Τα SOS των φορολογικών δηλώσεων για επαγγελματίες και τέλος επιτηδεύματος

Την προσοχή των φορολογουμένων στις αλλαγές που ισχύουν φέτος στη φορολογία εισοδήματος, ιδιαίτερα για τους ελεύθερους επαγγελματίες και σε σχέση με το τέλος επιτηδεύματος, εφιστά  ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής, με την απόφαση που εξέδωσε χθες για τον τύπο και το περιεχόμενο των φορολογικών δηλώσεων.

Η πλατφόρμα για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων ανοίγει πιθανότατα σήμερα και θα δοθεί και παράταση έως και την 31^η Ιουλίου, ενώ όπως προκύπτει από την απόφαση του κ. Πιτσιλή, φέτος έγιναν σημαντικές αλλαγές. Οι αλλαγές αφορούν βασικά στον τεκμαρτό τρόπο φορολόγησης των ελεύθερων επαγγελματιών, καθώς και στις κατηγορίες των φορολογουμένων που απαλλάσσονται από το τέλος επιτηδεύματος.

Αρχικά η οδηγία της ΑΑΔΕ αναφέρει πως τα στοιχεία του φορολογούμενου απαιτείται να είναι επικαιροποιημένα, καθόσον χρησιμοποιούνται και ως στοιχεία επικοινωνίας από τη Φορολογική Διοίκηση. Κατά την ηλεκτρονική υποβολή της δήλωσης με χρήση της διαδικτυακής υπηρεσίας για την επιβεβαίωση στοιχείων, υποχρεωτικά θα πρέπει ο υπόχρεος και η σύζυγος να έχουν ήδη επικαιροποιήσει τα στοιχεία επικοινωνίας τους στο myAADE/Μητρώο & Επικοινωνία, εάν έχουν μεταβληθεί έως την υποβολή της δήλωσης του φορολογικού έτους 2023, κατά τα αναφερόμενα στην υπό στοιχεία Α.1025/2022 (Β’ 765) απόφαση του Διοικητή της ΑΑΔΕ. Εάν δεν τα έχουν επικαιροποιήσει, μέσω συνδέσμου οδηγούνται στο myAADE για τη συμπλήρωση των στοιχείων επικοινωνίας.

Ελεύθεροι επαγγελματίες

Σε ότι αφορά στους αυτοπασχολούμενους και ελεύθερους επαγγελματίες, λόγω του τεκμαρτού τρόπου φορολόγησης, επήλθαν οι ακόλουθες αλλαγές στους κωδικούς και στη διαδικασία συμπλήρωσης των εντύπων Ε1 και Ε3:

1. Το ποσό του τεκμαρτού εισοδήματος που θα προσδιοριστεί, για κάθε αυτοαπασχολούμενο, με βάση τα νέα αντικειμενικά κριτήρια φορολόγησης του ν. 5073/2023 (το «ελάχιστο ποσό καθαρού εισοδήματος από την άσκηση επιχειρηματικής δραστηριότητας») θα είναι προσυμπληρωμένο από την ΑΑΔΕ στους νέους κωδικούς 405-406 του πίνακα 4Γ2 όπου δηλώνονται τα εισοδήματα από επιχειρηματική δραστηριότητα.
2. Στην περίπτωση που ο φορολογούμενος θέλει να αμφισβητήσει το τεκμαρτό εισόδημα, που θα τού έχει προσδιορίσει η ΑΑΔΕ θα κλικάρει έναν από τους νέους κωδικούς 443-444 του πίνακα 4Γ2, αλλά μετά υποχρεούται το αργότερο εντός προθεσμίας εξήντα (60) ημερών από τη λήξη της προθεσμίας για την υποβολή της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, να συμπληρώσει ηλεκτρονικά το ερωτηματολόγιο που θα του έχει κοινοποιήσει η αρμόδια ελεγκτική φορολογική αρχή σε σχετική πλατφόρμα της ΑΑΔΕ προκειμένου να διενεργηθεί ο έλεγχος τύπου «πόθεν έσχες», ο οποίος θα μπορεί να διαρκέσει έως και 12 μήνες. Μετά την ολοκλήρωση του ελέγχου θα εκδίδεται νέο διορθωτικό εκκαθαριστικό σημείωμα, σύμφωνα με τα αποτελέσματα του ελέγχου.
3. Η προσαύξηση του τεκμαρτού εισοδήματος κατά 10% για κάθε τριετία λειτουργίας ατομικής επιχείρησης πέραν των πρώτων τριετιών λειτουργίας υπολογίζεται επί του ποσού της προηγούμενης τριετίας όπως αυτό έχει διαμορφωθεί κατά περίπτωση μετά την εφαρμογή των προβλεπόμενων προσαυξήσεων. Για τον υπολογισμό της προσαύξησης δεν προσμετρώνται τα διαστήματα διακοπής της επιχειρηματικής δραστηριότητας, ενώ για την ένταξη σε συγκεκριμένη τριετία απαιτείται συμπληρωμένο έτος.
4. Από το τεκμαρτό εισόδημα που προσδιορίζεται με βάση τα αντικειμενικά κριτήρια αφαιρούνται όλα τα άλλα εισοδήματα που έχει ο φορολογούμενος, φορολογητέα και απαλλασσόμενα, εφόσον προέρχονται από μισθωτή εργασία, συντάξεις ή και από αγροτική δραστηριότητα. 
5. Τα νέα αντικειμενικά κριτήρια δεν εφαρμόζονται και, ως εκ τούτου, δεν προσδιορίζεται με βάση αυτά τεκμαρτό εισόδημα για τα τρία πρώτα έτη από την πρώτη έναρξη της άσκησης της επαγγελματικής δραστηριότητας του φορολογούμενου με ατομική επιχείρηση. Για το τέταρτο έτος από την πρώτη έναρξη της άσκησης της επαγγελματικής δραστηριότητας, το όποιο τεκμαρτό εισόδημα προκύπτει μειώνεται κατά 67%. Για το πέμπτο έτος από την πρώτη έναρξη της άσκησης της επαγγελματικής δραστηριότητας το τεκμαρτό ποσό μειώνεται κατά 33%.
6. Για το φορολογικό έτος 2023 προβλέπεται η καταβολή μειωμένου τέλους επιτηδεύματος, κατά 50%, για τους επιτηδευματίες και τους ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα, καθώς και για τα υποκαταστήματα που αυτοί συστήνουν. Ειδικότερα, το τέλος επιτηδεύματος ορίζεται σε 325 ευρώ για τους επιτηδευματίες και τους ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα και σε 300 ευρώ για κάθε υποκατάστημα που έχει συσταθεί από τα εν λόγω πρόσωπα, αντίστοιχα. Ειδικά για τα φυσικά πρόσωπα που το εισόδημα τους προέρχεται από ατομική επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριο επάγγελμα και έχουν έγγραφη σύμβαση με μέχρι τρία (3) φυσικά ή/και νομικά πρόσωπα, ή το εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) των ακαθάριστων εσόδων τους προέρχεται από ένα (1) φυσικό ή/και νομικό πρόσωπο, τα ποσά του τέλους επιτηδεύματος παραμένουν στο επίπεδο των 500 ευρώ εφόσον η έδρα είναι σε πόλη άνω των 200.000 κατοίκων και σε 400 ευρώ, εφόσον η έδρα είναι σε πόλη κάτω των 200.000 κατοίκων, κωμόπολη ή χωριό.
7. Το εισόδημα από επιχειρηματική δραστηριότητα που λαμβάνεται υπόψη για να εφαρμοστεί ο συντελεστής 30% και να προσδιοριστεί ποιο είναι το όριο δαπανών που πρέπει να έχει εξοφλήσει με ηλεκτρονικά μέσα το 2023 ο φορολογούμενος που άσκησε το 2023 ατομική επιχείρηση δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το τεκμαρτό εισόδημα που προέκυψε γι’ αυτόν με βάση τα νέα αντικειμενικά κριτήρια φορολόγησης.

Τέλος επιτηδεύματος

Σε ότι αφορά στα τέλος επιτηδεύματος, η απόφαση του διοικητή της ΑΑΔΕ, περιέχει τις ακόλουθες διευκρινίσεις ως προς τους υπόχρεους:

• Από το φορολογικό έτος 2023 και εφεξής, προβλέπεται η καταβολή μειωμένου τέλους επιτηδεύματος, κατά πενήντα τοις εκατό (50%), για τους επιτηδευματίες και τους ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα, καθώς και για τα υποκαταστήματα που αυτοί συστήνουν. Ειδικότερα, το τέλος επιτηδεύματος ορίζεται σε 325 ευρώ ετησίως για τους επιτηδευματίες και τους ασκούντες ελευθέριο επάγγελμα και σε 300 ευρώ ετησίως για κάθε υποκατάστημα που συστήνεται από τα εν λόγω πρόσωπα, αντίστοιχα.
• Ειδικά για τα φυσικά πρόσωπα που το εισόδημα τους προέρχεται από ατομική επιχείρηση παροχής υπηρεσιών ή ελευθέριο επάγγελμα και έχουν έγγραφη σύμβαση με μέχρι τρία (3) φυσικά ή/και νομικά πρόσωπα, ή το εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%) των ακαθάριστων εσόδων τους προέρχεται από ένα (1) φυσικό ή/και νομικό πρόσωπο, τα ποσά του τέλους επιτηδεύματος, εξακολουθούν να ισχύουν όπως επιβλήθηκαν κατά το οικονομικό έτος 2012.
• Εξαιρούνται από τις υποχρεώσεις καταβολής του τέλους επιτηδεύματος, εκτός εάν πρόκειται για τουριστικούς τόπους, οι εμπορικές επιχειρήσεις και ελεύθεροι επαγγελματίες που ασκούν τη δραστηριότητα τους σε χωριά με πληθυσμό έως πεντακόσιους (500) κατοίκους και σε νησιά κάτω από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους, με βάση την απογραφή του 2021.
• Στην περίπτωση που η δραστηριότητα δεν ασκείται ολόκληρο το φορολογικό έτος σε περιοχή που απαλλάσσεται, αλλά λόγω μεταφοράς έδρας ασκείται κάποιους μήνες και σε περιοχή που δεν υπάρχει η πληθυσμιακή εξαίρεση, το τέλος επιτηδεύματος επιβάλλεται αναλογικά για τους μήνες λειτουργίας στη μη απαλλασσόμενη περιοχή.
• Εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής τέλους επιτηδεύματος, οι αγρότες μέλη αγροτικών συνεταιρισμών, καθώς και όσοι έχουν πραγματοποιήσει έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας αλλά βρίσκονται σε κατάσταση πτώχευσης ή αδράνειας. Σε περίπτωση που η αδράνεια δεν καταλαμβάνει ολόκληρο το φορολογικό έτος, το τέλος επιτηδεύματος περιορίζεται ανάλογα με τους μήνες άσκησης επιχειρηματικής δραστηριότητας.
• Για τα φορολογικά έτη 2019 και εφεξής εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής τέλους επιτηδεύματος οι αγρότες κανονικού καθεστώτος, για τους οποίους έχουν παρέλθει τα πρώτα πέντε (5) έτη από την ημερομηνία τήρησης βιβλίων και ένταξής τους στο κανονικό καθεστώς ΦΠΑ, καθώς και οι αλιείς της παράκτιας αλιείας, που εκμεταλλεύονται, είτε ατομικά είτε με την μορφή συμπλοιοκτησίας ή κοινωνίας αστικού δικαίου αλιευτικά σκάφη μέχρι δώδεκα (12) μέτρα μεταξύ καθέτων.
• Απαλλάσσονται από το τέλος επιτηδεύματος οι πλοιοκτήτες των υπό ελληνική σημαία αλιευτικών πλοίων και πλοιαρίων, καθώς και των ρυμουλκών και των αυτοκινούμενων βυθοκόρων των οποίων ο χρόνος δραστηριοποίησης σε υπηρεσίες θαλασσίων μεταφορών δεν υπερβαίνει το πενήντα τοις εκατό (50%) του συνολικού χρόνου δραστηριοποίησής τους.
•  Εξαιρούνται από την υποχρέωση καταβολής του τέλους επιτηδεύματος φυσικά πρόσωπα που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα και αυξάνουν κατά τουλάχιστον τρία δωδέκατα (3/12) τις θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης εντός του έτους 2023 σε σχέση με το προηγούμενο. Η εξαίρεση χορηγείται με την προϋπόθεση ότι τα ακαθάριστα έσοδά τους κατά το φορολογικό έτος που εφαρμόζεται η εξαίρεση δεν ξεπερνούν τα δύο (2) εκατομμύρια ευρώ. Η ΑΑΔΕ ενημερώνει, μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του μηνός Μαΐου, με μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου τις επιχειρήσεις που πληρούν την προϋπόθεση της αύξησης κατά τουλάχιστον τρία δωδέκατα (3/12) των θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης εντός του έτους 2023 σε σχέση με το προηγούμενο.
• Οι επιχειρήσεις που δεν λαμβάνουν το ηλεκτρονικό μήνυμα της προηγούμενης παραγράφου, λόγω μη διακρίβωσης της πλήρωσης της αύξησης κατά τουλάχιστον τρία δωδέκατα (3/12) των θέσεων εργασίας πλήρους απασχόλησης εντός του έτους 2023 σε σχέση με το προηγούμενο, δικαιούνται να υποβάλλουν ένσταση μέχρι την τελευταία εργάσιμη ημέρα του πρώτου δεκαπενθημέρου του μηνός Ιουνίου που εξετάζεται από επιτροπή ενστάσεων του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης.