Οδηγός για να γίνετε παραγωγός ρεύματος: Πόσο συμφέρει το net metering

Με την εκτόξευση των τιμών ενέργειας το τελευταίο διάστημα και τη διευκόλυνση των διαδικασιών για την αυτοπαραγωγή, πολλοί είναι εκείνοι που εξετάζουν τη λύση του net metering, ή αλλιώς του συμψηφισμού της παραχθείσας με την καταναλωθείσα ενέργεια, μια λύση που παρέχεται πια από αρκετούς προμηθευτές και επιτρέπει στον καταναλωτή να γίνει παραγωγός ρεύματος.

Πότε όμως συμφέρει και πόσα χρόνια χρειάζεται για να γίνει η απόσβεση της επένδυσης που πρέπει να κάνει οικογένεια τοποθετώντας στο σπίτι της ένα φωτοβολταϊκό σύστημα στη στέγη το οποίο θα παράγει ρεύμα που θα συμψηφίζεται με την κατανάλωση του σπιτιού σε ρεύμα; 

Με τη διαδικασία του net metering, ο καταναλωτής -πλέον παραγωγός- μπορεί να επιτύχει σημαντική μείωση του κόστους ρεύματος για μια περίοδο 25 ετών. Η απόσβεση του κόστους απόκτησης του συστήματος γίνεται, κατά κανόνα, μέσα σε 8 χρόνια και για την περίοδο μέχρι τα 25 έτη ο συμψηφισμός με την ενέργεια που καταναλώνεται αποτελεί κέρδος για τον καταναλωτή, ενώ παράλληλα κάνει και μία ενεργειακή επιλογή πιο φιλική στο περιβάλλον.

Κατά κανόνα η λύση του net metering είναι πιο συμφέρουσα όταν η εγκατάσταση γίνεται σε μονοκατοικίες με σχετικά υψηλές καταναλώσεις ρεύματος, ενώ όσο πιο μικρή η κατανάλωση και η ισχύς του φωτοβολταϊκού, τόσο πιο μεγάλη και η περίοδος που απαιτείται για την απόσβεση. 

Όπως φαίνεται και στον παρακάτω πίνακα όπου παρουσιάζονται τέσσερα ενδεικτικά σενάρια ανά κατηγορία καταναλωτή, σύμφωνα με στοιχεία της Protergia, η επιλογή του net metering είναι πιο συμφέρουσα για έναν οικιακό καταναλωτή που διατηρεί μία πολυτελή μονοκατοικία και μπορεί να έχει ετήσια εξοικονόμηση στο λογαριασμό του που φτάνει στα €1.720 ενώ η απόσβεση της επένδυσης που υπολογίζεται στα €12.180, χρειάζεται 7 χρόνια.

Στον αντίποδα, για έναν οικιακό καταναλωτή που διατηρεί μία γκαρσονιέρα ή ένα μικρό εξοχικό, η εξοικονόμηση μέσω της αυτοπαραγωγής φτάνει στα €230, το κόστος της επένδυσης ανέρχεται στα €2.400 και η απόσβεση χρειάζεται μία ολόκληρη δεκαετία.  Για τους καταναλωτές που μένουν σε διαμέρισμα η απόσβεση γίνεται στα 8,8 χρόνια, η εξοικονόμηση σε ετήσια βάση φθάνει στα €460, ενώ η επένδυση απαιτεί περί τα €4.050 ευρώ. 

Τα τέσσερα ενδεικτικά σενάρια:

Πρέπει να σημειωθεί ότι ο συμψηφισμός γίνεται με βάση το κόστος της κιλοβατώρας, χωρίς να υπολογίζονται οι υπόλοιπες χρεώσεις που «φουσκώνουν» τους λογαριασμούς του ρεύματος. Έτσι, ο καταναλωτής - αυτοπαραγωγός κερδίζει όσο χρεώνεται την kWh από τον πάροχο που έχει επιλέξει, δηλαδή περίπου 0,10 έως 0,12 ευρώ/kWh.** Τα σενάρια αυτά έχουν υπολογιστεί με βάση το τιμολόγιο Protergia Οικιακό N

Τα κόστη σύνδεσης φαίνονται στον παρακάτω πίνακα:

Αύξηση του ορίου ενεργειακού συμψηφισμού

Πρόσφατη Υπουργική Απόφαση του υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστα Σκρέκα, προβλέπει τον τριπλασιασμό του ενεργειακού συμψηφισμού, δίνοντας ισχυρή ώθηση στο net metering. Tο ΥΠΕΝ ανοίγει τον δρόμο για την αύξηση του ορίου ισχύος όπως προβλεπόταν και στο χωροταξικό νομοσχέδιο που ψηφίστηκε τον περασμένο Δεκέμβριο.

