Δραστική λύση για τη μείωση του ενεργειακού κόστους της βιομηχανίας προωθεί η κυβέρνηση της Ισπανίας, μέσω της ενίσχυσης των διμερών συμβάσεων με παραγωγούς ρεύματος από Ανανεώσιμες Πηγές, την ώρα που οι αντίστοιχες πρωτοβουλίες της ελληνικής κυβέρνησης παραμένουν μετέωρες και η βιομηχανία ασφυκτιά από το υψηλό κόστος του ρεύματος, που δεν της επιτρέπει να ανταγωνιστεί επί ίσοις όροις στην ευρωπαϊκή αγορά.
Ειδικότερα, την ενίσχυση των PPAs από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) προωθεί η Ισπανία που πρωταγωνιστεί στον τομέα των μακροπρόθεσμων συμβάσεων με σταθερή τιμή. «Χιλιόμετρα μπροστά από εμάς η Ισπανία», σχολιάζουν στελέχη της ελληνικής βιομηχανίας, που βρέθηκε χωρίς δίχτυ προστασίας απέναντι στην αύξηση των τιμών, καθώς υποχρεώνεται να αγοράζει το ρεύμα μόνο μέσα από το Χρηματιστήριο Ενέργειας και να εκτίθεται στις ακραίες διακυμάνσεις των τιμών.
Η ισπανική κυβέρνηση κατέθεσε πρόταση στην ΕΤΕπ, που πρωταγωνιστεί στον δανεισμό για έργα που προωθούν την πράσινη μετάβαση να παράσχει οικονομικές εγγυήσεις για τα PPAs, όχι μόνο στην χώρα αλλά σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, ώστε αφενός να υπάρξει ένα αντιστάθμισμα στην εκτόξευση των τιμών της ενέργειας και, αφετέρου, να ενισχυθούν οι προσπάθειες για το «πρασίνισμα» της παραγωγής στις βιομηχανίες.
Η Ισπανία, που έχει καταφέρει να κατακτήσει ηγετικό ρόλο στον τομέα των συμφωνιών αυτών, μέσα στο 2021 και παρά την ενεργειακή κρίση κατάφερε να φθάσει σχεδόν 4 γιγαβάτ από PPAs καλύπτοντας το 61% της συνολικής ισχύος από διμερή συμβόλαια στην Ευρώπη. Η αγορά των PPAs βρίσκεται σε σταθερή άνοδο καθώς σύμφωνα με την ελβετική εταιρεία συμβούλων Pexapark το 2021 αποτελεί χρονιά – ρεκόρ για τέτοιες συμφωνίες, αν και, όπως σημειώνει η εκτόξευση των τιμών έχει επηρεάσει αρνητικά τη διάρκειά τους.
Στην Ελλάδα ωστόσο, η πραγματικότητα είναι αρκετά μακριά από εκείνη που βιώνει η υπόλοιπη Ευρώπη. Τα PPAs που έχουν συνάψει μεγάλοι ενεργοβόροι παραγωγοί μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού και έχουν συναφθεί μόνο με μία εταιρεία. Πηγές της αγοράς σημειώνουν ότι με τους περιορισμούς που έχουν οι ΑΠΕ στην παραγωγή, την έλλειψη αποθήκευσης και τη μη δυνατότητα προαγοράς στο Χρηματιστήριο Ενέργειας, δεν υπάρχει στην ουσία δρόμος για τη βελτίωση της κατάστασης. Όπως τονίζουν, υπάρχουν στρεβλώσεις στη λειτουργία της αγοράς ενέργειας, τη διαμόρφωση των τιμών αλλά και στη λειτουργία του Χρηματιστηρίου Ενέργειας που δεν επιτρέπουν την προώθηση τέτοιων σχημάτων που θα ρίξουν σημαντικά το κόστος για τους καταναλωτές.
