Με δύο κυρώσεις που ισοδυναμούν με «πυρηνικά όπλα» θα «βομβαρδίσει» την οικονομία της Ρωσίας η Δύση, προχωρώντας στην αποβολή επιλεγμένων ρωσικών τραπεζών από το διεθνές σύστημα πληρωμών SWIFT και επιβάλλοντας μέτρα κατά της ρωσικής κεντρικής τράπεζας, ώστε να μην μπορεί να αξιοποιήσει τα συναλλαγματικά της αποθέματα για να χρηματοδοτήσει την οικονομία. Οι νέες κυρώσεις θέτουν σε συναγερμό τις αγορές, ενώ θα ληφθούν έκτακτα μέτρα από την Ευρωπαϊκή Ένωση για τον τομέα της ενέργειας.
Ύστερα από δραματικές διαβουλεύσεις μεταξύ των Ευρωπαίων ηγετών, οι τελευταίες ευρωπαϊκές χώρες που είχαν μπλοκάρει τη χρήση του SWIFT κατά της Ρωσίας, με κυριότερη τη Γερμανία, ήραν χθες τις ενστάσεις τους, καθώς η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία κορυφώνεται και απειλείται με κατάληψη το Κίεβο, ενώ καταγράφονται μεγάλες απώλειες αμάχων και κύματα προσφύγων κατακλύζουν χώρες της ανατολικής Ευρώπης.
Με πολύ σκληρή γλώσσα μίλησε σε έκτακτη συνέντευξη Τύπου η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον Ντερ Λάιεν, ανακοινώνοντας τις νέες κυρώσεις. «Ο Πούτιν βάλθηκε να καταστρέψει την Ουκρανία, αλλά καταστρέφει και το μέλλον της χώρας του», τόνισε.
Οι ενστάσεις της Γερμανίας, πάντως, οδήγησαν σε μια λελογισμένη χρήση του «πυρηνικού όπλου»: δεν θα αποβληθούν από το SWIFT όλα τα ρωσικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα που συμμετέχουν, αλλά θα γίνει μια επιλογή, ώστε να παραμείνουν εντός συστήματος ορισμένες τράπεζες που συμμετέχουν κυρίως στη διεκπεραίωση συναλλαγών στον τομέα της ενέργειας (φυσικό αέριο, πετρέλαιο, άνθρακας) και να μην υπάρξει γενικευμένη διακοπή ενεργειών ροών προς την Ευρώπη.
Αίσθηση προκάλεσε, όμως, ότι οι ηγέτες της Δύσης αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν ένα μέτρο που ίσως να έχει ακόμη πιο βαριά επίδραση στη ρωσική οικονομία και έχει επιβληθεί ως τώρα από τους Αμερικανούς μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις (Ιράν, Β. Κορέα, Βενεζουέλα). Πρόκειται για την επιβολή κυρώσεων στην κεντρική τράπεζα της Ρωσίας, η οποία ουσιαστικά αποβάλλεται από συναλλαγές με το χρηματοπιστωτικό σύστημα της Δύσης, κάτι που σημαίνει ότι ένα μεγάλο μέρος των τεράστιων αποθεματικών συναλλάγματος που έχει συγκεντρώσει (περί τα 600 δισ. δολ.) και τα οποία τηρούνται σε ευρώ, δολάρια ή άλλα νομίσματα της Δύσης δεν θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για χρηματοπιστωτικές συναλλαγές, ώστε να χρηματοδοτηθεί η ρωσική οικονομία.
Αυτό αναμένεται να έχει καταλυτική επίδραση στο ρούβλι, που βρίσκεται σε βαριά πίεση μετά την εισβολή στην Ουκρανία. Για πρώτη φορά μετά από πολύ καιρό, η κεντρική τράπεζα υποχρεώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα να παρέμβει με μαζικές πωλήσεις συναλλάγματος για να συγκρατήσει την πτώση του εθνικού νομίσματος. Με την επιβολή των διεθνών κυρώσεων, που θα στερήσουν ουσιαστικά την πρόσβαση σε δυτικό συνάλλαγμα στην κεντρική τράπεζα, η παρέμβαση αυτού του είδους θα γίνει πολύ δυσκολότερη και το ρούβλι αναμένεται να υποχωρήσει σοβαρά, δημιουργώντας πληθωριστική πίεση στην οικονομία, που θα επηρεάσει άμεσα το διαθέσιμο εισόδημα των Ρώσων.
