Μεγάλο ενδιαφέρον συγκεντρώνει το πρόγραμμα επιδότησης στέγασης «Σπίτι μου», αλλά έχει ήδη και τις πρώτες... ανεπιθύμητες ενέργειες, με τη μορφή της αύξησης των τιμών στις κατοικίες. Ήδη περίπου 19.000 νέοι έως 39 ετών έχουν υποβάλει αίτηση στις τράπεζες για φθηνό δάνειο, ενώ η αναζήτηση της κατοικίας αρχίζει να γίνεται ολοένα και πιο δύσκολη για τους ενδιαφερόμενους, καθώς οι τιμές έχουν πάρει την ανιούσα.
Ειδικότερα, στις πρώτες εβδομάδες που «τρέχει» το πρόγραμμα έχουν εγκριθεί περί τις 1.000 αιτήσεις, με μέσο ποσό δανείου 111.000 ευρώ. «Ήδη παρατηρούμε μία αύξηση της τάξης του 5 - 10% στις ζητούμενες τιμές των ακινήτων που μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα στην περιοχή της Αττικής», σημειώνει μιλώντας στο Business Daily o πρόεδρος των μεσιτών Αττικής, κ. Λευτέρης Ποταμιάνος.
Όπως τονίζει, το πρώτο διάστημα και με μόλις περί το 5% των αιτήσεων να έχουν εγκριθεί από τις τράπεζες και βλέπουμε ότι η ζήτηση έχει ήδη αυξηθεί σημαντικά ασκώντας πίεση σε μία περιοχή όπου ήδη υπήρχε πρόβλημα. «Ενώ δεν έχει ακόμα μεταβληθεί συνολικά η αξία των ακινήτων, δεν έχουν ανέβει ακόμα οι μέσες τιμές, εντούτοις βλέπουμε για παράδειγμα ότι οι ιδιοκτήτες ζητούν για ένα ακίνητο που μπορεί να εγκριθεί στο πρόγραμμα πλέον 180.000 ευρώ ενώ πριν από μερικές εβδομάδες η ζητούμενη τιμή μπορεί να έφθανε στα 150.000 – 160.000 ευρώ. Τα λέγαμε εδώ και καιρό», σημειώνει ο κ. Ποταμιάνος τονίζοντας πως το πρόγραμμα μπορεί να δίνει ώθηση στην αγορά δημιουργώντας και μια κουλτούρα αγοράς, έναντι της ενοικίασης, εντούτοις με τις τιμές να παίρνουν την ανιούσα σε περιοχές με περιορισμένη προσφορά, το αποτέλεσμα ενδέχεται να είναι το αντίθετο του αναμενόμενου, δηλαδή γίνεται δυσκολότερη η αναζήτηση κατοικίας.
Παράλληλα, σημειώνει ότι οι τιμές της ενοικίασης συνεχίζουν να κινούνται σε πολύ υψηλά επίπεδα, δημιουργώντας περαιτέρω ασφυξία στους πολίτες. Όπως υπογραμμίζει, οι τιμές ενοικίασης στην καλύτερη περίπτωση θα σταθεροποιηθούν στα υψηλά επίπεδα που βρίσκονται σήμερα καθώς δεν υπάρχουν εκτιμήσεις για αποκλιμάκωση μέσα στο επόμενο διάστημα.
Παράγοντες της αγοράς, σχολιάζοντας την κίνηση των τιμών των ακινήτων με αφορμή το πρόγραμμα «Σπίτι μου» κάνουν λόγο για προχειρότητα στο σχεδιασμό, καθώς η κυβέρνηση δεν έλαβε υπόψη επαρκώς τις συνθήκες στην αγορά, όπου είναι έντονη η έλλειψη προσφοράς κατοικιών στις περιοχές με φθηνά ακίνητα που μπορούν να ενταχθούν στο πρόγραμμα. Υποστηρίζουν χαρακτηριστικά πως «δεν βγαίνουν τα κουκιά» σε σχέση με τους δικαιούχους. Όπως λένε, με δεδομένο ότι ο προϋπολογισμός του προγράμματος είναι στα 500 εκατ. ευρώ και το ανώτατο όριο του δανείου είναι τα 150.000 ευρώ, οι δικαιούχοι δεν μπορούν να ξεπερνούν κατά πολύ τους 3.500. Πολύ μακριά, δηλαδή, από τους 10.000 που υπόσχονταν οι πρώτες ανακοινώσεις.
