Στην τρέλα της εποχής Τραμπ καλούνται να προσαρμοσθούν οι επενδυτές στις διεθνείς αγορές, όπου κυρίαρχα στοιχεία είναι οι φόβοι για μια απότομη επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας ή για μια νέα χρηματοπιστωτική κρίση. Σε αυτές τις ακραίες συνθήκες, το ελληνικό χρηματιστήριο δεν απέφυγε τον συντονισμό με τις διεθνείς εξελίξεις, αλλά έδειξε σχετικά καλή συμπεριφορά, ενώ αξιοσημείωτη ήταν η ανθεκτικότητα των ελληνικών ομολόγων.
Στον απολογισμό των πρώτων ημερών μετά την αρχική ανακοίνωση σαρωτικών δασμών από τον Τραμπ, στις 2 Απριλίου, διαπιστώνεται ότι οι απώλειες του κορυφαίου χρηματιστηριακού δείκτη S&P 500 ξεπερνούν το 5%, με χθεσινό κλείσιμο στις 5.363 μονάδες, αλλά τα πράγματα θα μπορούσαν να ήταν πολύ χειρότερα, καθώς αυτή την εβδομάδα «φλέρταρε» με μια υποχώρηση προς τις 4.900 μονάδες, που θα οριοθετούσε το πέρασμα σε τεχνικό όριο bear market.
Σε διεθνές επίπεδο, η απώλεια κεφαλαιοποίησης των μετοχών που συνθέτουν τον δείκτη MSCI World εκτιμάται ότι ξεπερνούν τα 5 τρισ. δολ.. Από τις 2 Απριλίου, ο ευρωπαϊκός δείκτης Stoxx 600 χάνει περισσότερο από 9%, ενώ λίγο καλύτερη είναι η συμπεριφορά του Γενικού Δείκτη στην Αθήνα, που έχει χάσει 7,3% μετά τις ανακοινώσεις Τραμπ.
Το χειρότερο σενάριο για τις αγορές, που θα σηματοδοτούσε ένα νέο επεισόδιο χρηματοπιστωτικής κρίσης, θα ήταν μια κατάρρευση της αμερικανικής αγοράς ομολόγων, ένα σενάριο που τρόμαξε και τον Ντ. Τραμπ.
Τα αμερικανικά ομόλογα έφθασαν κοντά σε αυτό το σενάριο, γεγονός που υποχρέωσε τον Τραμπ να «παγώσει» για 90 ημέρες τους «αμοιβαίους» δασμούς, καθώς η ρευστότητα της αγοράς στέρεψε και οι αποδόσεις εκτινάχθηκαν σε πολύ υψηλά επίπεδα, με την απόδοση των 30ετών τίτλων να πλησιάζει για λίγο και το 5%.
Η απόδοση του 10ετούς τίτλου αναφοράς των ΗΠΑ αποτελεί το βαρόμετρο της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας σε παγκόσμιο επίπεδο και η διαμόρφωση της τις τελευταίες ημέρες δείχνει πώς έχει... τρελάνει την αγορά η πολιτική Τραμπ. Αρχικά εκδηλώθηκε φυγή προς το ασφαλές καταφύγιο των 10ετών τίτλων και η απόδοσή τους υποχώρησε κάτω από το 3,9%, αλλά στη συνέχεια οι επενδυτές άρχισαν να τα εγκαταλείπουν και εκτινάχθηκε πάνω από το 4,5%, για να κλείσει την εβδομάδα στο 4,495%.
Έρχεται το... ιππικό;
Η χθεσινή συνεδρίαση ήταν πολύ καλή στη Wall Street και επέτρεψε στους δείκτες να κλείσουν με εβδομαδιαία κέρδη, καθώς ενισχύθηκαν οι ελπίδες ότι... έρχεται το ιππικό, δηλαδή ότι θα μπορούσε να παρέμβει η Fed, αν υπάρξουν ακραίες αρνητικές εξελίξεις.