Σε ό,τι αφορά την εξάρτηση της Ευρώπης από το ρωσικό φυσικό αέριο οι κυβερνήσεις έχουν σχεδιάσει έκτακτες παρεμβάσεις για το ενδεχόμενο διακοπής των ροών από τη Ρωσία και την αναμενόμενη αύξηση των τιμών. Το ελληνικό σχέδιο περιλαμβάνει τη χρήση ντίζελ από μονάδες φυσικού αερίου που έχουν αυτή τη δυνατότητα, αλλά και την ενεργοποίηση λιγνιτικών μονάδων της ΔΕΗ. Παράλληλα, για την αντιμετώπιση του αυξημένου ενεργειακού κόστους για τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά με επιδοτήσεις σε ευρωπαϊκό επίπεδο, συνεδριάζουν αύριο εκτάκτως οι Ευρωπαίοι υπουργοί Ενέργειας, κατόπιν πρωτοβουλίας του Κώστα Σκρέκα, και θα συζητήσουν ελληνική πρόταση για τη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού ενεργειακού ταμείου, που θα μοιράζει κεντρικά τις επιδοτήσεις.
Για τις αγορές, οι βαριές κυρώσεις στη Ρωσία σηματοδοτούν το πέρασμα σε μια νέα φάση αστάθειας και φυγής κεφαλαίων από τοποθετήσεις ρίσκου σε ασφαλείς τοποθετήσεις, όπως τα ομόλογα και ο χρυσός, μετά τη διήμερη άνοδο των χρηματιστηρίων, την Πέμπτη και Παρασκευή, που ήταν αποτέλεσμα της ανακοίνωσης «μετρημένων» κυρώσεων στη Ρωσία, ώστε να μην επηρεασθεί ο ενεργειακός τομέας της οικονομίας.
Βέβαιη θεωρείται η νέα άνοδος των τιμών του φυσικού αερίου, κυρίως στην Ευρώπη, όπως και του αργού πετρελαίου, που είχαν αποκλιμακωθεί την Παρασκευή, ενώ για τις μετοχές αναμένεται ότι θα εκδηλωθούν πιέσεις, καθώς θα αρχίσει να προεξοφλείται ένα σενάριο παρατεταμένων πληθωριστικών πιέσεων και υποχώρησης της ανάπτυξης (στασιμοπληθωρισμός). Σε αυτό το πλαίσιο, ιδιαίτερα σημασία θα έχει η αντίδραση των μεγάλων κεντρικών τραπεζών, που εκτιμάται ότι θα αποφύγουν σε αυτή τη φάση να «σφίξουν» πολύ τη νομισματική πολιτική, ενώ, ιδιαίτερα στην Ευρώπη, γίνεται συζήτηση για διατήρηση του έκτακτου προγράμματος αγοράς ομολόγων, ώστε να υπάρχει ένα εργαλείο για μεγάλη παροχή ρευστότητας στις αγορές.
Με τα χρηματιστήρια κλειστά κατά την ώρα των ανακοινώσεων των νέων κυρώσεων, το Bitcoin, που αποτελεί βαρόμετρο των επενδύσεων ρίσκου και βρίσκεται σε συνεχή διαπραγμάτευση, δίνει ένα μέτρο των αντιδράσεων που θα υπάρξουν στις αγορές. Χθες το βράδυ, όταν έγινε γνωστό ότι θα επιβληθούν οι κυρώσεις, το δημοφιλέστερο κρυπτονόμισμα «βούτηξε» 3,6% χαμηλότερα, αλλά στη συνέχεια ανέκτησε ένα μέρος του χαμένου εδάφους, κερδίζοντας 1,1%.
Η διακύμανση του Bitcoin το τελευταίο 24ωρο
Η κοινή ανακοίνωση των χωρών της Δύσης
Την απόφαση για αφαίρεση ορισμένων ρωσικών τραπεζών από το σύστημα SWIFT ανακοίνωσαν με κοινή τους δήλωση οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, του Καναδά και των Ηνωμένων Πολιτειών.
«Οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας, του Ηνωμένου Βασιλείου, του Καναδά και των Ηνωμένων Πολιτειών καταδικάζουμε τον πόλεμο επιλογής του Πούτιν και τις επιθέσεις στο κυρίαρχο έθνος και τον λαό της Ουκρανίας. Στεκόμαστε στο πλευρό της ουκρανικής κυβέρνησης και του ουκρανικού λαού στις ηρωικές προσπάθειές τους να αντισταθούν στην εισβολή της Ρωσίας. Ο πόλεμος της Ρωσίας αντιπροσωπεύει μια επίθεση σε θεμελιώδεις διεθνείς κανόνες που έχουν επικρατήσει από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τους οποίους έχουμε δεσμευτεί να υπερασπιστούμε. Θα ζητήσουμε από τη Ρωσία να λογοδοτήσει και θα διασφαλίσουμε συλλογικά ότι αυτός ο πόλεμος είναι μια στρατηγική αποτυχία για τον Πούτιν», αναφέρει η δήλωση.
«Παράλληλα με τις διπλωματικές μας προσπάθειες και τη συλλογική μας εργασία για να υπερασπιστούμε τα σύνορά μας και να βοηθήσουμε την ουκρανική κυβέρνηση και τον λαό στον αγώνα τους, εμείς, όπως και οι άλλοι σύμμαχοι και εταίροι μας σε όλον τον κόσμο, επιβάλαμε αυστηρά μέτρα σε βασικούς ρωσικούς θεσμούς και τράπεζες, και στους αρχιτέκτονες αυτού του πολέμου, συμπεριλαμβανομένου του Ρώσου Προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν», επισημαίνεται.