Ειδικότερα, με την Υπουργική Απόφαση του ΥΠΕΝ που δημοσιεύθηκε σε ΦΕΚ στις 30 Αυγούστου, προωθείται η αύξηση του ορίου ισχύος για την εγκατάσταση στο διασυνδεδεμένο δίκτυο σταθμών ενεργειακού ενεργειακού συμψηφισμού σε 3 ΜW από 1 MW. Επίσης, παρέχεται πλέον η δυνατότητα ένταξης στον ενεργειακό συμψηφισμό, συμπεριλαμβανομένου του εικονικού, ακόμα και σε περιπτώσεις που υπάρχει οφειλή στον οικείο προμηθευτή.

Η απόφαση οδηγεί σε απλοποίηση αδειοδοτικής διαδικασίας:

• Για σταθμούς ισχύος έως 10,8kW για τριφασικές παροχές και μέχρι 5kW για μονοφασικές παροχές, προβλέπεται η δυνατότητα σύνδεσης με ενέργειες του ενδιαφερόμενου και απλή ενημέρωση του ΔΕΔΔΗΕ. Με τη διάταξη αυτή, επιταχύνεται η εγκατάσταση μικρών φωτοβολταϊκών σταθμών, όπως εκείνων που τοποθετούνται στις στέγες σπιτιών και επαγγελματικών κτιρίων.
• Τίθενται σαφείς και αποκλειστικές προθεσμίες στους αυτοπαραγωγούς σχετικά με την διάρκεια ισχύος των προσφορών σύνδεσης και των εν δυνάμει έργων τους, αλλά και στον ΔΕΔΔΗΕ ως προς τον χρόνο κατασκευής και ολοκλήρωσης των απαιτούμενων έργων σύνδεσης.
• Για αιτήματα που αφορούν σε ενεργειακό συμψηφισμό, ο ΔΕΔΔΗΕ εξετάζει το αίτημα και προβαίνει μέσα σε ένα μήνα από την υποβολή της αίτησης σε διατύπωση προσφοράς σύνδεσης.
• Για αιτήματα που αφορούν σε εικονικό ενεργειακό συμψηφισμό, η προθεσμία για τη διατύπωση προσφοράς σύνδεσης από τον ΔΕΔΔΗΕ υποβάλλεται μέσα σε δύο μήνες.
• Η διάρκεια ισχύος της προσφοράς σύνδεσης ορίζεται σε 12 μήνες, εφόσον δεν απαιτούνται εργασίες σε υποσταθμούς Υψηλής και Μέσης Τάσης και σε 24 μήνες εφόσον απαιτούνται εργασίες κατασκευής νέου ή επέκτασης υποσταθμού Υψηλής ή Μέσης Τάσης.
•  Δίνεται η δυνατότητα χορήγησης προσφοράς σύνδεσης, υπό τον όρο να μην εγχέεται ενέργεια στο δίκτυο, προκειμένου να αντιμετωπιστούν περιπτώσεις όπου τα τοπικά δίκτυα είναι κορεσμένα και καθίσταται ανέφικτη η εγκατάσταση και σύνδεση σταθμών ΑΠΕ.
•  Απλοποιείται η διαδικασία σύνδεσης φωτοβολταϊκών σταθμών ενεργειακού συμψηφισμού ισχύος έως 50 kW, καταργώντας τη χορήγηση προσφοράς σύνδεσης, όπως επιτάσσει και σχετική ευρωπαϊκή οδηγία.
• Για τη σύνδεση των σταθμών αυτών, ο ενδιαφερόμενος ενημερώνει τον ΔΕΔΔΗΕ υποβάλλοντας όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά και ο Διαχειριστής με τη σειρά του οφείλει εντός 15 ημερών να απαντήσει σχετικά με την αποδοχή ή απόρριψη της αιτούμενης σύνδεσης.
• Σε περίπτωση αποδοχής, ο ΔΕΔΔΗΕ αποστέλλει υπογεγραμμένη τη Σύμβαση Σύνδεσης με αναλυτικές λεπτομέρειες για το κόστος σύνδεσης, τα απαιτούμενα έργα και τον χρόνο υλοποίησης αυτών και ο ενδιαφερόμενος έχει περιθώριο 60 ημερών να υπογράψει τη Σύμβαση και να καταβάλλει την απαιτούμενη δαπάνη. Σε αντίθετη περίπτωση, ο ΔΕΔΔΗΕ ενημερώνει τον ενδιαφερόμενο για τους λόγους απόρριψης.
• Για τις περιπτώσεις εφαρμογής εικονικού ενεργειακού συμψηφισμού από Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου που επιδιώκουν κοινωφελείς ή άλλους σκοπούς δημοσίου ενδιαφέροντος, Ενεργειακές Κοινότητες, Γενικούς Οργανισμούς Εγγείων Βελτιώσεων και για Τοπικούς Οργανισμούς Εγγείων Βελτιώσεων, αίρεται ο περιορισμός του ενός σταθμού παραγωγής ανά αυτοτελές ακίνητο.

