Την έξοδο από τις γενναιόδωρες επιδοτήσεις στο ρεύμα, που είχαν βαρύ δημοσιονομικό κόστος το 2022, αποφάσισαν χθες οι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης, καθώς διαπίστωσαν, ύστερα και από την ενημέρωση που έγινε από τον επικεφαλής των ρυθμιστικών αρχών ενέργειας, Κρίστιαν Ζίνγκλερσεν, ότι τα χειρότερα σενάρια για την αγορά ενέργειας έχουν διαψευσθεί.
Το χθεσινό Eurogroup έδωσε το «σήμα» για το «σβήσιμο» ("fade out") των επιδοτήσεων, ρίχνοντας το βάρος αφενός στη μείωση της κατανάλωσης και στη διαφοροποίηση των προμηθειών και αφετέρου στη συνέχιση των επιδοτήσεων μόνο προς τους ευάλωτους.
Ο πρόεδρος του Eurogroup, Πασκάλ Ντόναχιου σημείωσε πως δεν έχουν επιβεβαιωθεί έως σήμερα τα χειρότερα σενάρια που είχαν καταγραφεί τους προηγούμενους μήνες για την πορεία των τιμών της ενέργειας αλλά και για την ενεργειακή ασφάλεια της ΕΕ, ωστόσο οι τιμές παραμένουν υψηλότερες σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια.
«Σε σύγκριση με το περασμένο καλοκαίρι», υπογράμμισε, «οι τιμές της ενέργειας έχουν μειωθεί σημαντικά και οι πιο απαισιόδοξες προβλέψεις δεν επαληθεύτηκαν. Ωστόσο, οι τιμές παραμένουν σε υψηλά επίπεδα. Γενικότερα, οι κίνδυνοι παραμένουν και πρέπει να παρακολουθούνται πολύ στενά, δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για εφησυχασμό. Οι εξελίξεις όσον αφορά τη ζήτηση και την αποθήκευση ήταν καθησυχαστικές, αλλά πρέπει να συνεχίσουμε τις προσπάθειές μας για τη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και τη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας».
Στο πλαίσιο αυτό, καθώς οι τιμές ενέργειας συνεχίζουν να κινούνται σε χαμηλότερα επίπεδα, υπάρχει πλέον, σύμφωνα με τον πρόεδρο του Eurogroup, «ένα μικρό παράθυρο ευκαιρίας για να επανεκτιμήσουμε τις δημοσιονομικές μας πολιτικές, ιδίως καθώς οι υπουργοί κάνουν απολογισμό και λαμβάνουν αποφάσεις σχετικά με τα επιμέρους μέτρα στήριξης της ενέργειας σε εθνικό επίπεδο. Πρέπει να εξετάσουμε την ύπαρξη ενός επιπέδου δημοσιονομικής στήριξης που να αντικατοπτρίζει τις αλλαγές που αναμένουμε να συμβούν όσον αφορά την τιμή της ενέργειας και το γενικό επίπεδο του πληθωρισμού. Αυτό είναι σημαντικό προκειμένου να μειωθεί το συνολικό δημοσιονομικό κόστος και να επιτευχθεί μια κατάλληλη δημοσιονομική στάση, προστατεύοντας παράλληλα τους πιο ευάλωτους και διατηρώντας τα κίνητρα για την πράσινη μετάβαση». Αυτό θα είναι και το κεντρικό θέμα στην επόμενη συνεδρίαση των υπουργών Οικονομικών της Ε.Ε. που θα πραγματοποιηθεί τον Μάρτιο.
Ειδικό βάρος, δίνεται επίσης, στις κινήσεις για τις συλλογικές προμήθειες ενόψει του επόμενου χειμώνα και τις αλλαγές για τη λειτουργία της αγοράς ηλεκτρικού ρεύματος που προετοιμάζει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ακόμα πιο ξεκάθαρα, έθεσε την πρόθεση της ΕΕ να αφήσει πίσω της την εποχή των επιδοτήσεων ο επίτροπος Οικονομικών Πάολο Τζεντιλόνι, ο οποίος είπε ότι μέσα στους επόμενους μήνες, η πτωτική κίνηση των τιμών της ενέργειας θα δώσει το περιθώριο στα κράτη - μέλη να καταργήσουν σταδιακά τα μέτρα ενεργειακής στήριξης και να τα αντικαταστήσουν με πιο στοχευμένα. Όπως είπε, υπάρχει ένα στενό παράθυρο ευκαιρίας για βελτίωση της ποιότητας των μέτρων, καταργώντας πρώτα τα πλέον δαπανηρά και λιγότερο αποτελεσματικά και εκείνα που δεν ωφελούν τους πιο ευάλωτους.