Υπενθυμίζεται πως το πρόγραμμα απευθύνεται σε νέους από 25 έως 39 ετών με ετήσιο εισόδημα 10.000 ευρώ, ενώ το μέγιστο είναι εκείνο που ισχύει για την καταβολή του επιδόματος θέρμανσης (για το 2023 ισχύουν τα εξής: 16.000 ευρώ για άγαμο, 24.000 ευρώ για ζευγάρι, συν 3.000 ευρώ για κάθε παιδί και 27.000 ευρώ για μονογονεϊκές οικογένειες, συν 3.000 ευρώ για κάθε παιδί πέραν του πρώτου).
Πιο αναλυτικά:
- Πρόγραμμα «Σπίτι Μου»: Δικαιούχοι των άτοκων ή χαμηλότοκων δανείων είναι άτομα, ηλικίας 25-39 ετών, με ετήσιο εισόδημα από 10.000 ευρώ έως το όριο που προβλέπεται για τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης και οι οποίοι δεν διαθέτουν ακίνητο κατάλληλο για την κατοικία τους. Τα ακίνητα πρέπει να έχουν αξία έως 200.000 ευρώ, εμβαδόν έως 150 τ.μ. και παλαιότητα τουλάχιστον 15 ετών, ενώ για τους όρους του δανείου προβλέπονται τα εξής:
- Η αγορά του ακινήτου δεν μπορεί να γίνει από συγγενή πρώτου ή δεύτερου βαθμού του αγοραστή.
- Το ακίνητο αποκτάται κατά πλήρη κυριότητα από τον αγοραστή ή, αν πρόκειται για συζύγους ή για μέρη συμφώνου συμβίωσης, κατά κυριότητα >50% για καθέναν από αυτούς.
- Το ύψος του δανείου δεν μπορεί να υπερβαίνει τα 150.000 ευρώ και η διάρκεια τα 30 έτη.
- Το δάνειο καλύπτει έως το 90% της αξίας του ακινήτου (το υπόλοιπο καλύπτεται από τον αγοραστή).
- Το δάνειο χρηματοδοτείται κατά 75% από τη Δημόσια Υπηρεσία Απασχόλησης (ΔΥΠΑ). Για το ποσοστό του δανείου που χρηματοδοτείται από τη ΔΥΠΑ δεν οφείλεται τόκος, ενώ το υπόλοιπο 25% χορηγείται από τις τράπεζες (θα επιλεγούν, μετά από δημόσια πρόσκληση της ΔΥΠΑ). Αυτό σημαίνει ότι τα 3/4 του δανείου χορηγούνται άτοκα, με αποτέλεσμα το τελικό επιτόκιο που πληρώνει ο δανειολήπτης για το σύνολο του ποσού, να διαμορφώνεται στο ένα τέταρτο του κόστους που θα είχε ένα κανονικό στεγαστικό δάνειο.
- Για τρίτεκνους ή πολύτεκνους το δάνειο θα είναι άτοκο. 'Ατοκο θα γίνεται και το δάνειο για όσους κατά τη διάρκεια αποπληρωμής του κάνουν τρία και πλέον παιδιά.
- Δεν μπορεί να ζητηθεί η παροχή προσωπικής εγγύησης τρίτου ως προϋπόθεση για τη χορήγηση του δανείου.
- Το δάνειο απαλλάσσεται από την εισφορά της παρ. 3 του άρθρου 1 του ν. 128/1975.