Οι όροι για εγκατάσταση

Οι βασικοί όροι και προϋποθέσεις για την εγκατάσταση φωτοβολταϊκών συστημάτων αυτοπαραγωγής με ενεργειακό συμψηφισμό είναι:

• Η ύπαρξη ενεργού μόνιμης παροχής ρεύματος στο όνομα του αυτοπαραγωγού μέσω της οποίας τροφοδοτείται η εγκατάσταση κατανάλωσής του.

• Το φωτοβολταϊκό σύστημα αντιστοιχίζεται αποκλειστικά με έναν μετρητή κατανάλωσης, δηλαδή με τον μετρητή της εγκατάστασης κατανάλωσης την οποία τροφοδοτεί.

• Το φωτοβολταϊκό σύστημα εγκαθίσταται στον ίδιο ή όμορο χώρο με την εγκατάσταση κατανάλωσης προς την οποία αντιστοιχίζεται.

• Ο ενδιαφερόμενος έχει τη νόμιμη χρήση του χώρου εγκατάστασης του συστήματος.

• Ο ενδιαφερόμενος έχει εξοφλήσει πλήρως τους λογαριασμούς ηλεκτρικής ενέργειας του οικείου Προμηθευτή (ή έχει ενταχθεί σε καθεστώς ρύθμισης οφειλών).

• Η παροχή του αυτοπαραγωγού δεν έχει ενταχθεί στο Περιβαλλοντικό Οικιακό Τιμολόγιο. Σε περίπτωση που ο ενδιαφερόμενος είναι δικαιούχος του τιμολογίου αυτού, απεντάσσεται αυτοδικαίως από αυτό, με την ενεργοποίηση του σταθμού παραγωγής

«Έκρηξη» στην παραγωγή ενέργειας από τους ίδιους τους καταναλωτές

Μέσα στο 2020 και στο 10μηνο του 2021 έχουν εγκατασταθεί φωτοβολταϊκά στις στέγες με ισχύ που αντιστοιχεί στο 62% του συνόλου από το 2015. Mάλιστα, το πρώτο 10μηνο του 2021 σημειώνεται μεγάλη αύξηση στον αριθμό των νέων συνδέσεων net metering που φτάνει στο 37,4% συγκριτικά με το 2020, ενώ σε επίπεδο διετίας αγγίζει το 56%.

Ειδικότερα, όπως έγραφε το Business Daily, σύμφωνα με στοιχεία του ΔΕΔΔΗΕ, που φαίνονται αναλυτικά στον παρακάτω πίνακα, φέτος μέσω του net metering έχουν υπάρξει 485 συνδέσεις στο δίκτυο που παράγουν ισχύ 30.636 κιλοβατώρες, αρκετά αυξημένα αποτελέσματα από το 2019 με 353 συνδέσεις και συνολική ισχύ 17.225 κιλοβατώρες. Το 2020 και το 10μηνο του 2021 ήταν η περίοδος της... απογείωσης των νέων εγκαταστάσεων φωτοβολταϊκών με net metering, καθώς η ισχύς τους έφτασε συνολικά τις 47,8 χιλιάδες κιλοβατώρες και αντιστοιχεί σε ποσοστό 62% της συνολικής ισχύος των φωτοβολταϊκών που έχουν εγκατασταθεί από το 2015 και μετά.

Όπως εξηγούν άνθρωποι της αγοράς, η εξήγηση για τη στροφή αυτή των καταναλωτών είναι πολυπαραγοντική:

• Πρώτον, οι νέοι καταναλωτές σήμερα είναι πιο «ανοιχτοί» στο να επιλέξουν διαφορετικούς τρόπους παραγωγής και κατανάλωσης ενέργειας με κριτήρια πρωτίστως οικονομικά, αλλά και περιβαλλοντικά.
• Δεύτερον, τα τελευταία χρόνια, όλο και περισσότερες εταιρείες διαφημίζουν σχετικά προγράμματα που διευκολύνουν τον καταναλωτή να έλθει σε επαφή με τη νέα αυτή λογική αυτοπαραγωγής, ενώ παράλληλα ωριμάζουν και γίνονται φθηνότερες οι σχετικές τεχνολογίες, κάνοντας τη διαδικασία πιο εύκολη.Παράλληλα, οι τράπεζες προσφέρουν χρηματοδότηση για εγκατάσταση φωτοβολταϊκών στη στέγη έως και κατά 100%, γεγονός που διευκολύνει την ανάπτυξή τους.