Σημαντικοί κίνδυνοι αλλά και προοπτικές που φέρνει η Τεχνητή Νοημοσύνη (AI) στη δημοκρατική διαδικασία τέθηκαν στο επίκεντρο του Athens Democracy Forum 2025, το οποίο διεξάγεται υπό την αιγίδα του Προέδρου της Δημοκρατίας, κυρίου Κωνσταντίνου Αν. Τασούλα, και διοργανώνεται από το Democracy & Culture Foundation σε συνεργασία με τους The New York Times.
Ο Ευρωβουλευτής Brando Benifei τόνισε πως η Ευρωπαϊκή Ένωση αντιμετωπίζει πιέσεις για να προχωρήσει σε ρυθμίσεις σχετικά με την AI, επισημαίνοντας την ανάγκη πλήρους εφαρμογής του AI Act. Όπως ανέφερε, στόχος είναι η προστασία της δημοκρατίας, τόσο στην καταπολέμηση της παραπληροφόρησης όσο και στην πρόληψη εγκληματικών ενεργειών.
Ο κ. Benifei σημείωσε ότι η πρόοδος των ευρωπαϊκών δημοκρατιών εξαρτάται από την ικανότητα να πρωταγωνιστήσουν στις εξελίξεις της AI. Υπογράμμισε πως απαιτείται θάρρος για να αναγνωριστεί ότι η Γενική Τεχνητή Νοημοσύνη (AGI) δεν πρέπει να προχωρήσει χωρίς απόλυτη ασφάλεια για τον άνθρωπο.
Παρά τις προκλήσεις, εμφανίστηκε αισιόδοξος ότι η δημοκρατία στην Ευρώπη μπορεί να ενισχυθεί στη νέα εποχή της τεχνολογίας, εφόσον βασίζεται σε σαφείς κανόνες.
Η Martyna Bildziukiewicz, Deputy Head of Division στην European External Action Service, στάθηκε στη χρήση της AI ως εργαλείου χειραγώγησης. Υπογράμμισε ότι η τεχνολογία αυτή προσφέρει περισσότερες δυνατότητες σε κακόβουλους παράγοντες, φέρνοντας ως παράδειγμα παρεμβάσεις σε εκλογές σε Πολωνία και Μολδαβία μέσω περιεχομένου που παράγεται από AI.
Τόνισε ότι οι δημοκρατίες δέχονται απειλές στη δημόσια συζήτηση, με deepfakes να στοχεύουν ακόμη και δημοσιογράφους που αποκαλύπτουν αδιαφανείς διαδικασίες. Επεσήμανε ότι δημοσιογράφοι και fact checkers πρέπει να αξιοποιούν τα εργαλεία της AI για την καταπολέμηση της παραπληροφόρησης, ενώ οι ίδιες οι τεχνολογίες μπορούν να συμβάλουν στον εντοπισμό και περιορισμό κακόβουλων παρεμβάσεων.
Από την πλευρά του, ο Axel Dauchez, Ιδρυτής της Make.org και συνιδρυτής της Worldwide Alliance for A.I. & Democracy, επισήμανε τον κίνδυνο περιορισμού της ελεύθερης βούλησης λόγω της AI. Παρόλο που η χειραγώγηση δεν είναι νέο φαινόμενο, η AI αλλάζει δραστικά το τοπίο, αυξάνοντας το ρίσκο για το δημοκρατικό κεκτημένο.
Ο ίδιος ανέφερε ως θετικό παράδειγμα τη συνεργασία του more.com με το βελγικό κοινοβούλιο, όπου η AI έκανε δεδομένα και διαδικασίες προσβάσιμες στους πολίτες, ενισχύοντας τη συμμετοχή.
Υπογράμμισε ότι η AI μπορεί να λειτουργήσει ως μέσο ενίσχυσης της δημοκρατίας, επιτρέποντας σε περισσότερους πολίτες να συμμετέχουν ενεργά στη δημόσια συζήτηση. Εξέφρασε αισιοδοξία για τη δυνατότητα διεθνούς συνεργασίας γύρω από την AI, τονίζοντας τη δύναμη της συλλογικής δράσης των πολιτών.
Η Δέσποινα Σπανού, Σύμβουλος για την Κυβερνοασφάλεια στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ανέδειξε τη σύνδεση της ασφάλειας με την AI, σημειώνοντας ότι το 85% των περιστατικών ransomware βασίζονται σε εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης.
Έφερε ως παράδειγμα την αποκάλυψη της Anthropic για επίθεση εκβιασμού μέσω του Claude, τονίζοντας πως οι χάκερ ήδη αξιοποιούν δημιουργικά τα συστήματα AI, υπερβαίνοντας τους ισχύοντες κανόνες.
Η κα Σπανού προειδοποίησε ότι τα πιο επικίνδυνα ρίσκα είναι αυτά που δεν έχουν ακόμη εντοπιστεί, ζητώντας διαχωρισμό ανάμεσα στη θετική και την αρνητική χρήση της AI. Επεσήμανε ότι η τεχνολογία μπορεί να βοηθήσει στον έγκαιρο εντοπισμό κινδύνων και να αποτελέσει βάση για διεθνή συνεργασία, ενώ αναγνώρισε το τεράστιο δυναμικό της για την ενίσχυση δεξιοτήτων.
Τη συζήτηση συντόνισε ο Alexis Prokopiev, Διευθυντής Governance & Democratic Innovation στη Make.org.