Να θυμηθεί θαλάσσιες οδούς που είχε ξεχάσει από τον 18ο αιώνα αναγκάζει την παγκόσμια ναυτιλία το διπλό πλήγμα που δέχεται, τόσο στην Ερυθρά Θάλασσα όσο και στη Διώρυγα του Παναμά, με τις αιτίες για αυτήν την αναταραχή να είναι εντελώς διαφορετικές για τα δύο αυτά ναυτικά «περάσματα».
Στην περίπτωση της Ερυθράς Θάλασσας, αιτία οι συνεχείς επιθέσεις των αναρτών Χούθι της Υεμένης, που αναγκάζουν τη μία μετά την άλλη της κορυφαίες πετρελαϊκές εταιρείες να αποχωρήσουν, ενώ ανάλογη τακτική ακολουθείται και στις μεταφορές εμπορευμάτων.
Στην περίπτωση της Διώρυγας του Παναμά η ευθύνη θα πρέπει να αποδοθεί στην κλιματική αλλαγή, καθώς η λειτουργία της διαταράσσεται σοβαρά από την ξηρασία. Πρόκειται για δύο θαλάσσιες οδούς που διακινούν σχεδόν το 20% του παγκόσμιου εμπορίου και τα προβλήματα αναγκάζουν τον παγκόσμιο εμπορικό στόλο να κάνει τεράστιες παρακάμψεις, ανεβάζοντας τις τιμές των ναύλων και ενισχύοντας τις μετοχές των ναυτιλιακών εταιρειών.
Περίπου 180 πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων είχαν εκτραπεί γύρω από την Αφρική ή είχαν σταματήσει και περίμεναν οδηγίες για να αποφύγουν τις επιθέσεις στην Ερυθρά Θάλασσα, σύμφωνα με στοιχεία που δόθηκαν στις 20 Δεκεμβρίου από την Flexport Inc, μια ψηφιακή πλατφόρμα εμπορευματικών μεταφορών με έδρα το Σαν Φρανσίσκο. Εκατοντάδες ακόμη είναι σχεδόν βέβαιο ότι θα τα ακολουθήσουν, εκτός εάν οι δυτικές δυνάμεις διαβεβαιώσουν τη βιομηχανία ότι οι Χούθι, οι οποίοι έχουν ορκιστεί να συνεχίσουν τις επιθέσεις τους, μπορούν να νικηθούν. Ομοίως, οι εκτροπές στον Παναμά συνεχίζονται εδώ και εβδομάδες, καθώς η χαμηλή στάθμη των υδάτων περιορίζει τον αριθμό των διελεύσεων.
Εκτίναξη του κόστους μεταφοράς με πλοία
Η εκτεταμένη εκτροπή από τις διώρυγες παγιδεύει πλοία που μεταφέρουν τα πάντα, από παιχνίδια και ανταλλακτικά αυτοκινήτων μέχρι φυσικό αέριο, καύσιμα και αργό πετρέλαιο. Βραχυπρόθεσμα, θα αυξήσει το κόστος, θα προκαλέσει εβδομάδες καθυστερήσεων και θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση των τιμών ορισμένων αγαθών. Θα διαταράξει, επίσης, τα logistics των επιχειρήσεων και βασίζονται σε προβλέψιμα θαλάσσια δρομολόγια.
Το κόστος μεταφοράς εμπορευμάτων σε εμπορευματοκιβώτιο 40 ποδιών από την Ασία στη βόρεια Ευρώπη αυξήθηκε κατά 16% την περασμένη εβδομάδα και είναι αυξημένο κατά 41% αυτόν τον μήνα, σύμφωνα με τον παγκόσμιο δείκτη εμπορευματοκιβωτίων Drewry World Container Index. Παρομοίως, οι λογαριασμοί των ναύλων καυσίμων κάνουν άλμα, με ορισμένες μεγάλες πετρελαϊκές εταιρείες και εταιρείες δεξαμενόπλοιων να δηλώνουν ότι θα αποφύγουν τη νότια Ερυθρά Θάλασσα.