Ο S&P 500 έκλεισε με κέρδη 1,81%, μετά τις διαβεβαιώσεις της προέδρου της Ομοσπονδιακής Τράπεζας της Βοστώνης, Σούζαν Κόλινς, ότι η Fed είναι έτοιμη να παρέμβει για να σταθεροποιήσει τη λειτουργία των χρηματοπιστωτικών αγορών εάν παραστεί ανάγκη.
Η αστάθεια στις αγορές αναμένεται να γίνει κεντρικό στοιχείο για μεγάλο χρονικό διάστημα, καθώς ο εμπορικός πόλεμος ΗΠΑ - Κίνας συνεχίζεται με μεγάλη ένταση και χωρίς ενδείξεις ότι θα μπορούσε να υπάρξει μια νέα εμπορική συμφωνία, ενώ η διοίκηση Τραμπ βρίσκεται σε μια περίπλοκη διαπραγμάτευση με τους εμπορικούς εταίρους, που θα πρέπει να έχει ολοκληρωθεί μέχρι τις αρχές Ιουλίου, όταν θα λήξει και η περίοδος 90 ημερών του «παγώματος» των «αμοιβαίων» δασμών.
Ουδείς μπορεί να προεξοφλήσει πώς θα διαμορφωθεί τελικά το νέο σκηνικό στο παγκόσμιο εμπόριο, σίγουρα όμως η παγκόσμια οικονομία έχει ήδη επιβαρυνθεί από τους οριζόντιους δασμούς 10% που διατηρούνται και επιμέρους δασμούς, όπως αυτοί στα αυτοκίνητα και σε βασικά μέταλλα (με συντελεστή 25%).
Το μόνο ενθαρρυντικό είναι ότι ο Τραμπ έδειξε να αντιδρά όταν η πολιτική του έφερε στα όρια αντοχής την αμερικανική αγορά ομολόγων και έκανε μια μάλλον ταπεινωτική στροφή 180ο για να αποτρέψει τα χειρότερα.
Παίζουν άμυνα οι ελληνικές μετοχές και τα ομόλογα
Στην Αθήνα, μια εβδομάδα ακραίες μεταβλητότητας πέρασε με τον Γενικό Δείκτη να χάνει τελικά 0,94%, έχοντας προσγειωθεί κάτω από τις 1.600 μονάδες, ενώ πριν την «Ημέρα Απελεύθερωσης» του Τραμπ έδειχνε να «καλπάζει» με άνεση και μεγάλους τζίρους πάνω από τις 1.700 μονάδες.
Η αγορά διατηρεί τα πλεονεκτήματα της υψηλότερης ανάπτυξης έναντι της ευρωζώνης, της δημοσιονομικής σταθερότητας, που επέτρεψε στα ομόλογα να διατηρήσουν χαμηλά (90 μονάδες βάσης) το spread από τα γερμανικά και της πολύ καλής πορείας των εισηγμένων. Για τις τράπεζες, που είχαν ηγηθεί ως τώρα της ανόδου, δεν φαίνεται να αλλάζουν οι βασικές προβλέψεις για το 2025, εκτός εάν η ευρωζώνη απειληθεί με ύφεση και η ΕΚΤ προχωρήσει σε περισσότερες από δύο μειώσεις επιτοκίων, που είναι το βασικό σενάριο, προκαλώντας πίεση στην κερδοφορία τους.
Στις νέες συνθήκες, οι ειδικοί συνιστούν στους μικροεπενδυτές να αποφεύγουν το ημερήσιο trading, που μπορεί να «κάψει» ακόμη και έμπειρους επενδυτές, να κρατούν ρευστότητα στην άκρη και να προχωρούν σε επιλεκτικές αγορές καλών μετοχών όταν πρόσκαιρες πτώσεις δημιουργούν αγοραστικές ευκαιρίες.
Όπως επισημαίνει ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta, η χρηματιστηριακή εβδομάδα ήταν ιδιαίτερα ασταθής με δραματικές διακυμάνσεις ακολουθώντας τις δασμολογικές παλινωδίες του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Σε λίγες συνεδριάσεις η ψυχολογία μετακινήθηκε από το φόβο στην ανακούφιση και τώρα στην αμφιβολία.
