Μεγάλη οικονομικά οφέλη, αυτονομία και στροφή σε «πράσινες» λύσεις στην κατανάλωση ενέργειας υπόσχεται το net-metering που μετατρέπει σε παραγωγούς τους καταναλωτές ρεύματος, νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Όπως υπολογίζει ο Σύνδεσμος Εταιρειών Φωτοβολταϊκών σε δύο ενδεικτικά παραδείγματα, ένα νοικοκυριό μπορεί να κερδίσει 18.000 ευρώ και μια μικρή επιχείρηση έως 100.000 ευρώ με την εγκατάσταση ενός φωτοβολταϊκού συστήματος στη στέγη.
Την κατεύθυνση στην προώθηση του μοντέλου prosumer, του καταναλωτή που είναι ταυτόχρονα και παραγωγός, την έχει δώσει η Κομισιόν βάζοντας στόχο να υπάρχουν φωτοβολταϊκά συστήματα σχεδόν σε κάθε κτήριο ήδη πριν από το τέλος της δεκαετίας. Παράλληλα και το υπουργείο Ενέργειας καθιερώνει από το 2023 την υποχρεωτική εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στα νέα κτήρια με κάλυψη άνω των 500 τ.μ..
Η Ευρωπαϊκή Ηλιακή Στρατηγική προβλέπει τον διπλασιασμό των φωτοβολταϊκών ως το 2025 και την εγκατάσταση 600 GW ως το 2030 καθώς και μίας πρωτοβουλίας για να γίνουν τα φωτοβολταϊκά στέγης υποχρεωτικά για όλα τα νέα κτήρια, δημόσια, εμπορικά ή και κατοικίες με παράλληλο περιορισμό της απαραίτητης χρονικής περιόδου αδειοδότησης για ηλιακές εγκαταστάσεις σε στέγες έως 3 μήνες το πολύ.
Η Κομισιόν προτείνει να γίνει υποχρεωτική η εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στις στέγες για τα νέα δημόσια και εμπορικά κτήρια άνω των 250 τ.μ. έως το 2026 και αντίστοιχα για τα ήδη υπάρχοντα έως το 2027. Σε ό,τι αφορά στις κατοικίες, όλα τα νέα κτήρια οικιστικής χρήσης (χωρίς πρόβλεψη για εμβαδόν) θα πρέπει να εγκαταστήσουν φωτοβολταϊκά έως το 2029.
Όπως αναφέρει το σκεπτικό της Επιτροπής, τα ηλιακά φωτοβολταϊκά (PV) και οι ηλιακές θερμικές τεχνολογίες μπορούν να μειώσουν δραστικά το κόστος ενέργειας για τους καταναλωτές και τους προστατεύουν από την αστάθεια των τιμών των ορυκτών καυσίμων. Οι πολιτικές για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας συνέβαλαν στη μείωση του κόστους των φωτοβολταϊκών κατά 82% την τελευταία δεκαετία, σημειώνει η Επιτροπή.
Ποιο το όφελος για καταναλωτές και επιχειρήσεις
Τα μεγάλα οικονομικά οφέλη, ιδιαίτερα σε περίοδο ενεργειακής κρίσης, αποτελούν τον βασικό λόγο που οδηγεί όλο και περισσότερους να στρέφονται στην επιλογή της επένδυσης σε ΑΠΕ για αυτοπαραγωγή. Οι επενδύσεις αυτής της κατηγορίας προσφέρουν γρήγορη απόσβεση και υψηλές αποδόσεις. Τα δύο παραδείγματα του Συνδέσμου Εταιρειών Φωτοβολταϊκών που ακολουθούν είναι ενδεικτικά του οφέλους για ιδιώτες και επαγγελματίες.
- Έως 18.000 ευρώ το κέρδος για ιδιώτες
Στο παράδειγμα που δίνει ο ΣΕΦ λαμβάνει ως ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για ένα νοικοκυριό τις 4.500 κιλοβατώρες. Η κατανάλωση αυτή μπορεί να καλυφθεί με ένα φωτοβολταϊκό που κοστίζει περίπου 7.000€ (περιλαμβανομένου ΦΠΑ). Πρέπει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι πόσο ακριβώς εξαρτάται από το είδος της στέγης (ταράτσα ή κεραμοσκεπή), αλλά και από την ακριβή ισχύ του συστήματος που είναι συνάρτηση και της ηλιοφάνειας στην περιοχή.
