Στην ομάδα των ευρωπαϊκών μεγαλουπόλεων με το χαμηλότερο κόστος διαβίωσης κατατάσσεται η Αθήνα στην ετήσια έρευνα του Economist Intelligence Unit για το κόστος ζωής σε όλο τον κόσμο, βασικό συμπέρασμα της οποίας, σε ό,τι αφορά την Ευρώπη, είναι ότι συγκριτικά με άλλες περιοχές έγινε φθηνότερη το 2022, καθώς οι ανατιμήσεις των βασικών αγαθών και υπηρεσιών ήταν μικρότερες.
Με βάση το κόστος ζωής στη Νέα Υόρκη (=100), η Αθήνα βαθμολογείται με 55 και βρίσκεται σε μεγάλη απόσταση από τις ακριβότερες πόλεις, Ζυρίχη, Γενεύη, Παρίσι, Κοπεγχάγη και Όσλο, που λαμβάνουν βαθμολογίες από 82 έως 94. Η Αθήνα είναι συγκρίσιμη με το κόστος ζωής στη Σόφια και στο Βελιγράδι (βαθμολογούνται με 50), είναι αρκετά ακριβότερη από την Κωνσταντινούπολη (40) και αρκετά φθηνότερη από τις δύο μεγαλύτερες ρωσικές πόλεις, Μόσχα και Αγ. Πετρούπολη (72 και 66, αντίστοιχα).
Ο Economist, παρουσιάζοντας το σκέλος της έρευνας του EIU που αφορά τον ευρύτερο ευρωπαϊκό χώρο, σημειώνει ότι όποιος ζει στην Ευρώπη θα συμφωνούσε ότι η ήπειρος υπέφερε από μια κρίση κόστους ζωής το 2022. Οι τιμές καταναλωτή αυξήθηκαν κατά περίπου 8% σε ετήσια βάση. Οι τιμές της ενέργειας αυξήθηκαν κατά 29%. Και όμως, σύμφωνα με την τελευταία παγκόσμια έρευνα για το κόστος ζωής, μια εξαμηνιαία καταγραφή των πιο ακριβών πόλεων του κόσμου από την EIU, την αδελφή μας εταιρεία, η δυτική Ευρώπη έχει γίνει γενικά λιγότερο ακριβή σε σχέση με άλλες περιοχές του κόσμου τον περασμένο χρόνο.
Αν και οι ακριβότερες πόλεις της Ευρώπης, όπως η Ζυρίχη, η Γενεύη και το Παρίσι, παρέμειναν κοντά στην κορυφή της κατάταξης, η ήπειρος κατέλαβε μόλις πέντε από τις 20 κορυφαίες θέσεις το 2022 στην παγκόσμια κατάταξη, σε σύγκριση με δέκα το 2021. Οι πόλεις της Ανατολικής Ευρώπης, εξαιρουμένων εκείνων στη Ρωσία, υποχώρησαν κατά μέσο όρο επτά θέσεις. Οι βρετανικές έπεσαν κατά 21 θέσεις. Από τις δέκα πόλεις που είχαν τη μεγαλύτερη υποχώρηση στη διεθνή κατάταξη, ευρωπαϊκές πόλεις ήταν οι πέντε.
Η έρευνα, η οποία συγκρίνει τις τιμές περισσότερων από 200 προϊόντων και υπηρεσιών σε 172 πόλεις, έχει σχεδιαστεί για να βοηθήσει τις εταιρείες να εκτιμήσουν τις προσαρμογές του κόστους ζωής για τους εκπατρισμένους. Για να συγκριθεί το κόστος ζωής σε διαφορετικά νομίσματα, όλες οι τιμές μετατρέπονται σε δολάρια. Αλλά το αμερικανικό νόμισμα έχει αυξηθεί σε αξία το 2022, λόγω των επιθετικών αυξήσεων των επιτοκίων από την Federal Reserve, της αναταραχής στην αγορά και των φόβων για ύφεση. Αυτό έχει μειώσει το σχετικό κόστος κατά 5,5% στις χώρες της ευρωζώνης και κατά 10,5% στη Βρετανία. Εάν τα νομίσματα είχαν παραμείνει σταθερά το 2022, το EIU εκτιμά ότι οι γερμανικές πόλεις που περιλαμβάνονται στην κατάταξή του θα είχαν ανέβει τέσσερις θέσεις, κατά μέσο όρο. Αντίθετα, μειώθηκαν κατά 16.
Οι μόνες ευρωπαϊκές πόλεις που ανέβηκαν στην κατάταξη του EIU φέτος, εκτός από το μικροσκοπικό Ρέικιαβικ, ήταν όλες στη Ρωσία. Αν και οι αναλυτές εξέδωσαν ζοφερές προβλέψεις για το ρούβλι μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, όταν η χώρα επλήγη από τις δυτικές κυρώσεις, μέχρι τα τέλη Απριλίου το νόμισμα είχε ανακτήσει όλες τις απώλειές του, λόγω των αυξήσεων των επιτοκίων, των ελέγχων κεφαλαίων και των υψηλών τιμών του πετρελαίου και του φυσικού αερίου. Οι τιμές καταναλωτή στη Ρωσία, εν τω μεταξύ, έχουν εκτοξευθεί στα ύψη. Σύμφωνα με την EIU, το 2022 οι τιμές αυξήθηκαν κατά 17% στη Μόσχα και κατά 19% στην Αγία Πετρούπολη. Με ισχυρότερο νόμισμα και υψηλό πληθωρισμό, οι δύο πόλεις εκτοξεύτηκαν στην κατάταξη των ακριβών πόλεων του EIU κατά 88 και 70 θέσεις, αντίστοιχα.
Οι ευρωπαϊκές πόλεις είναι από τις ακριβότερες στον κόσμο για ξένους, αλλά φέτος, χάρη σε μεγάλο βαθμό στις ασταθείς αγορές συναλλάγματος, έγιναν ελαφρώς πιο προσιτές οικονομικά.