στο υψηλότερο επίπεδο 10 ετών τον Μάιο.
Η παγκόσμια κατανάλωση σιταριού την περίοδο Ιουλίου - Δεκεμβρίου θα μπορούσε να μειωθεί κατά 5% - 8% σε σχέση με πέρυσι, λένε αναλυτές, έμποροι και επιχειρήσεις επεξεργασίας του εμπορεύματος, πολύ ταχύτερα από την προβλεπόμενη συρρίκνωση κατά 1% του αμερικανικού υπουργείου Γεωργίας.
«Θα υπάρξει πτώση της ζήτησης σιταριού για ζωοτροφές στην Ευρώπη και την Κίνα. Η ζήτηση σιταριού για ανθρώπινη κατανάλωση έχει επίσης επιβραδυνθεί σε βασικές χώρες εισαγωγής σε όλο τον κόσμο», δήλωσε η Έριν Κόλιερ, οικονομολόγος στον Οργανισμό Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ. Εκτίμησε ακόμη ότι «οι υψηλές τιμές έχουν αυξήσει τις ανησυχίες για την επισιτιστική ασφάλεια σε μέρη της Ασίας και της Αφρικής, όπου οι χώρες δεν είναι σε θέση να εξασφαλίσουν επαρκείς προμήθειες από τη διεθνή αγορά».
Εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν αυξανόμενο κόστος τροφίμων και ανασφάλεια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες σε βασικές εξαγωγικές χώρες που οδήγησαν τις τιμές των δημητριακών σε ιστορικά υψηλά επίπεδα.
Οι αποστολές σιταριού από την περιοχή της Μαύρης Θάλασσας αποτιμώνται γύρω στα 400-410 δολάρια ανά τόνο, συμπεριλαμβανομένου του κόστους και των ναύλων για παράδοση στη Μέση Ανατολή και την Ασία. Οι τιμές είναι μειωμένες από το ζενίθ των περίπου 500 δολαρίων ανά τόνο που είχε επιτευχθεί πριν από λίγους μήνες, αλλά παραμένουν πολύ πάνω από τον περσινό μέσο όρο των περίπου 300 δολαρίων.
«Οι προμήθειες σιταριού εξακολουθούν να είναι εξαιρετικά περιορισμένες», δήλωσε ο Ole Houe αναλυτής της χρηματιστηριακής εταιρείας IKON Commodities στο Σίδνεϊ. «Δεν είμαστε σίγουροι πόσο σιτάρι θα βγει από τη Μαύρη Θάλασσα και υπάρχουν δυσμενείς καιρικές συνθήκες σε άλλες εξαγωγικές χώρες».
Οι χώρες που πιθανόν να αντιμετωπίσουν πρόβλημα με τις εισαγωγές σιταριού περιλαμβάνουν την Υεμένη, το Νότιο Σουδάν, το Σουδάν, τη Συρία, την Αιθιοπία, το Αφγανιστάν και τη Σρι Λάνκα, δήλωσε η κα Κόλιερ.
Καθώς το αυξανόμενο κόστος επιβαρύνει τους προϋπολογισμούς των νοικοκυριών, έχουν ξεσπάσει διαμαρτυρίες σε όλο τον κόσμο με ανθρώπους να βγαίνουν στους δρόμους από την Κίνα και τη Μαλαισία μέχρι την Ιταλία, τη Νότια Αφρική και την Αργεντινή.
Στην Ινδονησία, τον δεύτερο μεγαλύτερο αγοραστή σιταριού στον κόσμο, η κατανάλωση μειώθηκε ήδη τους πρώτους πέντε μήνες του 2022 και αναμένεται μεγαλύτερη μείωση καθώς το υψηλότερο κόστος τροφοδοτεί την αλυσίδα εφοδιασμού.
Καθώς οι καταναλωτές μειώνουν τις αγορές τους, οι αρτοποιοί και οι κατασκευαστές ζυμαρικών αντικαθιστούν το σιτάρι με ρύζι. «Οι τιμές του αλεύρου από σιτάρι είναι σχεδόν στα ίδια επίπεδα με το ρύζι - αυτόματα θα υπάρξει μετατόπιση», δήλωσε ο Franciscus Welirang, πρόεδρος της Ένωσης Αλευροβιομηχανιών της Ινδονησίας. Σημείωσε ότι την τελευταία φορά που οι τιμές του αλεύρου σίτου αυξήθηκαν σημαντικά, η κατανάλωση της Ινδονησίας μειώθηκε κατά 4,5%.
Η Βραζιλία, η μεγαλύτερη αγορά για το αμερικανικό σιτάρι, είδε τις αγορές να μειώνονται περισσότερο από 3% την περίοδο Ιανουαρίου - Ιουνίου, παρόλο που η χώρα πλήρωσε 20% περισσότερο για το βασικό προϊόν, όπως έδειξαν τα στοιχεία. «Στα βορειοανατολικά της Βραζιλίας, ίσως οι καταναλωτές αντικαταστήσουν τα προϊόντα σιταριού με περιφερειακά προϊόντα, όπως η ταπιόκα», δήλωσε ο Ρομπέρτο Σαντόλι, αναλυτής στην HedgePoint Global Markets.
Αλλαγές και στις ζωωτροφές
Οι «καυτές» τιμές του σιταριού αλλάζουν επίσης τα συστατικά που χρησιμοποιούν οι κτηνοτρόφοι για ζωοτροφές. Η γαλλική γεωργική υπηρεσία FranceAgriMer προβλέπει ότι η ζήτηση για ζωοτροφές από σιτάρι θα μειωθεί κατά 13% σε 3,9 εκατομμύρια τόνους το 2022/23 από το 2021/22.
«Η πτώση της κατανάλωσης σιταριού στην ΕΕ είναι κυρίως συνέπεια του πολύ φθηνού καλαμποκιού», δήλωσε η Helen Duflot, αναλύτρια της Strategie Grains. «Στη συνέχεια, φυσικά, υπάρχει και το οικονομικό ζήτημα».
Στο Βιετνάμ, μια από τις ταχύτερα αναπτυσσόμενες αγορές ζωοτροφών παγκοσμίως, το ρύζι αντικαθιστά το σιτάρι. Η Ταϊλάνδη είχε αυξήσει νωρίτερα φέτος την ποσόστωση εισαγωγής καλαμποκιού σε 600.000 τόνους από 54.700 τόνους και μείωσε τους εισαγωγικούς δασμούς για να ανακουφίσει τη στενότητα της αγοράς ζωοτροφών, δήλωσαν έμποροι με έδρα την Μπανγκόκ.
Ανταποκρινόμενο στη μεταβαλλόμενη χρήση ζωοτροφών, το αμερικανικό υπ. Γεωργίας μείωσε τον Ιούλιο την πρόβλεψή του για την παγκόσμια κατανάλωση σιταριού για την περίοδο εμπορίας 2022/23 σε 784,22 εκατομμύρια τόνους, μειωμένη κατά 1,77 εκατομμύρια τόνους από την εκτίμησή του Ιουνίου και κατά 6,29 εκατομμύρια τόνους χαμηλότερα από το προηγούμενο έτος.