Εικόνες της Θεσσαλονίκης από τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ού αιώνα αποκτούν χρώμα, κίνηση και ζωή μέσω της Τεχνητής Νοημοσύνης, στην έκθεση «THESSALONIKI AI - Εικον(ιστ)ικές Πραγματικότητες», που εγκαινιάζεται στις 15 Οκτωβρίου στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού.
Από ένα αρχείο περίπου 50.000 φωτογραφιών της Θεσσαλονίκης, που ανήκει στο Μουσείο Φωτογραφίας «Χρήστος Καλεμκερής», επιλέχθηκαν περίπου 1.000 εικόνες για να «ζωντανέψουν». Οι φωτογραφίες αποτυπώνουν στιγμιότυπα από το λιμάνι και το τραμ της παραλιακής μέχρι τα υπαίθρια μπαρμπέρικα, την Καμάρα και την Εγνατία οδό.
Η δύναμη της Τεχνητής Νοημοσύνης μετατρέπει τη φωτογραφία σε γέφυρα ανάμεσα στην ιστορία και τη σύγχρονη τεχνολογία. Οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να «περπατήσουν» την παραλιακή λεωφόρο με τραμ, να «συναντήσουν» κατοίκους προηγούμενων αιώνων στην οδό Εγνατία και να βιώσουν το αστικό περιβάλλον της Θεσσαλονίκης μιας άλλης εποχής.
Η έκθεση θέτει ερωτήματα σχετικά με τον ρόλο της Τεχνητής Νοημοσύνης στη διαμόρφωση της αντίληψης της πραγματικότητας, τη σχέση της με την Πολιτιστική Κληρονομιά και τη σημασία της αρχειακής φωτογραφίας και της ανάπλασής της.
Όπως ανέφερε η δήμαρχος Καλαμαριάς Χρύσα Αράπογλου κατά τη συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση της έκθεσης, «ένα μουσείο εικονιστικό κάνει κάτι πολύ αιρετικό. Εξηγεί ότι στην εποχή Τεχνητής Νοημοσύνης, που τα όρια ανάμεσα στο τεχνητό και το πραγματικό είναι πολύ θολά, δείχνει ότι αυτό που θεωρούμε πραγματικό μπορεί να είναι υποκειμενικό».
Ο πρόεδρος του Μουσείου Παύλος Καλεμκερής σημείωσε πως στόχος είναι να συνδεθεί η πολιτιστική κληρονομιά με τη νέα τεχνολογία, ενώ υπογράμμισε ότι «η πραγματική αλήθεια κρύβεται πίσω από το αρχειακό πρωτογενές υλικό». Η μουσειολόγος και επιμελήτρια της έκθεσης Καλλιόπη Βαλτοπούλου τόνισε ότι οι επισκέπτες μπορούν να περιηγηθούν στη Θεσσαλονίκη και να βιώσουν μια εμβύθιση στην πόλη προηγούμενων αιώνων.
Ο αρχιτέκτονας και μουσειολόγος Θωμάς Τσουκαλάς επεσήμανε πως η έκθεση αναδεικνύει τον τρόπο διαχείρισης της τεχνολογίας από τον άνθρωπο και τον ρόλο του αρχείου. Μέσω ειδικής εφαρμογής, οι επισκέπτες καλούνται να διακρίνουν ποιες φωτογραφίες είναι πραγματικές και ποιες ψευδείς, αναδεικνύοντας τη σημασία του πρωτότυπου αρχειακού υλικού στη διάκριση μεταξύ αλήθειας και ψεύδους.
Ο δημιουργός ψηφιακών εφαρμογών Θοδωρής Ράντος αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα διατήρησης των εικονιστικών αρχείων και στον διάλογο που αναπτύσσεται με το κοινό μέσα από την έκθεση.
Η διοργάνωση πραγματοποιείται από τον Δήμο Καλαμαριάς και το Μουσείο Φωτογραφίας «Χρήστος Καλεμκερής», με την υποστήριξη και την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού. Η έκθεση θα διαρκέσει έως τις 31 Δεκεμβρίου 2025 και η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.