Έπειτα από ένα ιστορικό ράλι ημερήσιων αποδόσεων που ενισχύθηκε και από κινήσεις κάλυψης ανοικτών θέσεων, οι επενδυτές παραμένουν σε θέση ανησυχίας για τους πιθανούς κινδύνους στους ρυθμούς ανάπτυξης που προκαλούν οι αμερικανικοί δασμοί και φυσικά τα αντίμετρα που έχουν ή πρόκειται να ανακοινωθούν.
Σε ένα περιβάλλον που τα πάντα βρίσκονται υπό αναθεώρηση είναι δύσκολο να επιχειρηθούν προβλέψεις και ως εκ τούτου η στροφή που παρατηρήθηκε στο ΧΑ είχε να κάνει με την επιλογή συντηρητικότερων επιλογών με γνώμονα την έκθεση σε δασμούς, επιδόσεις και μερίσματα. Το μόνο βέβαιο είναι ότι επί του παρόντος η ελληνική αγορά θα παραμείνει εστιασμένη στο διεθνή παράγοντα ακολουθώντας με ανάλογο βηματισμό αποδόσεων.
Η τεχνική εικόνα
Τεχνικά βρισκόμαστε μπροστά σε σημαντικές διαγραμματικές εξελίξεις σε μια εβδομάδα που το εύρος κίνησης έφθασε τις 202 μονάδες με υψηλούς τζίρους και αυξημένη ενδοσυνεδριακή μεταβλητότητα. Η συνεδρίαση της Δευτέρας έφερε τον Γενικό Δείκτη «προ των ευθυνών του» κλείνοντας κάτω από τον απλό κινητό μέσο των 200 ημερών (1.503 μονάδες) βάζοντας στο τραπέζι το ενδεχόμενο γυρίσματος της μακροπρόθεσμης τάσης σε πτωτική (bear market) για να ακολουθήσουν συνεχόμενες συνεδριάσεις ισχυρών διακυμάνσεων που πήραν μια απόσταση ασφαλείας από το εν λόγω κομβικό επίπεδο αντιστροφής.
Μάλιστα φαίνεται ότι η περιοχή του 200αρη αποτελεί –προς ώρας- το σημείο στήριξης της αγοράς ενώ στον αντίποδα ήταν χαρακτηριστική η αδυναμία υπέρβασης σε ημέρες ανοδικής αντίδρασης της ζώνης μεταξύ των δύο βραχυπρόθεσμων κινητών μέσων των 30 και 50 ημερών. Ο Γενικός Δείκτης κινείται μέσα στο εύρος που οριοθετούν οι κινητοί μέσοι των 200 και 50 ημερών (1.603-1.505) και τα δεδομένα θα αλλάξουν με ένταση προς την κατεύθυνση εξόδου του Γενικού Δείκτη από τα όρια των δύο κινητών μέσων.
Οι ταλαντωτές έχουν επιστρέψει σε ουδέτερες ζώνες ακόμα και στα μηνιαία διαγράμματα υποδηλώνοντας αποφόρτιση από τις πολύ έντονες υπερτιμήσεις που προηγήθηκαν το Μάρτιο. Η συρρίκνωση των διακυμάνσεων της Παρασκευής και η εποχικά ήσυχη εβδομάδα που προηγείται του Πάσχα (φέτος συμπίπτει με το Καθολικό) πιθανόν να δώσουν χρόνο στην αγορά να συσσωρεύσει και να κινηθεί πλάγια πριν μια ενδεχόμενη δυναμική διαφυγή.
Το σενάριο της αποφόρτισης των διακυμάνσεων δίνει ένα μικρό προβάδισμα στους αγοραστές, οι οποίοι «έσωσαν» την τάση την ύστατη ώρα αγοράζοντας χρόνο για την ενσωμάτωση νέων πληροφοριών που θα βελτιώσουν το τοξικό κλίμα που δεν ευνοεί την παρουσία θεσμικών κεφαλαίων και άρα μια πιο συστηματική εισροή κεφαλαίων στις μετοχές.