«Στάση πληρωμών» από το Δημόσιο στις κατασκευαστικές εταιρείες

«Πάγωμα» στις πληρωμές από το Δημόσιο καταγγέλλουν οι εργοληπτικές οργανώσεις που, όπως λένε, βρίσκονται στο ίδιο έργο θεατές για δεύτερη συνεχή χρονιά. Με επιστολές τους προς τα αρμόδια υπουργείου ΠΕΣΕΔΕ και ΠΕΔΜΕΔΕ κάνουν λόγο για άτυπη στάση πληρωμών και μάλιστα για ένα πρόβλημα που επαναλαμβάνεται, δημιουργώντας συνθήκες ασφυξίας στις εργοληπτικές επιχειρήσεις οι οποίες θέτουν υπό αμφισβήτηση τη δυνατότητα ολοκλήρωσης των έργων.

Ενδεικτική της έντασης που επικρατεί στον εργοληπτικό κλάδο είναι η επιστολή προς τα αρμόδια υπουργεία της ΠΕΣΕΔΕ που σημειώνει σε υψηλούς τόνους πως δε βρίσκει καμία ανταπόκριση από την κυβέρνηση που αρνείται να δείξει «έμπρακτη υποστήριξη των ελληνικών εργοληπτικών επιχειρήσεων τηρώντας την ελάχιστη υποχρέωση που έχετε απέναντι σε αυτές με την έγκαιρη καταβολή του εργολαβικού ανταλλάγματος».

Ειδικότερα, στο κείμενο της επιστολής αναφέρεται πώς «καμία αναστολή από μέρους σας για τις συνέπειες που θα κληθούν να διαχειριστούν οι ελληνικές εργοληπτικές επιχειρήσεις λόγω των δικών σας αποφάσεων. Καμία απολύτως αναστολή από μέρους σας να συμμετέχετε παράλληλα σε πανηγυρικές εκδηλώσεις εξαγγελιών νέων έργων υποδομής. Καμία απολύτως προσπάθεια έμπρακτης υποστήριξης των ελληνικών εργοληπτικών επιχειρήσεων τηρώντας την ελάχιστη υποχρέωση που έχετε απέναντι σε αυτές με την έγκαιρη καταβολή του εργολαβικού ανταλλάγματος. Με την επιστολή αυτή δεν επιθυμούμε να διατυπώσουμε απολύτως κανένα αίτημα, διότι έχουμε αντιληφθεί ότι δεν σας αφορά και δεν σας αγγίζει».

Αντίστοιχη είναι και η εικόνα που δίνει η επιστολή της ΠΕΔΜΕΔΕ που σημειώνει πως έχει δεχθεί πολλές καταγγελίες από τα μέλη της για σημαντικές καθυστερήσεις σε πληρωμές.

Ήδη είναι πολλές οι αναφορές εργολάβων που προσερχόμενοι σε οικονομικές υπηρεσίες του δημοσίου προκειμένου να πληρωθούν έχουν λάβει την απάντηση πως τα χρήματα φαίνονται στο σύστημα, αλλά δεν υπάρχει έγκριση της εκταμίευσης τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχει εντολή προς τις διαχειριστικές αρχές να «παγώσουν» τις σχετικές πληρωμές που θα εκκινήσουν και πάλι από τον Ιανουάριο αφήνοντας τις εργοληπτικές επιχειρήσεις απλήρωτες χωρίς προειδοποίηση λίγο πριν τα Χριστούγεννα και οδηγώντας τες σε ανικανότητα κάλυψης των υποχρεώσεών τους έναντι εργαζομένων, προμηθευτών και Πολιτείας.

Μιλώντας στο Businessdaily η πρόεδρος της ΠΕΣΕΔΕ, κ. Μαρία Τσιομπάνου σημειώνει πως δεν υπάρχει καμία επίσημη απάντηση στο παραπάνω ζήτημα παρά τις επανειλημμένες κρούσεις των οργανώσεων προς τις αρμόδιες αρχές καθώς είναι ένα πρόβλημα που δεν εμφανίζεται τώρα για πρώτη φορά. «Δεν μας απαντάει κανείς. Πρόκειται ακριβώς για την ίδια κατάσταση που ζήσαμε και πέρυσι. Προκλητικά και φέτος η κυβέρνηση κάνει το ίδιο, αφήνοντας στον «αέρα» τις επιχειρήσεις. Σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί μία τέτοια αντιμετώπιση να εντάσσεται στη φυσιολογική λειτουργία ενός κράτους και σίγουρα αυτό που βιώνουμε και πάλι είναι πολύ μακριά από την επιστροφή στην κανονικότητα που υποσχόταν η κυβέρνηση», τονίζει η ίδια.  

Σε επιστολή της τον περασμένο Σεπτέμβριο η ΠΕΣΕΔΕ ζητούσε την άμεση αποπληρωμή όλων των οφειλών του Δημοσίου και του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα προς τις εργοληπτικές επιχειρήσεις τονίζοντας πως «η λειτουργία της εγχώριας αγοράς, όπως έχει διαμορφωθεί μετά από την πολυετή οικονομική κρίση,  αυξάνει το βαθμό δυσκολίας για τις εργοληπτικές επιχειρήσεις, οι οποίες είναι σχεδόν αδύνατον να ανταποκριθούν στις συμβατικές τους υποχρεώσεις εάν δεν αποζημιώνονται για τις εργασίες τους στον σωστό χρόνο. Εάν προσθέσουμε, δε, τη δύσκολη και «ακριβή» πρόσβαση που έχουν οι εργοληπτικές επιχειρήσεις στην τραπεζική χρηματοδότηση αντιλαμβάνεστε πόσο σημαντική για την επιβίωση τους αποτελεί η σωστή χρηματοδότηση των έργων. Γίνεται πολύ συχνά κουβέντα για τις μεγάλες καθυστερήσεις στην εκτέλεση των έργων αλλά πολύ σπάνια γίνεται αναφορά στην κυριότερη αιτία που δεν είναι άλλη από την μεγάλη καθυστέρηση της πληρωμής του εργολαβικού ανταλλάγματος. Το Κράτος οφείλει πρώτο αυτό το ίδιο να τηρεί τις συμβατικές οικονομικές υποχρεώσεις του απέναντι στις εργοληπτικές επιχειρήσεις. Εάν θέλουμε να μιλάμε για ένα σύγχρονο επιτελικό κράτος και εάν έχουμε την απαίτηση τα δημόσια έργα να εκτελούνται έγκαιρα πρέπει επιτέλους το Ελληνικό Κράτος  να μετατραπεί από έναν «κακοπληρωτή πελάτη» σε έναν "αξιόπιστο πελάτη"».

Επανάληψη της περσινής χρονιάς

Ζώντας ένα μάλλον δυσάρεστο déjà vu ο εργοληπτικός κόσμος βρίσκεται για δεύτερη συνεχή χρονιά αντιμέτωπος με το ίδιο πρόβλημα της αναστολής των πληρωμών. Σε αντίστοιχη αλληλογραφία προς τα αρμόδια υπουργεία, η ΠΕΣΕΔΕ σημείωνε τον Δεκέμβριο του 2021 πως η Πολιτεία εξακολουθεί να  μην ανταποκρίνεται στις οικονομικές της υποχρεώσεις απέναντι στους Αναδόχους των έργων, είναι εξαιρετικά επείγον να βρεθεί τρόπος στήριξης και ενίσχυσης των εργοληπτικών επιχειρήσεων, που αδυνατούν πλέον να ανταποκριθούν στις οικονομικές και συμβατικές υποχρεώσεις του και ζητούσε νομοθετική διάταξη αναστολής πληρωμής αξιογράφων (επιταγών, συναλλαγματικών και γραμματίων σε διαταγή), νομοθετική διάταξη αναστολής πληρωμής φόρων και ασφαλιστικών εισφορών, παράταση πληρωμής δόσεων επιστρεπτέας προκαταβολής, δικαίωμα προσωρινής παύσης εργασιών για όσες εργοληπτικές επιχειρήσεις αδυνατούν να συνεχίσουν τις κατασκευαστικές τους εργασίες λόγω μη εξόφλησής τους και μη συμπερίληψη στο Χρονοδιάγραμμα Εργασιών το χρονικό διάστημα που παραμένουν ανεξόφλητοι οι Ανάδοχοι».

Το θέμα είχε πάρει μεγάλες διαστάσεις με τη συζήτηση να μεταφέρεται στη Βουλή μετά από σχετική ερώτηση του τομεάρχη Ανάπτυξης του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξη Χαρίτση προς τον υπουργό Ανάπτυξης, Αδ. Γεωργιάδη καθώς είχαν αυξηθεί οι αναφορές για αναστολή πληρωμών σε δημόσια έργα του ΕΣΠΑ φθάνοντας σε απλήρωτα 1 δισ. ευρώ το τελευταίο τρίμηνο σχεδόν του 2021. Μετά από τις αντιδράσεις από τη στάση πληρωμών που είχε ξεκινήσει από τον Οκτώβριο η κυβέρνηση έφερε τροπολογία που προέβλεπε την κατ' εξαίρεση πληρωμή των οφειλών από το 2021 από τα σχετικά προγράμματα έως και το τέλος του Ιανουαρίου 2022. Στην αιτιολογική έκθεση αναφερόταν πως η καθυστέρηση των πληρωμών προήλθε «λόγω της απρόβλεπτης διάρκειας της πανδημίας του κορονοϊού Covid-19 και των μεταλλάξεων αυτού, και των συνεπειών της, καθώς και των πρωτοφανούς έκτασης φυσικών καταστροφών...». Πρόβλημα που φέτος, παρότι επαναλαμβάνεται το ίδιο σενάριο, δεν μπορεί κανείς να επικαλεστεί.