Επιπροσθέτως, εκφράζουν την αποφασιστικότητα για επιβολή επιπλέον μέτρων «που θα απομονώσουν περαιτέρω τη Ρωσία από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και τις οικονομίες μας», σημειώνοντας ότι τα μέτρα θα εφαρμοστούν εντός των επόμενων ημερών.
Ειδικότερα, τα μέτρα είναι τα εξής:
- Διασφάλιση ότι οι επιλεγμένες ρωσικές τράπεζες θα αφαιρεθούν από το σύστημα ανταλλαγής μηνυμάτων SWIFT. Αυτό θα διασφαλίσει ότι αυτές οι τράπεζες θα αποσυνδεθούν από το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και θα βλάψει την ικανότητά τους να λειτουργούν παγκοσμίως.
- Επιβολή περιοριστικών μέτρων που θα εμποδίσουν τη Ρωσική Κεντρική Τράπεζα να αξιοποιήσει τα διεθνή της αποθέματα με τρόπους που υπονομεύουν τον αντίκτυπο των κυρώσεων.
- Δράση ενάντια στους ανθρώπους και τις οντότητες που διευκολύνουν τον πόλεμο στην Ουκρανία και τις επιβλαβείς δραστηριότητες της ρωσικής κυβέρνησης.
«Συγκεκριμένα, δεσμευόμαστε να λάβουμε μέτρα για τον περιορισμό της πώλησης ιθαγένειας — τα λεγόμενα χρυσά διαβατήρια — που επιτρέπουν στους πλούσιους Ρώσους που συνδέονται με τη ρωσική κυβέρνηση να γίνουν πολίτες των χωρών μας και να αποκτήσουν πρόσβαση στα χρηματοοικονομικά μας συστήματα», σημειώνει η κοινή δήλωση.
Επίσης, αναφέρει ότι «την ερχόμενη εβδομάδα θα συγκροτηθεί μια διατλαντική ειδική ομάδα που θα διασφαλίσει την αποτελεσματική εφαρμογή των οικονομικών κυρώσεων εντοπίζοντας και δεσμεύοντας τα περιουσιακά στοιχεία των υπό κυρώσεις ατόμων και εταιρειών που υπάρχουν στις δικαιοδοσίες μας».
«Ως μέρος αυτής της προσπάθειας, δεσμευόμαστε να επιβάλλουμε κυρώσεις και άλλα οικονομικά μέτρα σε πρόσθετους Ρώσους αξιωματούχους και την ελίτ κοντά στη ρωσική κυβέρνηση, καθώς και στις οικογένειές τους και στους φορείς να εντοπίσουν και να δεσμεύσουν τα περιουσιακά στοιχεία που κατέχουν στις δικαιοδοσίες μας», επισημαίνεται.
«Θα δεσμεύσουμε επίσης άλλες κυβερνήσεις και θα εργαστούμε για να εντοπίσουμε και να διακόψουμε τη διακίνηση παράνομων κερδών και να αρνηθούμε σε αυτά τα άτομα τη δυνατότητα να κρύβουν τα περιουσιακά τους στοιχεία σε δικαιοδοσίες σε όλον τον κόσμο», αναφέρουν οι ηγέτες.
Παράλληλα, κάνουν λόγο για ενίσχυση ή συντονισμό ενάντια στην παραπληροφόρηση και άλλες μορφές υβριδικού πολέμου.
«Στεκόμαστε στο πλευρό του ουκρανικού λαού σε αυτήν τη σκοτεινή ώρα. Ακόμη και πέρα από τα μέτρα που ανακοινώνουμε σήμερα, είμαστε έτοιμοι να λάβουμε περαιτέρω μέτρα για να λογοδοτήσει η Ρωσία για την επίθεσή της στην Ουκρανία», καταλήγει η κοινή δήλωση.
Η Κοινότητα για την Παγκόσμια Διατραπεζική Οικονομική Επικοινωνία (SWIFT) ανακοίνωσε πως ετοιμάζεται να εφαρμόσει τις επόμενες ημέρες τα νέα μέτρα που αποφάσισαν χώρες της Δύσης, τα οποία στοχεύουν ορισμένες ρωσικές τράπεζες σε αντίποινα για την επίθεση της Μόσχας στην Ουκρανία. «Συνεργαζόμαστε με τις ευρωπαϊκές αρχές», αναφέρεται σε ανακοίνωση της SWIFT, που αναμένει λεπτομερώς τα στοιχεία των τραπεζών που θα υπόκεινται σε περιορισμούς, συμπληρώνοντας ότι «προετοιμαζόμαστε για να συμμορφωθούμε με τις επίσημες οδηγίες».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
