Ραγδαία ήταν η αποέπενδυση των ελληνικών εταιρειών από την Αλβανία κατά την τελευταία πενταετία. Η Ελλάδα που υπήρξε στυλοβάτης της αλβανικής οικονομίας στην μετά Χότζα εποχή βρίσκονταν για πάνω από μία δεκαετία στην κορυφή της λίστας των αμέσων ξένων επενδυτών στην γειτονική χώρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι η Ελλάδα ήταν η μοναδική χώρα στην Αλβανία όπου έως το 2017 είχε πραγματοποιήσει άμεσες ξένες επενδύσεις που ξεπερνούσαν το 1 δισ. ευρώ..
Η κατάσταση άλλαξε ραγδαία στο δεύτερο μισό της περασμένης δεκαετίας καθώς με βάση τις μνημονομιακές υποχρεώσεις αποχώρησαν όλες οι τράπεζες ενώ την πορεία τους ακολούθησαν και άλλες μεγάλες επιχειρήσεις. Ανάμεσα τους ξεχωρίζουν ο ΟΤΕ, το νοσοκομείο Υγεία και το New York College.
Σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία που ανακοίνωσε αυτές τις ημέρες το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στα Τίρανα, από όπου προέρχονται και τα στοιχεία, το 2021 η Ελλάδα περιορίστηκε στην 9η θέση μεταξύ των σημαντικότερων επενδυτριών χωρών στην Αλβανία, από την 1η θέση που κατείχε έως και το 2017 και την 7η του 2020. Αξίζει να σημειωθεί ότι την περίοδο 2014 – 2021 τα επενδεδυμένα ελληνικά κεφάλαια στην Αλβανία μειώθηκαν κατά 78%.
Αντίθετη είναι η πορεία σε ότι αφορά τις αλβανικές επενδύσεις στην Ελλάδα οι οποίες μπορεί να αφορούν μικρά κεφάλαια είναι όμως συνεχώς αυξανόμενες. Έτσι οι ροές από 2 εκατ. ευρώ το 2018 αυξήθηκαν σε 5 εκατ. το 2019 και το 2020 ενώ τη τελευταία διετία ξεπερνούν τα 10 εκατ. ευρώ (11 εκατ. ευρώ το 2021 και 12 εκατ. ευρώ το 2022) σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδας.
Στα παραπάνω θα πρέπει να προστεθούν και αρκετές μικρές και μεσαίες επενδύσεις που πραγματοποιούν Αλβανοί μετανάστες, πρώτης και δεύτερης γενιάς, στην χώρας μας κυρίως στον χώρο της εστίασης (αρτοποιεία, καφέ), σε μικρές ξενοδοχειακές μονάδες καθώς σε εργολαβίες κυρίως μικρών κατασκευαστικών έργων.
Παρά την μαζική αποεπένδυση η ελληνική παρουσία παραμένει ισχυρή είτε μέσω απευθείας παρουσίας είτε μέσω αντιπροσώπευσης. Μεταξύ των εταιρειών που ξεχωρίζουν, οι οποίες είναι και μέλη της Ένωσης Ελληνικών Επιχειρήσεων Αλβανίας (EEEA), είναι η ΔΕΗ, η ΤΙΤΑΝ, η Intracom Telecom, ο Άκτωρ, η ΓΕΚ Τέρνα, η Alumil, η Jumbo κ.α..
Στα τέλη του περασμένου μήνα κλιμάκιο της ΕΕΕΑ επισκέφτηκε στο γραφείο του στην Αθήνα τον Υφυπουργό Εξωτερικών και αρμόδιο για την Οικονομική Διπλωματία κ. Φραγκογιάννη για να τον ενημερώσουν για την προσπάθεια που πραγματοποιεί η Ένωση για την ενίσχυση παρουσίας ελληνικών εταιρειών στην γειτονική χώρα. Ως ένα από τα βασικά προβλήματα στην προσπάθεια τους είναι η παντελής πλέον απουσία ελληνικών τραπεζών στην χώρα.