Το μήνυμα, ωστόσο, για την αρχή του τέλους των επιδοτήσεων είχε ήδη περάσει στα κράτη - μέλη. Στην Ελλάδα, ήδη, για τον Φεβρουάριο κόπηκαν οι επιδοτήσεις για τις καταναλώσεις ρεύματος άνω των 500 κιλοβατωρών όπως και για το φυσικό αέριο, ενώ συνολικά ήταν αρκετά πιο περιορισμένες ακολουθώντας και την πτώση των τιμών. Πρέπει να σημειωθεί, επίσης, πως ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κώστας Σκρέκας, έχει προαναγγείλει πως οι επιδοτήσεις θα σταματήσουν όταν οι ανταγωνιστικές χρεώσεις φθάσουν στα 0,1500,16 ευρώ ανά κιλοβατώρα.
Οι τιμές του φυσικού αερίου παραμένουν σταθερά σε πτωτική τάση ενώ βρίσκονται σε χαμηλότερα επίπεδα από εκείνα της περασμένης χρονιάς λίγες ημέρες πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία που οδήγησε στην εκτόξευση των τιμών. Έτσι χθες, το φυσικό αέριο έκλεισε στα 51,6 ευρώ, και έχει υποχωρήσει αρκετά χαμηλότερα από το επίπεδο των 70 ευρώ που βρισκόταν στα μέσα και τέλη του Φεβρουαρίου 2022.
Η τιμή του φυσικού αερίου στην Ευρώπη (συμβόλαιο TTF)
Απεξάρτηση από το ρωσικό αέριο
«Για να είμαστε ξεκάθαροι, δεν έχουμε βγει ακόμα από το δάσος. Οι τιμές της ενέργειας παραμένουν πολύ πάνω από τα επίπεδα που παρατηρήθηκαν τα τελευταία χρόνια και ενδέχεται να παραμείνουν ασταθείς, ενώ οι ελλείψεις προσφοράς ενδέχεται να εμφανιστούν εκ νέου τους επόμενους μήνες», τόνισε ο κ. Τζεντιλόνι σημειώνοντας πως η στόχευση θα πρέπει να παραμείνει στην υποστήριξη των επενδύσεων και των μεταρρυθμίσεων που θα βοηθήσουν στη «πράσινη» μετάβαση και την απεξάρτηση από τα ορυκτά καύσιμα αξιοποιώντας τα εργαλεία του REPowerEU και του Ταμείου Μετάβασης και Ανθεκτικότητας.
Παράλληλα σημείωσε πως οι εισαγωγές ρωσικού φυσικού αερίου μέσω αγωγών εντός των πρώτων πέντε εβδομάδων του 2023 υποχώρησαν στο 7,5% της ευρωπαϊκής ζήτησης φυσικού αερίου έναντι 37% το αντίστοιχο διάστημα του 2021.
Σύμφωνα με σχετικά στοιχεία που δημοσίευσε το Green Tank αντίστοιχη ήταν η εικόνα και στην Ελλάδα τον Ιανουάριο του 2023. Οι εισαγωγές αερίου από τη Ρωσία που καλύπτουν εγχώρια κατανάλωση ήταν μηδενικές, για πρώτη φορά από τη δεκαετία του 1990 και την έναρξη των εισαγωγών ρωσικού αερίου στην Ελλάδα μέσω της πύλης Σιδηροκάστρο (το σύνολο των ποσοτήτων ρωσικού φυσικού αερίου μέσω Σιδηροκάστρου, εξήχθη στη Βουλγαρία).
Ωστόσο και σε επίπεδο του πρώτου 11μηνου του 2022, η Ελλάδα ήταν λιγότερο εξαρτημένη από το ρωσικό αέριο συγκριτικά με τον μέσο όρο της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς κατάφερε να μειώνει κάθε μήνα τις εισαγωγές ρωσικού αερίου που χρησιμοποιήθηκαν για κάλυψη της εγχώριας κατανάλωσης σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2021, πολύ περισσότερο από τον αντίστοιχο ευρωπαϊκό μέσο όρο. Έτσι αθροιστικά μέχρι και τον Νοέμβριο, η Ελλάδα μείωσε τις εισαγωγές ρωσικού αερίου κατά 68,4% σε σχέση με την ίδια περίοδο του 2021, ενώ ο αντίστοιχος μέσος όρος της ΕΕ-27 ήταν 28.6%.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