Ο πιθανός οικονομικός αντίκτυπος είναι μια οδυνηρή υπενθύμιση ότι το παγκόσμιο εμπόριο είναι ευάλωτο σε βλάβες από κάτι τόσο ανεξέλεγκτο όσο ένας θανατηφόρος ιός, ή τόσο τυχαίο όσο ένα μεμονωμένο πλοίο όπως το Ever Given που φράζει μια μεγάλη αρτηρία για σχεδόν μια εβδομάδα.
Αυτή τη φορά, οι ένοχοι είναι η έλλειψη βροχοπτώσεων στην Κεντρική Αμερική, δύο περιφερειακοί πόλεμοι και η πραγματικότητα ότι οι πύραυλοι και τα εναέρια μη επανδρωμένα αεροσκάφη που εκτοξεύονται στη θάλασσα από αντάρτες μπορούν να παραλύσουν μερικές από τις μεγαλύτερες μηχανές του κόσμου.
Βαρύ πλήγμα για logistics
Για τα logistics, η χρονική στιγμή δεν είναι ιδανική. Όλα τα πλοία που εκτρέπονται από τη διώρυγα του Σουέζ - καθώς και όσα περιμένουν - θα καθυστερήσουν τουλάχιστον μία ή δύο εβδομάδες να φτάσουν στα λιμάνια. Αυτό συμβαίνει κατά τη διάρκεια μιας από τις πιο πολυσύχναστες περιόδους του έτους για τις εξαγωγές από την Κίνα για τον ανεφοδιασμό των αποθεμάτων που κάνουν οι λιανοπωλητές μετά τις διακοπές και πριν κλείσουν τα κινεζικά εργοστάσια για τις διακοπές του Σεληνιακού Νέου Έτους τον Φεβρουάριο.
Οι ναυτιλιακές εταιρείες επιστρέφουν στα ταξίδια στο νότιο ημισφαίριο που ήταν συνηθισμένα τους αιώνες πριν από την κατασκευή των δύο συντομότερων οδών μεταξύ των εξαγωγικών δυνάμεων της Ασίας και των ανεπτυγμένων βιομηχανικών μηχανών της Βόρειας Αμερικής και της Ευρώπης.
Ένα στέλεχος μεγάλης εταιρείας logistics, δήλωσε στο Bloomberg ότι οι ιδιοκτήτες φορτίων καλούνται να εξετάσουν όλες τις εναλλακτικές λύσεις για να αποφύγουν τα δύο κανάλια, συμπεριλαμβανομένων των αεροπορικών μεταφορών, παρόλο που και αυτές οι τιμές έχουν εκτοξευθεί πρόσφατα.
Ράλι για τους ναύλους των containers
Μείωση της χωρητικότητας
Οι εταιρείες που κάνουν πολλές συναλλαγές με θαλάσσιες μεταφορικές εταιρείες για λογαριασμό των δικών τους πελατών προσπαθούν να εντοπίσουν νέους χρόνους άφιξης φορτίων. Η εξειδικευμένη δανέζικη εταιρεία DSV εκτίμησε ότι οι μεγαλύτεροι χρόνοι διέλευσης και τα πλοία που δεσμεύονται για μεγαλύτερα χρονικά διαστήματα θα μειώσουν τη χωρητικότητα έως και 20%.
Ο Έρικ Μάρτιν - Νεβίλ, εκτελεστικός αντιπρόεδρος του τμήματος προώθησης εμπορευμάτων της Geodis, μιας εταιρείας logistics, εκτιμά ότι τα πλοία που πρέπει τώρα να ταξιδέψουν γύρω από το Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας θα δαπανήσουν περίπου 60 ημέρες για να ταξιδέψουν από την Κίνα στην Ευρώπη σε σύγκριση με 40 ημέρες μέσω Σουέζ.
