Σε ελκυστικό προορισμό επενδύσεων στη φαρμακευτική κάνναβη εξελίσσεται σταδιακά η Ελλάδα, με όπλο τις ιδιαίτερες κλιματικές και γεωφυσικές συνθήκες, που δημιουργούν ένα ξεχωριστό οικοσύστημα ιδανικό για καλλιέργειες… boutique, είτε στη φαρμακευτική κάνναβη, είτε σε άλλες μορφές αγροτοκαλλιέργειας.
Πρόκειται για μια νέα αγορά με εξαιρετικές προοπτικές που ανοίγει έναν ακόμη… κλάδο για τη χώρα μας, η οποία «διψά» για άπλωμα και διεύρυνση του παραγωγικού της προφίλ, τόσο στον πρωτογενή τομέα όσο και τη μεταποίηση. Ο κλάδος της φαρμακευτικής κάνναβης εξελίσσεται ραγδαία έχοντας μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης, καθώς πρόκειται για μια αγορά που η ζήτηση είναι συνεχώς αυξανόμενη.
Εκτιμάται ότι η ευρωπαϊκή αγορά κάνναβης θα ξεπεράσει τα 400 εκατ. ευρώ το 2021, έχοντας σύνθετο ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης (CAGR) 67,4%, ενώ σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του Prohibition Partners, έως το 2025 η αξία της ευρωπαϊκής αγοράς κάνναβης θα έχει φτάσει στα 3,2 δισ. ευρώ.
Μέχρι το τέλος του 2025 εκτιμάται ότι πολλά ευρωπαϊκά κράτη θα έχουν θεσμοθετήσει υπέρ της νόμιμης πρόσβασης από ενήλικες στην κάνναβη, συμπεριλαμβανομένων της Ολλανδίας, της Ελβετίας και άλλων.
Παγκοσμίως, ο κλάδος της φαρμακευτικής και βιομηχανικής κάνναβης γνωρίζει σημαντική ανάπτυξη. Κάποιοι μάλιστα λένε πως ο συγκεκριμένος κλάδος θα θεωρείται σύντομα ο πιο ραγδαία αναπτυσσόμενος, ακμάζων και επικερδής κλάδος στην παγκόσμια βιομηχανία.
Το νέο νομοθετικό πλαίσιο διευκολύνει τις επενδύσεις
Στην Ελλάδα μέχρι σήμερα έχουν δοθεί πάνω από 100 άδειες εγκατάστασης μονάδων σε συνδυασμό με καλλιέργεια φαρμακευτικής κάνναβης και περίπου 90 καλλιέργειας βιομηχανικής κάνναβης. Η προ μηνών τροποποίηση του νομοθετικού πλαισίου για την καλλιέργεια και παραγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης επιτρέπει να ξεκινήσει πρακτικά η παραγωγή τους με σκοπό την εξαγωγή, ακόμη και αν δεν έχουν διασφαλίσει έγκριση κυκλοφορίας στην Ελλάδα.
Σκοπός του νομοσχεδίου είναι να διευκολυνθούν οι καλλιεργητές κάνναβης, οι οποίοι έχουν λάβει σχετική άδεια στη χώρα μας, ώστε να εξάγουν το προϊόν τους στο εξωτερικό, τη στιγμή που στην Ελλάδα θεωρείται (ακόμη) παράνομο.
Για την κυκλοφορία των προϊόντων στη χώρα μας παραμένει σε ισχύ το υφιστάμενο νομοθετικό καθεστώς, που προβλέπει έκδοση ειδικής έγκρισης κυκλοφορίας από τον ΕΟΦ πριν από τη διάθεσή του σε ασθενείς. Στο νομοσχέδιο προβλέπεται η καταβολή ανταποδοτικού τέλους υπέρ του ΕΟΦ, ποσού 2.500 ευρώ, συν 400 ευρώ ανά μορφή και περιεκτικότητα με δυνατότητα αναπροσαρμογής του, για τη χορήγηση άδειας παραγωγής τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης αποκλειστικά για εξαγωγή.
Η ιστορία και οι νέες προοπτικές
Θυμίζουμε ότι η κάνναβη έχει μεγάλη ιστορία από αρχαιοτάτων χρόνων, καθώς καλλιεργείται από τη νεολιθική εποχή. Στη χώρα μας καλλιεργείτο μέχρι και το 1957 οπότε και απαγορεύτηκε γιατί την είχαν ταυτίσει με τα σκληρά ναρκωτικά. Όμως από το 1990 και μετά η Ε.Ε. επιδοτεί την καλλιέργεια βιομηχανικής κάνναβης και μάλιστα στη Γαλλία καλλιεργούνται 150.000 στρέμματα, δηλαδή το 50% της καλλιέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης καλλιεργείται στη Γαλλία.
Η πρώτη εταιρεία που θα κυκλοφορήσει στην αγορά φαρμακευτική κάνναβη made in Greece είναι η Tikun Europe που διατηρεί εγκαταστάσεις στην Κόρινθο. Η εταιρεία που ιδρύθηκε στη χώρα μας το 2018 αποτελεί θυγατρική της ισραηλινής Tikun Olam (κορυφαίο όνομα στο Ισραήλ και εκ των leader παγκοσμίως). Η εταιρεία έχει λάβει άδεια εγκατάστασης πενταετούς διάρκειας για καλλιέργεια, εμπορία και μεταποίηση βιομηχανικής και φαρμακευτικής κάνναβης, με στόχο να εγκαταστήσει στην Ελλάδα την κεντρική διαχείριση της αγοράς της Ευρώπης.
Η επένδυση της Tikun στην Ελλάδα αγγίζει τα 40 εκατ. ευρώ, για τη δημιουργία μονάδας παραγωγής σε έκταση 56.000m2 στα Εξαμίλια της Κορίνθου. Αναμένεται να ολοκληρωθεί μέσα στους πρώτους μήνες του 2022 και θα περιλαμβάνει την καλλιέργεια θερμοκηπίων και τη βιομηχανική επεξεργασία ανθών κάνναβης για την παραγωγή φαρμακευτικών προϊόντων.
Σύμφωνα με τον διευθύνοντα σύμβουλο της Tikun Europe Νίκο Μπέη, η Ελλάδα έχει όλες τις προϋποθέσεις για να πρωταγωνιστήσει στην παγκόσμια αγορά φαρμακευτικής κάνναβης. H Tikun Europe θα εστιάσει στη θερμοκηπιακή καλλιέργεια και τη βιομηχανική επεξεργασία των ανθών της κάνναβης, με στόχο την παραγωγή καινοτόμων και εξαιρετικά υψηλής ποιότητας προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης, τα οποία φιλοδοξούν να αλλάξουν τη ζωή χιλιάδων ασθενών, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ευρώπη εξασφαλίζοντάς τους μια καλύτερη ποιότητα ζωής.
Ποια είναι η Tikun Olam
Η Tikun Olam είναι πρωτοπόρος εταιρεία στην έρευνα και ανάπτυξη προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης παγκοσμίως. Ξεκίνησε τη δραστηριότητά της στο Ισραήλ το 2005 με την ίδρυση της Tikun Olam Israel και σήμερα θεωρείται εταιρεία ηγέτης στα προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης, ενώ θωρείται ένα από τα πιο δυνατά brands στη βιομηχανία φαρμακευτικής κάνναβης παγκοσμίως.
Με πάνω από 15 χρόνια κλινικών και εργαστηριακών μελετών και μεγάλη βάση δεδομένων με περισσότερους από 30.000 ασθενείς παγκοσμίως, τα προϊόντα της Tikun χρησιμοποιούνται για την ανακούφιση και θεραπεία από σοβαρές παθήσεις όπως καρκίνος, πάρκινσον, νόσο του Crohn, αυτισμός κ.α.
Μάλιστα είναι η πρώτη που έχει ιδρύσει και νοσοκομείο στο οποίο παρέχει στους ασθενείς εξατομικευμένη θεραπεία με φαρμακευτικά προϊόντα κάνναβης. Σε παγκόσμιο επίπεδο εκτιμάται ότι υπάρχουν περί τα 70 εκατομμύρια ασθενείς που λαμβάνουν τη φαρμακευτική κάνναβη ως θεραπεία.
Το Ισραήλ θεωρείται παγκόσμιος ηγέτης στην έρευνα και ανάπτυξη καινοτομίας στον χώρο της φαρμακευτικής κάνναβης με πρωτοποριακές μεθόδους άρδευσης, στηριγμένες στη γεωργία ακριβείας, εξοικονόμηση νερού και λιπασμάτων και τη μεγαλύτερη απόδοση των φυτών.
Πάνω από 100 άδειες στην Ελλάδα
Πάνω από 100 άδειες έχουν δοθεί συνολικά για παρόμοιες επενδύσεις και καλλιέργειες στην Ελλάδα, με πιο πρόσφατη αυτή της εταιρείας Canna Innovative Products στον Ορχομενό της Βοιωτίας. Πρόκειται για εγχείρημα του Κωνσταντίνου Κανάρογλου, τρίτη γενιά της οικογενειακής επιχείρησης Cana Laboratories, φαρμακευτικής εταιρείας που ίδρυσε ο παππούς του το 1928.
Η επένδυση είναι ύψους 9,5 εκατ. ευρώ, για μονάδα παραγωγής φαρμακευτικών σκευασμάτων (επεξεργασία και παραγωγή τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης) από την εταιρεία του. Η μονάδα θα παράγει τελικά προϊόντα φαρμακευτικής κάνναβης, κατόπιν απόκτησης από τον ΕΟΦ άδειας δυνατότητας παραγωγής και αντίστοιχης ειδικής έγκρισης κυκλοφορίας.
Επίσης, επένδυση συνολικού ύψους 6 εκατ. ευρώ, για την παραγωγή αρχικά βιομηχανικής και ακολούθως φαρμακευτικής κάνναβης πραγματοποιεί στην παραθαλάσσια περιοχή της Επανομής Θεσσαλονίκης επιχειρηματικό σχήμα αποτελούμενο από Ισραηλινούς ιδιώτες επενδυτές. Η πρώτη φάση της επένδυσης, ύψους 1 εκατ. ευρώ, που ήδη έχει ξεκινήσει περιλαμβάνει την καλλιέργεια βιομηχανικής κάνναβης σε έκταση 40.000 τ.μ., ενώ η δεύτερη φάση ύψους 5 εκατ. ευρώ θα ξεκινήσει το 2022 και προβλέπει τη δημιουργία μεταποιητικής μονάδας ιατρικής/ φαρμακευτικής κάνναβης.
Σ’ αυτή τη φάση, το σχήμα των επενδυτών θα αξιοποιήσει τις πρόνοιες του νέου νομοσχεδίου, το οποίο ανοίγει τον δρόμο για την πώληση τελικών προϊόντων φαρμακευτικής κάνναβης, περιεκτικότητας THC άνω του 0,2%. Στην τελική της φάση, η επένδυση θα απασχολεί περί τους μόνιμους 40 εργαζομένους, πλην τους εποχιακούς.
Μεταξύ των αδειών που έχουν δοθεί στη χώρα μας είναι οι εξής:
- Cannatec Greece στο Κιλκίς, με ύψους επένδυσης 10 εκατ. ευρώ και 64 εργαζομένους
- Aegean Pharmaceutical Cannabis Production ΙΚΕ στη Σπάρτη σε έκταση 100.647 τ.μ., μια επένδυση 2,3 εκατ. και 21 εργαζόμενους.
- Πέντε ΑΕ στη Χαλκιδική, με ύψους επένδυσης 40 εκατ. ευρώ και 200 εργαζομένους
- WCM Cannamedica στον Ωρωπό, με εκτιμώμενη επένδυση 2,6 εκατ. ευρώ, και 32 εργαζομένους
- Pharma Essenza Cannabis, στην Ηλεία και στο Δήμο Ανδραβίδας σε έκταση 85.331 τ.μ. με ύψος επένδυσης 8 εκατ. ευρώ και 60 εργαζόμενους
- Biomacann στη Λάρισα, με εκτιμώμενη επένδυση 9,5 εκατ. ευρώ και 51 εργαζόμενους
- Bioprocann AE στην Κόρινθο, σε έκταση 46.558 τ.μ., με εκτιμώμενη επένδυση 12,5 εκατ. ευρώ και 66 εργαζόμενους
- Hexo Med στη ΒΙΠΕ Λάρισας με επενδυτικά σχέδια 40 εκατ. ευρώ και 220 εργαζόμενους
- Greencann Μονοπροσωπη ΙΚΕ στην Πρέβεζα, με επένδυση κατά την εκτίμηση του επενδυτή 10,1 εκατ. ευρώ και 38 εργαζόμενους
- Green Leaf Medical Μονοπροσωπη ΙΚΕ στο Κιλκίς, σε έκταση 38.203 τ.μ., με ύψος επένδυσης 5,2 εκατ. ευρώ και 30 εργαζόμενους
- K B Energy ΕΠΕ στον Δήμο Μεσολογγίου, έκταση 16.088 τ.μ., με ύψος επένδυσης 7 εκατ. και 30 εργαζόμενους
- Ninety Nine Per Cent Development A.E. στην Πάτρα, έκταση 42.611 τ.μ., με εκτιμώμενη επένδυση 8,43 εκατ. ευρώ και 108 εργαζόμενους
- HellasCann A.E. στη Θήβα, σε έκταση 59.692 τ.μ., με ύψος επένδυσης 15 εκατ. και 109 εργαζόμενους.