Με ισχυρή ώθηση από τις αυξημένες δαπάνες των καταναλωτών σε υπηρεσίες και πρωτίστως στον τουρισμό, η οικονομία της ευρωζώνης φαίνεται ότι θα αποφύγει την ύφεση, παρότι ο υψηλός πληθωρισμός συμπιέζει τις δαπάνες για αγαθά. Ιδιαίτερα για την Ελλάδα, οι συνθήκες που επικρατούν στην Ευρώπη ευνοούν ακόμη και την επίτευξη ρεκόρ εισπράξεων από τον τουρισμό.
Τα μηνύματα που στέλνει ο ελληνικός τουρισμός είναι κάτι παραπάνω από αισιόδοξα, με αρκετούς παράγοντες του κλάδου να εκτιμούν ότι τόσο η ταξιδιωτική κίνηση όσο και τα έσοδα θα επιστρέψουν σε επίπεδα κοντά σε αυτά του 2019, το οποίο ήταν, ούτως ή άλλως, έτος –ρεκόρ για τον τομέα.
Σε αρκετούς τουριστικούς προορισμούς της χώρας οι προκρατήσεις έχουν φθάσει σε πολύ υψηλά επίπεδα, με όλους να ευελπιστούν ότι τα έσοδα θα είναι αρκετά ώστε να κατορθώσουν να καλύψουν το αυξημένο κόστος λειτουργίας και φυσικά να αποφέρουν και κέρδη.
Την ίδια ώρα, οι πολίτες ανά την Ευρώπη έχουν συσσωρεύσει μεγάλα ποσά καταθέσεων, εξαιτίας και των μειωμένων δαπανών των δύο χρόνων της πανδημίας, σημαντικό μέρος των οποίων στοχεύουν, όπως επισημαίνει το Bloomberg να δαπανήσουν σε τομείς όπως η εστίαση και ο τουρισμός.
Ακόμη και η εκτίναξη του κόστους ζωής, λόγω του υψηλού πληθωρισμού δεν φαίνεται να τους αποτρέπει, πιθανώς γιατί θέλουν και να «ξεσκάσουν» μετά από δύο χρόνια περιορισμών, απαγόρευσης μετακινήσεων και απώλειας της κοινωνικής τους ζωής.
Η ισχυρή αναζωογόνηση των καταναλωτών τροφοδοτεί την αισιοδοξία ότι όχι μόνο μπορεί να αποφευχθεί η ύφεση, αλλά και ο στασιμοπληθωρισμός που παρατηρήθηκε τη δεκαετία του 1970. Αυτό ενθαρρύνει την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να εδραιώσει τα σχέδιά της για την πρώτη αύξηση των επιτοκίων σε περισσότερο από μια δεκαετία.
Πριν από τον πόλεμο, «σκεφτόμασταν ότι ο καταναλωτής θα είναι ο κύριος μοχλός συνέχισης της ισχυρής ανάκαμψης της ευρωπαϊκής οικονομίας», σημειώνει ο Σιλβέν Μπρόερ, οικονομολόγος της S&P Global Ratings στη Φρανκφούρτη και προσθέτει: «έχει αλλάξει πολύ αυτή η εικόνα με τη σύγκρουση; Ίσως όχι τόσο πολύ όσο πολλοί πιστεύουν, διότι εξακολουθούμε να έχουμε πολλούς ούριους ανέμους».
Τα lockdown έχουν αρθεί, το ίδιο ισχύει και για ορισμένα προληπτικά μέτρα όπως η χρήση μάσκας, ενώ υψηλά είναι τα επίπεδα των ανθρώπων που είτε έχουν ολοκληρώσει τρεις «γύρους» εμβολιασμού ή έχουν νοσήσει και αναρρώσει από τον κορονοϊό. Η ανεργία, εν τω μεταξύ, βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό και τα νοικοκυριά «κάθονται» πάνω σε ένα βουνό μετρητών ύψους 700 δισ. ευρώ που συσσώρευσαν κατά τα lockdown, όπως εκτιμά η Morgan Stanley.
Φυσικά δεν είναι όλα ρόδινα. Ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη διαμορφώθηκε στο 8,1% τον Μάιο, αυξάνοντας τις ανησυχίες για το υψηλό κόστος ζωής, ενώ η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία μπορεί να επιδεινώσει την κατάσταση, κυρίως στον ενεργειακό τομέα και στους λογαριασμούς ρεύματος, φυσικού αερίου αλλά και τις τιμές των καυσίμων κίνησης. Αλλά οι σκηνές στα ευρωπαϊκά αεροδρόμια, που στερούνται προσωπικού και κατακλύζονται από επιβάτες, δείχνουν ότι η εκτίναξη των τιμών δεν εμποδίζει όσους έχουν ακόμη την οικονομική δυνατότητα να ταξιδέψουν στο εξωτερικό.