Στο συγκεκριμένο παράδειγμα, ο αυτοπαραγωγός έχει ένα συνολικό όφελος (το αποτέλεσμα που προκύπτει δηλαδή από την εξοικονόμηση μείον τη δαπάνη) περί τα 18.000 ευρώ στην 25ετία, στο διάστημα, δηλαδή, που διαρκεί και η Σύμβαση Συμψηφισμού που υπογράφει ο καταναλωτής με τον πάροχό του. Η εσωτερική απόδοση (IRR – δείκτης που δείχνει πόσο συμφέρουσα είναι μια επένδυση) επί των ιδίων κεφαλαίων στην 25ετία είναι 12,2%. Η αποπληρωμή γίνεται μετά από 8 έτη.
Υπογραμμίζεται, όμως, ότι οι αποδόσεις και ο χρόνος απόσβεσης είναι συνάρτηση του αρχικού κόστους (τι είδους εξοπλισμό θα βάλει κανείς, αν θα τοποθετήσει αντικεραυνικό ή όχι, σε ποια απόσταση από κάποιο προμηθευτή-εγκαταστάτη βρίσκεται το σπίτι, κ.λπ.), από την προσπίπτουσα ηλιακή ακτινοβολία στην περιοχή, αλλά και από την κλίση και τον προσανατολισμό των φωτοβολταϊκών πλαισίων (η απόδοση διαφέρει αν το σύστημα μπει π.χ. σε κεραμοσκεπή με μη βέλτιστη κλίση και προσανατολισμό). Αν πάλι το φωτοβολταϊκό σύστημα συνδυαστεί με αντλίες θερμότητας για θέρμανση και ψύξη της κατοικίας, τότε οι αποδόσεις βελτιώνονται και οι χρόνοι απόσβεσης μειώνονται.
- Έως 100.000 ευρώ το όφελος για εμπορικούς αυτοπαραγωγούς
Στο παράδειγμα αυτό λαμβάνεται υπόψη μία μικρή επιχείρηση με ετήσια κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας 25.000 κιλοβατώρες. Η κατανάλωση αυτή μπορεί να καλυφθεί με ένα φωτοβολταϊκό που κοστίζει περί τις 16.000 ευρώ. Και πάλι, το πόσο ακριβώς εξαρτάται από το είδος της στέγης, αλλά και από την ακριβή ισχύ του συστήματος που είναι συνάρτηση και της ηλιοφάνειας στην περιοχή. Για τον υπολογισμό του παραδείγματος αυτού, θεωρείται ότι ο εμπορικός αυτοπαραγωγός λαμβάνει ένα πενταετές δάνειο για το 70% της επένδυσης.
Ο αυτοπαραγωγός, σε αυτή την περίπτωση, έχει ένα συνολικό όφελος (εξοικονόμηση μείον δαπάνη) περί τα 100.000 ευρώ στην 25ετία (όσο διαρκεί η Σύμβαση Συμψηφισμού που υπογράφει ο καταναλωτής με τον πάροχό του). Η εσωτερική απόδοση (IRR) επί των ιδίων κεφαλαίων στην 25ετία είναι 45%. Η αποπληρωμή γίνεται μετά από 2,5 έτη.
Κι εδώ οι αποδόσεις και ο χρόνος απόσβεσης είναι συνάρτηση του αρχικού κόστους, ενώ οι αποδόσεις βελτιώνονται και οι χρόνοι απόσβεσης μειώνονται αν τοποθετηθούν ταυτόχρονα και αντλίες θερμότητας σε αντικατάσταση κάποιου συμβατικού συστήματος θέρμανσης με πετρέλαιο.
Τα βήματα για να γίνει κανείς αυτοπαραγωγός
Για φωτοβολταϊκούς σταθμούς με ενεργειακό συμψηφισμό ισχύος έως 50 kW (κιλοβάτ) και λοιπούς σταθμούς ισχύος έως 20 kW (με ή χωρίς σύστημα αποθήκευσης):
- Βήμα 1: Υποβολή αίτησης στον Διαχειριστή του Δικτύου με την οποία γνωστοποιείται η πρόθεση σύνδεσης του σταθμού παραγωγής.
- Βήμα 2: Εφόσον ο φάκελος της αίτησης είναι πλήρης και τα στοιχεία του είναι ορθά, ο Διαχειριστής εντός δεκαπέντε (15) ημερών, ενημερώνει τον ενδιαφερόμενο σχετικά με την αποδοχή ή απόρριψη της αιτούμενης σύνδεσης. Ειδικότερα για περιπτώσεις σύνδεσης σταθμών μέχρι 10,8 kW για τριφασικές παροχές και μέχρι 5 kW για μονοφασικές παροχές, η μη απόκριση του Διαχειριστή εντός δεκαπέντε (15) εργάσιμων ημερών από την ως άνω έγγραφη γνωστοποίηση, ισοδυναμεί με αποδοχή της πρόθεσης σύνδεσης του σταθμού.
- Βήμα 3: Υπογραφή της Σύμβασης Σύνδεσης με ταυτόχρονη καταβολή της σχετικής δαπάνης εντός εξήντα (60) ημερών. Ο Διαχειριστής στη συνέχεια προβαίνει στην κατασκευή των έργων σύνδεσης. Αν δεν απαιτούνται έργα σύνδεσης στο Δίκτυο και απαιτείται μόνο η αντικατάσταση του μετρητή της παροχής, οι εργασίες ολοκληρώνονται εντός ενός (1) μήνα από την υπογραφή της Σύμβασης. Στην περίπτωση που απαιτούνται έργα Δικτύου, η κατασκευή των έργων ολοκληρώνεται εντός τεσσάρων (4) μηνών για σταθμούς στη ΧΤ, εντός οκτώ (8) μηνών για σταθμούς στη ΜΤ εφόσον δεν απαιτούνται εργασίες σε Υποσταθμούς ΥΤ/ΜΤ.
- Βήμα 4: Υποβολή αίτησης κατάρτισης της Σύμβασης Ενεργειακού Συμψηφισμού προς τον Προμηθευτή που εκπροσωπεί την παροχή με την οποία θα γίνεται ο συμψηφισμός.
- Βήμα 5: Υπογραφή της Σύμβασης Ενεργειακού Συμψηφισμού με τον Προμηθευτή. Η Σύμβαση υπογράφεται εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την παραλαβή του αιτήματος.
- Βήμα 6: Υποβολή της αίτησης ενεργοποίησης της σύνδεσης. Με την ολοκλήρωση της κατασκευής του σταθμού παραγωγής ο ενδιαφερόμενος δηλώνει ετοιμότητα και αιτείται στον Διαχειριστή την ενεργοποίηση της σύνδεσης του σταθμού.
- Βήμα 7: Ενεργοποίηση της σύνδεσης εντός χρονικού διαστήματος δώδεκα (12) μηνών από την υπογραφή της Σύμβασης Σύνδεσης εφόσον δεν απαιτούνται εργασίες σε Υποσταθμούς ΥΤ/ΜΤ ή τριάντα (30) μηνών για σταθμούς που υλοποιούνται μέσω διαγωνιστικών διαδικασιών, δυνάμειτων διατάξεων περί δημοσίων συμβάσεων. Με την ενεργοποίηση της σύνδεσης τίθεται σε ισχύ η Σύμβαση Ενεργειακού Συμψηφισμού η οποία έχει διάρκεια είκοσι πέντε (25) έτη.
Η διαδικασία που ακολουθείται από την αίτηση έως τη σύνδεση και τη λειτουργία φωτοβολταϊκού σταθμού ισχύος άνω των 50 kW και λοιπών σταθμών άνω των 20 kW συνοψίζεται στα παρακάτω βήματα:
- Βήμα 1: Υποβολή αίτησης σύνδεσης στον Διαχειριστή του Δικτύου.
