Φουλ των... επενδύσεων για πράσινη μετάβαση: Πάνω από 30 δισ. ευρώ τον χρόνο

Τους νέους φιλόδοξους στόχους για την πράσινη μετάβαση της χώρας μέσω του αναθεωρημένου Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα που θα βγει σε δημόσια διαβούλευση παρουσίασε σήμερα ο υπουργός Ενέργειας και Περιβάλλοντος, Κώστας Σκρέκας.

Στο νέο ΕΣΕΚ προβλέπονται έως το 2030 επενδύσεις 30,6 δισ. ευρώ σε ετήσια βάση, ηλεκτροκίνηση στο 100% για τα επιβατικά οχήματα και η δημιουργία 38.000 νέων θέσεων εργασίας ενώ η συμμετοχή των ΑΠΕ στην κατανάλωση αυξάνεται από το 35% στο ΕΣΕΚ του 2019 στο 45% στο σημερινό σχέδιο. Παράλληλα, ο στόχος για τη μείωση των εκπομπών αερίων ρύπων διαμορφώνεται στο 47% το 2030.

Στόχος είναι το νέο σχέδιο που εξέτασε 3 εναλλακτικά σενάρια με διαφοροποίηση στο ρυθμό και στο μείγμα ενεργειών ενεργειακής μετάβασης (π.χ., διείσδυση ΑΠΕ, ενεργειακή αποδοτικότητα) να βγει άμεσα σε δημόσια διαβούλευση προκειμένου η Ελλάδα να είναι μία από τις πρώτες χώρες που θα υποβάλει στην ΕΕ το νέο, πιο φιλόδοξο πλάνο μέχρι τον Απρίλιο 2023.

Οι παρεμβάσεις που προβλέπει εντοπίζονται στους 7 τομείς:

1. Ραγδαία ανάπτυξη των ΑΠΕ: Ανάπτυξη φωτοβολταϊκών και αιολικών (και η επιτάχυνση της ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών) με προσθήκη έως 12GW μέχρι το 2030 και εκμετάλλευση του εναπομείναντος υδραυλικού δυναμικού της χώρας.
2. Αποθήκευση ενέργειας: Η υψηλή διείσδυση ΑΠΕ θα πρέπει να συνοδευτεί και με την ανάπτυξη της απαιτούμενης αποθήκευσης για εξισορρόπηση και σταθεροποίηση του συστήματος (μπαταρίες, αντλισιοταμίευση κτλ.)
3. Ενεργειακή αποδοτικότητα: Ενεργειακή αναβάθμιση κτιρίων (μονώσεις, συσκευές, αντλίες θερμότητας), smart διαχείριση ενεργειακής κατανάλωσης και αλλαγή συμπεριφορών προς μείωσης της απαιτούμενης ενέργειας ή και του προφίλ της ζήτησης. Οι δράσεις αυτές μπορούν να έχουν σημαντική προστιθέμενη αξία.
4. Εξηλεκτρισμός των ελαφρών μεταφορών: Ηλεκτροκίνηση στα ελαφρά/ μεσαία οχήματα με ταυτόχρονη ανάπτυξη των υποδομών φόρτισης και αλληλεπίδρασης με το δίκτυο. Μεγάλο κομμάτι των απαιτούμενων επενδύσεων θα είναι σε οχήματα και τις μπαταρίες τους. Μια ολόκληρη οικονομία ανακύκλωσης μπαταριών θα πρέπει να δημιουργηθεί με πιθανό περιφερειακό ρόλο στα Βαλκάνια.
5. Δημιουργία οικονομίας πράσινου υδρογόνου: Με χρήση στις μεταφορές (βαρέα οχήματα, ναυτιλία, αεροπορία), στη βιομηχανία και υπό συνθήκες στην ηλεκτροπαραγωγή. Ήδη έχουμε σημαντική κινητικότητα στο χώρο που σε συνδυασμό με ανταγωνιστικά ΑΠΕ μπορεί να δώσει αξία στη χώρα.
6. Ανάπτυξη συνθετικών, πράσινων καυσίμων (RFNBO): Με χρήση στις μεταφορές (βαρέα οχήματα, ναυτιλία, αεροπορία) – μια ολόκληρη καινούργια βιομηχανία που θα πρέπει άμεσα να αρχίσει να διαμορφώνεται.
7. Καινοτομία και συστημικές λύσεις στη δέσμευση και αποθήκευση άνθρακα (CCUS) για την ενεργειακή μετάβαση της βιομηχανίας της χώρας (κυρίως τσιμέντο, διύλιση, λιπάσματα). Θα απαιτηθεί εθνικό πλάνο και συντονισμός δεδομένου της έλλειψης κλίμακας των τοπικών εταιρειών. Αντίστοιχα έργα συντονίζονται από τα κράτη στην Ευρώπη και την Αμερική.

Όπως σημειώθηκε, πέρα από το κόστος κάθε δράσης / τεχνολογίας, στο νέο σχέδιο αξιολογείται η οικονομική συνεισφορά στη χώρα (προστιθέμενη αξία, εμπορικό ισοζύγιο κτλ) για το βέλτιστο μείγμα δράσεων. Ως αποτέλεσμα μπορεί να επιλεγούν δράσεις πιο κοστοβόρες αλλά πιο οικονομικά αποδοτικές (π.χ., μονώσεις κτιρίων σε σχέση με αντλίες θερμότητας).

Παράλληλα, βασικό στοιχείο μιας ομαλής ενεργειακής μετάβασης είναι και η ασφάλεια εφοδιασμού / ενεργειακή επάρκεια της χώρας ιδιαίτερα στη μεταβατική περίοδο μέχρι το 2030 για το λόγο αυτό προβλέπονται και οι απαιτούμενες εφεδρείες μέχρι να επιτευχθεί η μετάβαση ενώ κρίσιμη είναι η διασφάλιση των απαιτούμενων υποδομών σε δίκτυα ηλεκτρισμού και αερίου για την υποστήριξη της ανάπτυξης με διπλασιασμό των απαιτούμενων επενδύσεων με το αντίστοιχο πλάνο προώθησης επενδύσεων.

Στους νέους στόχους που παρουσιάστηκαν είναι η αύξηση της συμμετοχής των ΑΠΕ στην ηλεκτροπαραγωγή από 61% το 2019 στο 80%, στη θέρμανση και ψύξη από το 43% στο 27 και στις μεταφορές από το 19% στο 32%.

Σε ό,τι αφορά στις μονάδες φυσικού αερίου η πρόβλεψη είναι ότι θα ανέλθουν στα 7 GW το 2030 από τα 5 σήμερα και στη συνέχεια θα υποχωρήσουν και πάλι στα 5 GW έως το 2050.  Ειδικό βάρος δίνεται στην προώθηση εναλλακτικών καυσίμων. Ενδεικτικά τα συνθετικά καύσιμα προβλέπεται να ενταχθούν στην παραγωγή φθάνοντας στο 3,4% έως το 2030, προηγμένα βιοκαύσιμα στο 2,18% από 1,7% που είναι σήμερα ενώ, τέλος, τα συμβατικά βιοκαύσιμα θα φτάσουν στο 1,7%.

Σε ό,τι αφορά στην ανάπτυξη της αγοράς των ΑΠΕ προβλέπεται ότι η ραγδαία ανάπτυξη άνω των φωτοβολταϊκών και αιολικών έργων παράλληλα με την αύξηση της δυναμικής έργων αποθήκευσης. Πιο αναλυτικά, στο νέο ΕΣΕΚ προβλέπεται έως το 2030 η δυναμική των φωτοβολταϊκών να αυξηθεί από τα 5,5 GW σήμερα στα 14,1 GW  το 2030 και να υπερδιπλασιαστεί στα 34 GW έως το 2050.

Ειδικά για τα αιολικά, τα χερσαία προβλέπεται να ανέβουν από τα 5 GW σήμερα στα 7 GW το 2030 και στα 10 GW μέχρι το 2050 ενώ μεγαλύτερη θα είναι η ανάπτυξη για τα υπεράκτια τα οποία αναμένεται να φθάσουν τα 2,7 GW  το 2030 και τα 17 GW μέχρι το 2050.

Τέλος, έμφαση δίνεται και στην ενεργειακή αναβάθμιση του κτηριακού αποθέματος της χώρας προκειμένου να μειωθεί η ενεργειακή κατανάλωση. Ειδικά σε αυτό το κομμάτι, προβλέπονται επενδύσεις 642 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση.