Όταν ο πλανήτης αγωνίζεται να σταματήσει την κλιματική αλλαγή, πόσο χρήσιμο είναι ένα εικονικό νόμισμα που σπαταλά κάθε χρόνο τόση ενέργεια όση η Σουηδία ή η Σιγκαπούρη; Αυτό είναι το νέο υπαρξιακό ερώτημα για το Bitcoin, το κυρίαρχο κρυπτονόμισμα, που έχει φθάσει σε κεφαλαιοποίηση 1 τρισ. δολ., προκαλώντας μια φρενίτιδα διεθνούς ενδιαφέροντος για εξόρυξη. Αποτέλεσμα είναι να απορροφά όλο και μεγαλύτερες ποσότητες ενέργειας, κυρίως από «βρώμικη» και φθηνή παραγωγή με άνθρακα, κάτι που υποχρεώνει ακόμη και φανατικούς θιασώτες του, όπως ο Έλον Μασκ, να κάνουν στροφή 180 μοιρών.
Πάντα ήταν γνωστή η ενεργειακή ιδιαιτερότητα του Bitcoin: για κάθε συναλλαγή απαιτούνται πολύπλοκες μαθηματικές πράξεις που καταναλώνουν μεγάλες ποσότητες ενέργειας από τους επεξεργαστές υπολογιστών, γι' αυτό και η αρχιτεκτονική του κρυπτονομίσματος ορίζει ότι όσοι αφιερώνουν τέτοια επεξεργαστική ισχύ στο Bitcoin αμοίβονται με.. φρεσκοκομμένα κρυπτονομίσματα, πρακτική που αποκαλείται εξόρυξη (mining), παραπέμποντας στην παραδοσιακή εξόρυξη πολύτιμων μετάλλων.
Η ενεργειακή διάσταση του Bitcoin αρχίζει τώρα να προβληματίζει από τον Έλον Μασκ μέχρι την Αμερικανίδα υπουργό Οικονομικών, Τζάνετ Γιέλεν, πολύ περισσότερο από όσο συνέβαινε, για παράδειγμα, πριν από μια διετία. Σε τέτοιο βάθμο, μάλιστα, που ήδη υπάρχουν αναλυτές οι οποίοι θεωρούν βέβαιο τον... θάνατο του Bitcoin στο όχι πολύ μακρινό μέλλον, καθώς θα αντιμετωπίσει ανταγωνισμό από κρυπτονομίσματα που σπαταλούν λιγότερη ενέργεια, όπως το Ethereum, ή και από άλλα κρυπτονομίσματα που βασίζονται σε διαφορετική ψηφιακή αρχιτεκτονική και δεν απαιτούν ενεργοβόρες υπολογιστικές πράξεις (Binance Coin, Cardano, Polkadot, Stellar, Solana).
Δύο είναι οι λόγοι, για τους οποίους η ενεργειακή διάσταση του Bitcoin και των άλλων κρυπτονομισμάτων μονοπωλεί πλέον το διεθνές ενδιαφέρον:
- Κορυφαία προτεραιότητα των κυβερνήσεων πλέον είναι η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, με τεράστιες επενδύσεις παγκοσμίως στην εξοικονόμηση ενέργεια και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Τον τόνο δίνει πλέον η νέα αμερικανική διοίκηση Μπάιντεν, που επανέφερε τις ΗΠΑ στη Συμφωνία του Παρισίου για το κλίμα. Η πανδημία επιταχύνει τις εξελίξεις, καθώς οι κυβερνήσεις αναγνωρίζουν ότι η πράσινη ενεργειακή μετάβαση δεν είναι μόνο περιβαλλοντικό θέμα, αλλά και μια εξαιρετικά σημαντική προωθητική δύναμη για την ανάκαμψη μετά την κρίση της πανδημίας -στην Ευρώπη, η πράσινη ενεργειακή μετάβαση έχει αναδειχθεί ως κορυφαία προτεραιότητα στα επενδυτικά σχέδια της μετά την πανδημία εποχής. Σε αυτό το κλίμα, ένα κρυτπονόμισμα όπως το Bitcoin, που σπαταλά, με τα σημερινά δεδομένα, 114ΤWh ετησίως, δηλαδή την ενέργεια που καταναλώνει μια χώρα όπως η Σουηδία, για να δημιουργεί πλούτο σε λίγους, αρχίζει να φαίνεται εντελώς αταίριαστο με το κλίμα της εποχής.
- Η τεράστια αύξηση της αξίας του Bitcoin, που μέσα σε 12 χρόνια έφθασε το 1 τρισ. δολ., δηλαδή πέντε φορές το ΑΕΠ της Ελλάδας, αρχίζει να δημιουργεί μια επικίνδυνη δυναμική στον ενεργειακό τομέα, καθώς η προοπτική τεράστιων κερδών προσελκύει όλο και περισσότερους στην εξόρυξη, με αποτέλεσμα να αυξάνονται με όλο και ταχύτερους ρυθμούς οι απαιτήσεις ενέργειας. Έτσι, το πρόβλημα ξεφεύγει πλέον από χώρες όπως η Κίνα και η Ρωσία, όπου είναι εγκατεστημένες οι μεγαλύτερες φάρμες Bitcoin λόγω της φθηνής παροχής ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, και έρχεται στην αυλή των χωρών της Δύσης. Πρόσφατο δημοσιεύμα στο αμερικανικό περιοδικό New Yorker, που έχει μεγάλη επιρροή στους κύκλους του Δημοκρατικού Κόμματος, κατέγραφε με έντονη ανησυχία την επαναφορά σε λειτουργία «βρώμικων» μονάδων παραγωγής ρεύματος στις ΗΠΑ, οι οποίες κανονικά θα έκλειναν, για να χρησιμοποιούνται μόνο για την παροχή ενέργειας σε φάρμες Bitcoin. Δεν είναι τυχαίο ότι το Bitcoin προσελκύει την προσοχή της αμερικανικής κυβέρνησης, με την υπουργό Οικονομικών, Τζάνετ Γιέλεν, να το χαρακτηρίζει εξαιρετικά αναποτελεσματικό μέσο συναλλαγών με τεράστια κατανάλωση ενέργειας.
