Όσοι υποστηρίζουν ότι τα ορυκτά καύσιμα θα αργήσουν να φύγουν από την καθημερινότητά μας έχουν έναν μεγάλο σύμμαχο, που δεν είναι άλλος από τις κορυφαίες τράπεζες της υφηλίου.
Σύμφωνα με στοιχεία του πρακτορείου Bloomberg, χρηματοοικονομικοί όμιλοι από τη JPMorgan Chase και τη Citigroup έως την Deutsche Bank, έχουν αναλάβει είτε αναδοχή έκδοσης ομολόγων είτε κοινοπρακτικών δανείων ύψους 459 δισ. δολαρίων, από την αρχή του έτους, για λογαριασμό εταιρειών πετρελαίου και φυσικού αερίου. Το αντίστοιχο ποσό για «πράσινα» ομόλογα και κοινοπρακτικά δάνεια φθάνει στα 463 δισ.
Από το 2015, όπου υπογράφηκε η Συμφωνία των Παρισίων για το Κλίμα, οι τράπεζες διαδραμάτισαν εξέχοντα ρόλο στην ενεργοποίηση της υπερθέρμανσης που κρύβεται πίσω από ολοένα και πιο θανατηφόρες καταιγίδες, πυρκαγιές και πλημμύρες. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο κλάδος είχε έσοδα από προμήθειες 17 δισ. δολαρίων καθώς βοήθησε σε χρηματοδότηση ύψους τεσσάρων τρισ. δολαρίων τον τομέα ορυκτών καυσίμων.
Αυτά τα τεράστια κεφάλαια στην ουσία «χρηματοδότησαν» τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, ενώ έφθασε η στιγμή τόσο οι επενδυτές όσο και οι ακτιβιστές υπέρ του περιβάλλοντος να αρχίσουν να εγκαλούν τον τραπεζικό τομέα και να του ζητούν να σταματήσει να χρηματοδοτεί κλάδους που ρυπαίνουν.
«Είναι απόλυτα ξεκάθαρο το τι πρέπει να κάνουν οι τράπεζες», δηλώνει ο Μιγκέλ Νογκάλες, επικεφαλής επενδύσεων στην Generation Investment Management, η οποία διαχειρίζεται κεφάλαια 36 δις. δολαρίων και έχει συνιδρυθεί από τον πρώην αντιπρόεδρο των ΗΠΑ, Αλ Γκορ, «οφείλουν να σταματήσουν τις νέες χρηματοδοτήσεις για κατασκευή νέων εργοστασίων άνθρακα, τις χρηματοδοτήσεις για νέες πηγές άντλησης πετρελαίου».
Παραμένει ισχυρή η τραπεζική στήριξη για επενδύσεις σε ορυκτά καύσιμα
Οι ίδιες οι τράπεζες κατανοούν τις επιθέσεις εναντίον τους. Οι μεγαλύτεροι εκπρόσωποι του κλάδου, μεταξύ των οποίων οι JPMorgan, Citigroup, Deutsche Bank και Bank of America, αποτελούν μέλη της «Glasgow Financial Alliance for Net Zero», αλλά ακόμη δεν έχουν αποδείξει έμπρακτα ότι σκοπεύουν να σταματήσουν τη χρηματοδότηση για τον τομέα ορυκτών καυσίμων.
«Στα υψηλά διοικητικά κλιμάκια πολλών μεγάλων τραπεζών, υπάρχει συνειδητοποίηση ότι θα πρέπει να αποχωρήσουν από τη χρηματοδότηση ορισμένων έργων ορυκτών καυσίμων, αλλά οι περισσότερες εξ αυτών μόλις αρχίζουν να το πράττουν», επισημαίνει η Τζέσικα Γκράουντ, κορυφαίο στέλεχος της Capital Group, η οποία έχει υπό διαχείριση περιουσιακά στοιχεία 2,6 τρισ. δολαρίων.