- Βήμα 2: Εφόσον ο φάκελος της αίτησης είναι πλήρης και τα στοιχεία του είναι ορθά, ο Διαχειριστής εξετάζει το αίτημα και προβαίνει σε διατύπωση προσφοράς σύνδεσης προς τον ενδιαφερόμενο ή σε αδυναμία. Η προσφορά περιλαμβάνει την περιγραφή και τη δαπάνη των έργων σύνδεσης και ισχύει αρχικά για χρονικό διάστημα δύο (2) μηνών από την ημερομηνία χορήγησής της. Εντός του ανωτέρου χρονικού διαστήματος θα πρέπει να κατατεθεί εγγράφως 3/48 από τον ενδιαφερόμενο η αποδοχή της. Τυχόν άπρακτη παρέλευση του διμήνου χρονικού διαστήματος συνεπάγεται αυτοδίκαιη λήξη της προσφοράς σύνδεσης. Σύμφωνα με την Υ.Α. ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/28857/1083 (ΦΕΚ 940 Β΄ 2020), όπως τροποποιήθηκε από την Υ.Α. ΥΠΕΝ/ΔΑΠΕΕΚ/123370/4527 (ΦΕΚ 5693 Β’ 2020), τα αιτήματα για σταθμούς με ενεργειακό συμψηφισμό κατατάσσονται στην Ομάδα Β και εξετάζονται κατά απόλυτη προτεραιότητα έναντι των αιτήσεων που κατατάσσονται στις Ομάδες Γ, Δ και Ε (ενώ η εξέτασή τους έπεται χρονικά σε σχέση με τις αιτήσεις των Φορέων Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων που κατατάσσονται στην Ομάδα Α). Η προσφορά εκδίδεται εντός του επόμενου μήνα που έπεται της υποβολής του αιτήματος. Σε περίπτωση αδυναμίας σύνδεσης ο Διαχειριστής διατηρεί την αίτηση σε εκκρεμότητα εφόσον λάβει σχετικό αίτημα από τον αιτούντα.
- Βήμα 3: Αποδοχή της προσφοράς σύνδεσης και υποβολή αιτήματος για την κατάρτιση της Σύμβασης Σύνδεσης. Οι σταθμοί με ενεργειακό συμψηφισμό δεν υπόκεινται σε εγγυοδοσία για την δέσμευση του ηλεκτρικού χώρου.
- Βήμα 4: Υπογραφή της Σύμβασης Σύνδεσης με ταυτόχρονη καταβολή της σχετικής δαπάνης. Ο Διαχειριστής στη συνέχεια προβαίνει στην κατασκευή των έργων σύνδεσης. Αν δεν απαιτούνται έργα σύνδεσης στο Δίκτυο και απαιτείται μόνο η αντικατάσταση του μετρητή της παροχής, οι εργασίες ολοκληρώνονται εντός ενός (1) μήνα από την υπογραφή της Σύμβασης. Στην περίπτωση που απαιτούνται έργα Δικτύου, η κατασκευή των έργων ολοκληρώνεται εντός τεσσάρων (4) μηνών για σταθμούς στη ΧΤ, εντός οκτώ (8) μηνών για σταθμούς στη ΜΤ εφόσον δεν απαιτούνται εργασίες σε Υποσταθμούς ΥΤ/ΜΤ και εντός δεκαοκτώ (18) μηνών εφόσον απαιτούνται εργασίες επέκτασης Υποσταθμού ΥΤ/ΜΤ.
- Βήμα 5: Υποβολή αίτησης κατάρτισης της Σύμβασης Ενεργειακού Συμψηφισμού προς τον Προμηθευτή που εκπροσωπεί την παροχή με την οποία θα γίνεται ο συμψηφισμός.
- Βήμα 6: Υπογραφή της Σύμβασης Ενεργειακού Συμψηφισμού με τον Προμηθευτή. Η Σύμβαση υπογράφεται εντός δεκαπέντε (15) ημερών από την παραλαβή του αιτήματος.
- Βήμα 7: Υποβολή της αίτησης ενεργοποίησης της σύνδεσης. Με την ολοκλήρωση της κατασκευής του σταθμού παραγωγής ο ενδιαφερόμενος δηλώνει ετοιμότητα και αιτείται στον Διαχειριστή την ενεργοποίηση της σύνδεσης του σταθμού.
- Βήμα 8: Ενεργοποίηση της σύνδεσης εντός του χρονικού διαστήματος ισχύος της προσφοράς σύνδεσης. Με την ενεργοποίηση της σύνδεσης τίθεται σε ισχύ η Σύμβαση Ενεργειακού Συμψηφισμού η οποία έχει διάρκεια είκοσι πέντε (25) έτη.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