Το κόστος θα μπορούσε να είναι τέσσερις έως πέντε φορές υψηλότερο, είπε. Αυτές οι εκτιμήσεις ισχύουν επίσης κατά προσέγγιση για τις εταιρείες που στέλνουν πλοία από την Ασία στην ανατολική ακτή των ΗΠΑ, πρόσθεσε.
Η αεροπορική μεταφορά από την Κίνα στην Ευρώπη διαρκεί περίπου 48 ώρες, αλλά είναι απαγορευτικά ακριβή για πολλές εταιρείες, ιδίως για εκείνες που μεταφέρουν βαρύτερα αντικείμενα μικρότερης αξίας.
Τυπικά, ο σιδηρόδρομος θα ήταν μια επιλογή - διασχίζοντας από την Κίνα μέσω της Ρωσίας στην Ευρώπη κατά τη διάρκεια ενός ταξιδιού περίπου δύο εβδομάδων. Αλλά η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει κλείσει τις περισσότερες από αυτές τις διαδρομές.
Το «αγκάθι» του Ιράν
Η αρχική πρόθεση για αποφασιστική αντίδραση από τη Δύση και κυρίως από τις ΗΠΑ αποδεικνύεται αρκετά αργή, καθώς είναι γνωστό ότι τους αντάρτες Χούθι στηρίζει το Ιράν. Μπορεί η Τεχεράνη να εμφανίστηκε αντίθετη με τη δράση τους, αλλά αυτό μάλλον αποτελεί μόνο λεκτική αντίδραση και φυσικά, με δεδομένη και τη σύγκρουση Ισραήλ – Χαμάς, οι δυτικές χώρες δεν θα ήθελαν αυτή τη στιγμή να ανοίξουν, εκ νέου, μέτωπο και με το Ιράν.
Υπενθυμίζεται ότι, όπως ανακοίνωσε ο υπ. Άμυνας, κ. Ν. Δένδιας, στο πλαίσιο της διεθνούς ναυτικής επιχείρησης «Prosperity Guardian», για την διαφύλαξη της ευημερίας στην Ερυθρά Θάλασσα, η Ελλάδα θα αποστείλει φρεγάτα για την εξασφάλιση της ελεύθερης ναυσιπλοΐας στην περιοχή, στο πλαίσιο διεθνούς ναυτικής δύναμης που θα συμμετέχει στις εκεί επιχειρήσεις.
Ο κ. Δένδιας έκανε λόγο για «μέγιστη πρόκληση ασφάλειας στην περιοχή της Ερυθράς Θάλασσας και του κόλπου του Άντεν», τονίζοντας πως η Ελλάδα έχει πρωταρχικό συμφέρον για τη διατήρηση της ελευθερίας των θαλασσίων οδών.
Πάντως η πολυεθνική δύναμη, που είναι ακόμα σε φάση συγκρότησης, «είναι συλλογικά ικανή να αναπτύξει μια σημαντική θαλάσσια δύναμη στην Ερυθρά Θάλασσα», σύμφωνα με τον Σιντάρτ Κοσάλ του Royal United Services Institute.
«Όπως είδαμε με την πρόσφατη δραστηριότητα του αμερικανικού πολεμικού πλοίου USS Carney στην περιοχή, τα σύγχρονα πλοία μπορούν να παρέχουν σημαντική προστασία τόσο στα ίδια όσο και σε άλλα πλοία που βρίσκονται σε μια περιοχή υπό απειλή», δήλωσε ο Κοσάλ, αναφερόμενος στο γεγονός ότι το αμερικανικό αντιτορπιλικό κατέρριψε πρόσφατα 14 drones που εκτοξεύτηκαν από περιοχές που ελέγχονται από τους Χούθι στην Υεμένη και κατευθύνονταν προς το Ισραήλ.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
