Το πρόσφατο ράλι στις τιμές πετρελαίου καθώς και αρκετών βασικών εμπορευμάτων από την ημέρα της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία έχει δημιουργήσει αρκετές ανησυχίες, αλλά και φόβους ότι μπορεί να επαναληφθούν ενεργειακά σοκ που έπληξαν την παγκόσμια οικονομία σε προηγούμενες δεκαετίες.
Η πορεία των τιμών είναι απόλυτα φυσιολογική, με δεδομένο η Ρωσία καλύπτει το 38% των αναγκών της Ευρώπης σε φυσικό αέριο και το 10% της παγκόσμιας κατανάλωσης σιτηρών. Επιπρόσθετα είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος εξαγωγέας πετρελαίου στον κόσμο. Ως εκ τούτου, όπως σημειώνει σε ανάλυσή του ο Economist, ο φόβος ότι μπορεί να διακοπούν οι προμήθειες 4,5 εκατ. βαρελιών ρωσικού πετρελαίου ημερησίως ήταν φυσικό να οδηγήσει σε ράλι τις τιμές.
Η απόφαση των ΗΠΑ να επιβάλλουν εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο οδήγησε το αμερικανικό αργό στα 128 δολάρια στις 8 Μαρτίου, δηλαδή στο υψηλότερο επίπεδο 14 ετών. Από τότε υπήρξε αποκλιμάκωση της τιμής, με υποχώρηση χαμηλότερα των 100 δολαρίων στις 15 Μαρτίου.
Η πορεία της τιμής του αμερικανικού αργού (WTI) κατά τη διάρκεια γεωπολιτικών κρίσεων
Μέχρι στιγμής μόνο ΗΠΑ και Αυστραλία έχουν επιβάλει εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, ενώ οι γενικότερες κυρώσεις ενάντια στη Ρωσία έχουν καταστήσει αρκετά δύσκολη την αγορά ρωσικού μαύρου χρυσού. Βάσει στοιχείων της εταιρείας αναλύσεων Kayrros, το πετρέλαιο των Ουραλίων, το σημείο αναφοράς για το ρωσικό αργό, πωλήθηκε την προηγούμενη εβδομάδα, με discount 15% σε σύγκριση με το αμερικανικό αργό.
Εάν η Ευρώπη, η οποία αγοράζει περίπου το ήμισυ του εξαγόμενου πετρελαίου της Ρωσίας, αποφάσιζε επίσης απαγόρευση εισαγωγών από τη Ρωσία, οι τιμές του αργού αναμφίβολα θα εκτινάσσονταν σε νέα ιστορικά υψηλά. Πάντως, μέχρι στιγμής το πετρελαϊκό σοκ του 2022 ωχριά σε σύγκριση με εκείνα του παρελθόντος.
Προσαρμοσμένο στον πληθωρισμό το αμερικανικό αργό εξακολουθεί να απέχει πολύ από το ρεκόρ του των 175 δολ. το βαρέλι που έφθασε τον Ιούνιο του 2008, υπό τις ανησυχίες ότι η αυξανόμενη κατανάλωση της Κίνας για πετρέλαιο θα ξεπερνούσε την προσφορά. Εννέα μήνες αργότερα, μετά την έναρξη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης, μειώθηκε σε μόλις 53 δολάρια. Προσαρμοσμένη στον πληθωρισμό, η τιμή του πετρελαίου είναι επίσης χαμηλότερη από ό,τι ήταν στον απόηχο της αραβικής άνοιξης του 2010, μετά την οποία διατηρήθηκε σε ανοδική πορεία για μία 4ετία.
Ωστόσο, οι μεγαλύτερες πετρελαϊκές κρίσεις -δηλαδή οι μεγαλύτερες ποσοστιαίες αυξήσεις στις τιμές του αργού- σημειώθηκαν τη δεκαετία του 1970. Η πραγματική τιμή του πετρελαίου αυξήθηκε από 25 δολάρια σε 53 δολάρια το 1974, αφού οι χώρες του ΟΠΕΚ απαγόρευσαν τις εξαγωγές προς την Αμερική και άλλες χώρες που υποστήριξαν το Ισραήλ κατά τη διάρκεια του πολέμου του Γιομ Κιπούρ. Οι διακοπές του εφοδιασμού στον απόηχο της ιρανικής επανάστασης του 1979 προκάλεσαν αύξηση των τιμών από 60 σε 133 δολάρια το βαρέλι σε ένα χρόνο. Και οι δύο κρίσεις προκάλεσαν ύφεση στην Αμερική και τη δυτική Ευρώπη.
Υπάρχουν λόγοι να θεωρήσει κάποιος ότι η Αμερική και άλλες οικονομίες είναι σε καλύτερη κατάσταση για να αντιμετωπίσουν την τρέχουσα ενεργειακή καταιγίδα. Τώρα χρειάζεται μόνο το μισό πετρέλαιο για να παραχθεί ένα δολάριο ΑΕΠ από ό,τι στη δεκαετία του 1970. Παρόλο που οι καταναλωτές αισθάνονται το βάρος όταν αγοράζουν βενζίνη, καθώς στις ΗΠΑ έφθασε στα 4,3 δολάρια το γαλόνι στις 14 Μαρτίου, το μέσο αμερικανικό αυτοκίνητο που κατασκευάστηκε το 2021 είναι 93% πιο αποδοτικό σε καύσιμα από ένα που κατασκευάστηκε το 1975.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