Την ίδια ώρα, όμως, υπάρχουν στελέχη του τραπεζικού τομέα, όπως ο Μπιλ Γουίντερς της Standard Chartered, που υπογραμμίζει ότι δεν είναι και τόσο λογικό να περιμένει κάποιος από τις τράπεζες να κλείσουν απότομα τις στρόφιγγες χρηματοδότησης προς έναν κλάδο και μάλιστα εάν το πράξουν αυτό θα πλήξει περισσότερο τις αναδυόμενες οικονομίες, οι οποίες ούτως ή άλλως δυσκολεύονται να επιτύχουν τους στόχους που έχουν τεθεί για τον περιορισμό της κλιματικής αλλαγής.
Ακόμη πιο ξεκάθαρος ήταν ο Ντέιβιντ Σόλομον, επικεφαλής της Goldman Sachs, ο οποίος τόνισε ότι ο κορυφαίος χρηματοπιστωτικός όμιλος δεν έχει πρόθεση να σταματήσει να χρηματοδοτεί τον τομέα ορυκτών καυσίμων, καθώς τάσσεται υπέρ μίας ισορροπημένης μετάβασης στην πράσινη ενέργεια που θα αποτρέπει την εκτίναξη των τιμών.
Σύμφωνα με το Sunrise Project, έναν περιβαλλοντικό μη κερδοσκοπικό οργανισμό με έδρα την Αυστραλία, εάν οι τράπεζες λαμβάνουν σοβαρά υπόψη τις δεσμεύσεις τους, πρέπει να σταματήσουν να χρηματοδοτούν εταιρείες και έργα που επεκτείνουν τις υποδομές παραγωγής άνθρακα, πετρελαίου και φυσικού αερίου ή την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας.
Οι τράπεζες συχνά απαντούν στις επικρίσεις για τη χρηματοδότησή τους με ορυκτά καύσιμα επικαλούμενες τη δέσμευσή τους για χρηματοδότηση καθαρής ενέργειας, ανέφερε το Sunrise Project. Αλλά η ομάδα το χαρακτήρισε αυτό ως «περισπασμό». Η επένδυση στην καθαρή ενέργεια δεν μετριάζει τις επιπτώσεις του δανεισμού στους χειρότερους ρυπαίνοντες του κόσμου, ανέφερε.
Τα κέρδη των μεγάλων τραπεζών από την «εμπλοκή» σε ενεργειακά projects
Η JPMorgan, η μεγαλύτερη τράπεζα των ΗΠΑ, είναι ο κορυφαίος πάροχος χρηματοδότησης στον κλάδο των ορυκτών καυσίμων και κατατάσσεται επίσης ως ο Νο. 1 ανάδοχος πράσινων ομολόγων, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg. Η εταιρεία με έδρα τη Νέα Υόρκη έχει πετύχει έσοδα περίπου 985 εκατ. δολαρίων από το τέλος του 2015, με διευθέτηση χρέους και χορήγηση δανείων για τις βιομηχανίες πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα. Τα έσοδά της από χρηματοδότηση πράσινης ενέργειας έχουν φθάσει, για το ίδιο διάστημα, στα 310 εκατ. δολάρια.
Η Wells Fargo έχει προσφέρειακόμη περισσότερα δάνεια στη βιομηχανία ορυκτών καυσίμων από την JPMorgan, αλλά δεν αναλαμβάνει τόσες αναδοχές έκδοσης ομολόγων. Η Citigroup κατέχει τη δεύτερη θέση μεταξύ των κορυφαίων παρόχων χρηματοδότησης ορυκτών καυσίμων, από την οποία έχει αντλήσει 890 εκατ. δολάρια την τελευταία 6ετία, ενώ τα έσοδα της Bank of America από αντίστοιχη δραστηριότητα έχουν φθάσει στα 690 εκατ. δολάρια.
Κορυφαία στελέχη της JPMorgan τονίζουν ότι έχουν απόλυτη επίγνωση των κινήσεων που θα πρέπει να γίνουν για την προστασία του περιβάλλοντος. «Η κλιματική αλλαγή είναι ένα κρίσιμο ζήτημα της εποχής μας και δεσμευόμαστε να ικανοποιήσουμε το ποσοστό που μας αντιστοιχεί προκειμένου να το αντιμετωπίσουμε», δήλωσε η Μαρίζα Μπιουκάναν, επικεφαλής του τομέα ESG της αμερικανικής τράπεζας.