Έκανε πίσω ακόμη και ο Έλον Μασκ
Σε αυτό το κλίμα, ο άνθρωπος που έριξε το βάρος του υπέρ του Bitcoin και συνέβαλε καθοριστικά στην τελευταία μεγάλη του άνοδο, έκανε στροφή 180 μοιρών και τόνισε την ενεργειακή και περιβαλλοντική διάσταση του προβλήματος. Ο Έλον Μασκ είχε «απογειώσει» το Bitcoin, όταν ανακοίνωσε ότι η Tesla θα δέχεται πληρωμές με το κρυπτονόμισμα για πωλήσεις των αυτοκινήτων της, αλλά και ότι η εταιρεία τοποθέτησε ένα μεγάλο μέρος των διαθεσίμων της, 1,5 δισ. δολ., στο Bitcoin. Αυτό θεωρήθηκε ως μια κορυφαία αναγνώριση του Bitcoin ως μέσου για συναλλαγές, αλλά και ως χρηματοοικονομικού στοιχείου ενεργητικού.
Όμως, ούτε ο Μασκ φαίνεται πως άντεξε την αντίφαση, να υποστηρίζει από τη μια την ηλεκτροκίνηση για τη μείωση των εκπομπών ρύπων και την προστασία του περιβάλλοντος και, από την άλλη, να τάσσεται υπέρ ενός κρυπτονομίσματος που σπαταλά ενέργεια και προκαλεί ρύπανση του περιβάλλοντος. Σε ένα twit που προκάλεσε αίσθηση και πολλές συζητήσεις, ο Μασκ ανακοίνωσε ότι «η Tesla έχει σταματήσει να δέχεται πληρωμές μέσω bitcoin».
«Ανησυχούμε», τόνισε, «για την αυξημένη χρήση ορυκτών καυσίμων που χρησιμοποιούνται για την εξόρυξη και τις συναλλαγές, και ειδικά του άνθρακα που έχει τις χειρότερες εκπομπές αερίων από όλα τα καύσιμα. Τα κρυπτονομίσματα είναι καλή ιδέα σε πολλά επίπεδα και πιστεύουμε πως έχουν λαμπρό μέλλον, όμως αυτό δεν μπορεί να γίνει με τεράστιο κόστος για το περιβάλλον. Η Tesla δεν θα πουλήσει κανένα bitcoin και δεν πρόκειται να το χρησιμοποιήσει για συναλλαγές, μέχρι οι διαδικασίες εξόρυξής του να καταναλώνουν λιγότερη ενέργεια. Αναζητούμε άλλα κρυπτονομίσματα που να καταναλώνουν λιγότερο από 1% της ενέργειας που θέλει το bitcoin».
Μετά την ανάρτηση του Μασκ, το Bitcoin βρέθηκε σε τροχιά πτώσης και έχει υποχωρήσει πλέον κάτω από τα 49.000 δολ., ενώ στα μέσα Απριλίου η τιμή του είχε πλησιάσει τα 63.000 δολ.
Bitcoin από πράσινη ενέργεια;
Ο ιδρυτής της Tesla άφησε ανοικτό το ενδεχόμενο να επιστρέψει στα κρυπτονομίσματα αν καταφέρουν να γίνουν πιο «πράσινα», ωστόσο κάτι τέτοιο είναι εξαιρετικά δύσκολο όπως αναφέρουν οι ειδικοί. Βασικό προαπαιτούμενο για την εξόρυξη είναι η φθηνή και απεριόριστη ενέργεια, με τον άνθρακα να αποτελεί το 38% της ενέργειας που χρησιμοποιούν, όπως αναφέρει το Cambridge Center for Alternative Finance.
Τα τελευταία χρόνια όσοι δραστηριοποιούνται στην εξόρυξη bitcoin προσπαθούν να εμπλουτίσουν το ενεργειακό τους μείγμα με την χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Όπως αναφέρει ο Alex de Vries, οικονομολόγος ψηφιακών νομισμάτων, πολλές «επιχειρήσεις εξόρυξης» που δημιουργούνται στη Κίνα όπου πραγματοποιείται και το μεγαλύτερο μέρος των εξορύξεων bitcoin, προσπαθούν να παίρνουν ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές στα νότια της χώρας.
Ωστόσο η ενέργεια που λαμβάνουν από ανανεώσιμες πηγές έχει μεγάλες διακυμάνσεις και καλύπτει τις ανάγκες μόνο για τέσσερις μήνες τονο χρόνο. Ο Alex de Vries σημειώνει πως το πρόβλημα με τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι ότι δεν μπορούν να ηλεκτροδοτούν εγκαταστάσεις εξόρυξης με σταθερή παροχή όλο τον χρόνο, κάτι που σημαίνει ότι οι φάρμες εξόρυξης θα πρέπει να μην αξιοποιούν πλήρως τα ακριβά τους υπολογιστικά συστήματα, κάτι που θα περιόριζε τα οικονομικά οφέλη από την εξόρυξη Bitcoin.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