Οι εταιρείες, επίσης, είναι αισιόδοξες. Ο τουριστικός γίγαντας TUI προβλέπει ότι θα βγάλει κέρδη μετά από δύο χρόνια κρίσης, ενώ η Booking Holdings εκτιμά ότι η τρέχουσα θα είναι μία καλοκαιρινή περίοδος – ρεκόρ. «Δεν έχουμε πάει διακοπές εδώ και τρία χρόνια λόγω του Covid», δήλωσε η Dagmar Giessen, η οποία αυτό το μήνα έκλεισε εισιτήρια τρένου για ένα ταξίδι μιας εβδομάδας στο λιμναίο θέρετρο Murnau της Βαυαρίας. Και αυτό παρά το γεγονός ότι «όλα γίνονται πιο ακριβά», σύμφωνα με την Giessen, η οποία διατηρεί ένα κατάστημα τέχνης με τον σύζυγό της στο κέντρο της Φρανκφούρτης. «έχουμε παρατηρήσει ότι μπορούμε επίσης να ζούμε πιο απλά. Δεν χρειάζεται πραγματικά να κάνουμε ακόμα περικοπές, αλλά μπορεί να φτάσουμε σε αυτό το σημείο».
Κόβουν κατανάλωση αγαθών, όχι υπηρεσιών
Σχεδόν το 50% των Γερμανών δηλώνουν ότι δεν μπορούν πλέον να αντέξουν οικονομικά τον τρόπο ζωής τους λόγω του πληθωρισμού. Υπάρχουν όμως ενδείξεις ότι οι περικοπές στις δαπάνες συμβαίνουν μόνο σε ορισμένους τομείς, με τους Ευρωπαίους να ξοδεύουν όλο και περισσότερο χρήματα για υπηρεσίες. «Δεν πιστεύουμε ότι η τρέχουσα αδυναμία στην κατανάλωση αγαθών συνεπάγεται ότι η συνολική κατανάλωση θα συρρικνωθεί τα επόμενα τρίμηνα», εκτιμά η Αλίν Σλούσινγκ, οικονομολόγος της ABN Amro. «Η αύξηση της κατανάλωσης στην ευρωζώνη θα υποστηριχθεί τα επόμενα τρίμηνα από τους καταναλωτές που θα ξοδέψουν μέρος των αποταμιεύσεων που συγκέντρωσαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, καθώς και από την ακόμη υγιή αύξηση της απασχόλησης», τονίζει.
Είναι αυτού του είδους η ιεράρχηση των προτεραιοτήτων που οι αξιωματούχοι της ΕΚΤ, όπως ο επικεφαλής οικονομολόγος Φίλιπ Λέιν, αναφέρουν ως παράγοντα που επιτρέπει τον τερματισμό της ποσοτικής χαλάρωσης αλλά και των αρνητικών επιτοκίων. Οι έρευνες για τις επιχειρήσεις από την S&P Global δείχνουν ότι η ζώνη του ευρώ παραμένει «ενθαρρυντικά ανθεκτική», χάρη κυρίως στον ζωηρό τομέα των υπηρεσιών, ιδίως στον τουρισμό και την αναψυχή.
Ο πόλεμος και οι παρενέργειές του θα εξακολουθήσουν να βαραίνουν την ευρωπαϊκή οικονομία, όπου η αύξηση των μισθών εξακολουθεί να υπολείπεται του πληθωρισμού και τα φτωχότερα νοικοκυριά πιέζονται ιδιαίτερα. Αλλά παρ' όλα αυτά, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προβλέπει επέκταση της ευρωζώνης κατά 2,7% το 2022.
Επιπλέον, η ώθηση από τις αποταμιεύσεις που απελευθερώνονται μπορεί να διαρκέσει ακόμη αρκετούς μήνες. Αν και μειωμένο από την πανδημική του κορύφωση, το μερίδιο των αποταμιεύσεων στο μηνιαίο εισόδημα παρέμεινε πολύ πάνω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο στα τέλη του περασμένου έτους και θα ενισχύσει την κατανάλωση καθώς αυτή διολισθαίνει περαιτέρω.
Η τάση αυτή ενισχύεται από ένα ποσοστό ανεργίας 6,8%, καθησυχάζοντας τις ανησυχίες για την ασφάλεια της εργασίας που πυροδότησε η σύγκρουση στην Ουκρανία, σύμφωνα με τον Ντιν Τέρνερ, οικονομολόγο της UBS Global Wealth Management. «Η ιστορία μάς λέει ότι όσο περισσότερο διαρκούν αυτά τα ατυχή επεισόδια, τόσο λιγότερο τείνουν να επηρεάζουν την εμπιστοσύνη», σημείωσε και προσέθεσε ότι «αν οι άνθρωποι φοβούνται ότι θα χάσουν τη δουλειά τους, αυτό έχει πολύ μεγαλύτερο αντίκτυπο στο να συγκρατήσουν τις δαπάνες τους»
Ο οικονομολόγος της Morgan Stanley, Γενς Άισενσμιτ, προειδοποιεί, πάντως, ότι η άνιση κατανομή των πλεονασματικών αποταμιεύσεων σημαίνει ότι ο αντίκτυπός τους μπορεί να είναι πιο περιορισμένος από ό,τι υποδηλώνει το μέγεθός τους. Παρόλα αυτά, μαζί με την επαναλειτουργία της οικονομίας και τη σφιχτή αγορά εργασίας, είναι ένας από «τους τρεις παράγοντες που εκτιμάμε ότι θα μας βοηθήσουν από το να διολισθήσουμε σε ύφεση».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