Μιλώντας στο Businessdaily, ο πρόεδρος της Ένωσης Βιομηχανικών Καταναλωτών Ενέργειας (ΕΒΙΚΕΝ), Αντώνης Κοντολέων, σημειώνει ότι η βιομηχανία βρέθηκε τους τελευταίους μήνες να επωμίζεται τεράστιο βάρος από τις αυξήσεις στην ενέργεια χωρίς να είναι σε θέση να ανταγωνιστεί άλλες ευρωπαϊκές αγορές που έχουν διαφορετικές προβλέψεις ώστε να θωρακίζεται η βιομηχανία από το ράλι των τιμών των τελευταίων μηνών. Όπως σημειώνει, κλειδί, στο να καταστεί το σχήμα των πράσινων PPAs βιώσιμο, είναι η ενίσχυση από τις τράπεζες τέτοιων συμβάσεων. Όπως εξηγεί, με τις τιμές τις χονδρικής στα υψηλά των τελευταίων μηνών, οι παραγωγοί δεν θέλουν να δεσμευθούν μακροπρόθεσμα με κλειδωμένες τιμές αρκετά χαμηλότερες.
Στην ανάγκη σύνδεσης του παραγωγού με τον τελικό καταναλωτή αναφέρθηκε πρόσφατα και ο καθηγητής Ενεργειακής Οικονομίας και Επιχειρησιακής Έρευνας στη Σχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Η/Υ του ΕΜΠ Παντελής Κάπρος. Σημείωσε πως το κράτος στα πρώτα βήματα αυτής της αγοράς θα πρέπει να αποτελέσει τον εγγυητή για την απευθείας σύνδεση παραγωγού-καταναλωτή. Στο πλαίσιο αυτό, έχει ήδη προταθεί στο Χρηματιστήριο Ενέργειας η δημιουργία μίας πλατφόρμας όπου θα οι ιδιώτες και οι παραγωγοί θα συνάπτουν απευθείας συμβάσεις με το κράτος να έχει το ρόλο εγγυητή.
Υπενθυμίζεται ότι το σχέδιο του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τα διμερή συμβόλαια πράσινης ενέργειας ανάμεσα σε παραγωγούς και τους ενεργοβόρους καταναλωτές εστάλη στην Κομισιόν τον περασμένο Σεπτέμβριο και ακόμα δεν έχει φανεί «λευκός καπνός» καθώς συνεχίζονται οι διαπραγματεύσεις επί των προτάσεων για την κάλυψη των ενεργειακών αναγκών των βιομηχανιών μέσω των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας παραμένοντας παράλληλα ανταγωνιστικές.
Στο σχέδιο αυτό υπολογιζόταν ότι ήδη μέσα στη χρονιά που διανύουμε τα πράσινα διμερή συμβόλαια θα καλύπτουν το 20% της ζήτησης σε ηλεκτρική ενέργεια των ενεργοβόρων καταναλωτών παρέχοντας ταυτόχρονα και κρατική στήριξη, ενώ για τον σκοπό αυτό θα δημιουργηθεί ένας φορέας μέσα από τον οποίο θα γίνονται οι συναλλαγές της ενέργειας που θα προσφέρεται από τα συμβόλαια αυτά ώστε να διασφαλίζεται η θωράκιση του συστήματος αλλά και η ροή της ενέργειας προς τους ενεργοβόρους καταναλωτές. Στόχος είναι έως το 2024 να έχουν διαμορφωθεί οι συνθήκες ώστε να μπει ένα τέλος στις εγγυημένες ταρίφες παρέχοντας ταυτόχρονα ασφάλεια στη διατήρηση χαμηλού κόστους για την ενέργεια για τις βιομηχανίες.
Το σχήμα που φαίνεται πως προκρίνεται είναι η δημιουργία ενός μηχανισμού που να συλλέγει την πράσινη ενέργεια από τους παραγωγούς, να τη «ρίχνει» στην αγορά και στη συνέχεια να παρέχει ισόποση ενέργεια στους ενεργοβόρους καταναλωτές που έχουν συνάψει πράσινα συμβόλαια. Με αυτόν τον τρόπο θα μπορεί να διασφαλίζεται η ροή της ενέργειας από τις ΑΠΕ ακόμα και αν δεν υπάρχει παραγωγή «πράσινης» ενέργειας σε ώρες που τη χρειάζεται ο καταναλωτής. Όπως για παράδειγμα τις νυχτερινές ώρες που λειτουργούν αρκετές ενεργοβόρες βιομηχανίες. Ο παραπάνω μηχανισμός κρίνεται απαραίτητος ώστε να υπάρχει παροχή ρεύματος σε σταθερή βάση, ειδικά έως ότου να υπάρξουν ικανοποιητικά συστήματα αποθήκευσης πράσινης ενέργειας.