Το μεγαλύτερο μέρος των απωλειών από την ύφεση του 2020 έχει ανακτήσει πλέον η ελληνική οικονομία, όπως τονίζει σε ανάλυσή της η Alpha Bank, σημειώνοντας ότι η ταχεία και ισχυρή ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας, στο πρώτο εννεάμηνο του 2021, οδήγησε στην ανάκτηση μεγάλου μέρους των απωλειών που προκάλεσε η υφεσιακή διαταραχή του προηγούμενου έτους, καθώς το ΑΕΠ σε σταθερές τιμές αυξήθηκε κατά 8,9% σε ετήσια βάση.
Σχολιάζοντας τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που ανακοινώθηκαν αυτήν την εβδομάδα, η Alpha σημειώνει ότι η ανάκαμψη της εγχώριας οικονομικής δραστηριότητας από την πανδημική υφεσιακή διαταραχή συνεχίζεται, για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο, σε ετήσια βάση και, για πέμπτο τρίμηνο, σε τριμηνιαία βάση, με ισχυρούς ρυθμούς.
Όπως αποτυπώνεται στο Γράφημα 1, το πραγματικό ΑΕΠ, κατά το τρίτο τρίμηνο του έτους, αυξήθηκε κατά 13,4% σε ετήσια βάση, ενώ και σε τριμηνιαία βάση συνεχίστηκε η ανοδική του πορεία, καταγράφοντας αύξηση 2,7% (Q3 20: 5,6%, Q4 20: 3,9%, Q1 21: 4,2%, Q2 21: 2,1%). Επιπροσθέτως, αναθεωρήθηκαν επί τα βελτίω οι ετήσιοι ρυθμοί μεγέθυνσης του πρώτου και του δεύτερου τριμήνου του 2021 (-1,9% από -2,3% και 16,6% από 16,2% το πρώτο και το δεύτερο τρίμηνο, αντιστοίχως). Παράλληλα, η ετήσια άνοδος του ΑΕΠ, το τρίτο τρίμηνο του 2021, συμβαδίζει με τη συνεχιζόμενη βελτίωση του δείκτη οικονομικού κλίματος, ο οποίος αποτελεί πρόδρομο δείκτη της οικονομικής δραστηριότητας και διαμορφώθηκε, κατά το εν λόγω τρίμηνο, κατά μέσο όρο, στις 111,3 μονάδες από 105,1 μονάδες, το δεύτερο τρίμηνο (Γράφημα 1).
Βάσει των ανωτέρω στοιχείων, η ταχεία και ισχυρή ανάκαμψη της οικονομικής δραστηριότητας, στο πρώτο εννεάμηνο του 2021, συνολικά, οδήγησε στην ανάκτηση μεγάλου μέρους των απωλειών που προκάλεσε η υφεσιακή διαταραχή του προηγούμενου έτους, καθώς το ΑΕΠ σε σταθερές τιμές αυξήθηκε κατά 8,9% σε ετήσια βάση με βάση τα εποχικά προσαρμοσμένα στοιχεία (ή 9,5% χωρίς εποχική διόρθωση) έναντι μείωσης κατά 9,3%, την αντίστοιχη χρονική περίοδο του 2020. Η εξέλιξη αυτή οφείλεται, πρώτον, στην καλύτερη του αναμενομένου επίδοση των εξαγωγών υπηρεσιών, λόγω της αξιοσημείωτης ανάκαμψης του τουρισμού, το καλοκαίρι του 2021, δεύτερον, στην ισχυρή αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, η οποία υποστηρίχτηκε από τη ραγδαία άνοδο των αποταμιεύσεων και τη βελτίωση της απασχόλησης και, τρίτον, στην αύξηση των επενδύσεων.
Σε σύγκριση με άλλες ευρωπαϊκές χώρες, η Ελλάδα κατέγραψε την τρίτη μεγαλύτερη ετήσια οικονομική μεγέθυνση για το εννεάμηνο του 2021 (8,9%), μετά την Ιρλανδία και την Κροατία (Γράφημα 2), η οποία ήταν σημαντικά υψηλότερη σε σχέση με τους αντίστοιχους μέσους όρους τόσο της Ευρωζώνης (5,2%), όσο και των 27 χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης (5,1%).
Η ταχεία ενεργοποίηση των αποτελεσμάτων βάσης στην ιδιωτική κατανάλωση και τις εξαγωγές υπηρεσιών εντός του 2021, σε συνδυασμό με τη σταδιακή διακοπή των δημοσιονομικών μέτρων στήριξης, διαμορφώνουν τις συνθήκες για μία αλλαγή της σύνθεσης της οικονομικής μεγέθυνσης του 2022, η οποία αναμένεται να προέλθει σε μεγαλύτερο βαθμό από την επενδυτική δαπάνη. Οι συνθήκες για την αύξηση των επενδύσεων, το επόμενο διάστημα, θα προσδιοριστούν από την πορεία του αξιόχρεου της ελληνικής οικονομίας προς την επενδυτική βαθμίδα, από την εισροή των πόρων από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, καθώς και από την υιοθέτηση διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που διαμορφώνουν ένα φιλικό προς την επιχειρηματικότητα περιβάλλον. Συγκεκριμένα, το 2022, προβλέπονται συνολικά να δαπανηθούν, μέσω του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων, πόροι συνολικού ύψους Ευρώ 11 δισ. που αντιπροσωπεύουν το 5,9% του ΑΕΠ της χώρας,
Η άνοδος αυτή των δημοσίων επενδύσεων, το 2022, στηρίζεται σε σημαντικό βαθμό στην υλοποίηση των έργων του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ). Σύμφωνα με την Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού για το 2022, η υλοποίηση των επενδύσεων του ΤΑΑ αναμένεται να προσθέσει 2,9 ποσοστιαίες μονάδες επιπλέον στο ΑΕΠ του 2022, χωρίς να συμπεριληφθεί η μόχλευση.
Ανάλυση Συνιστωσών Ζήτησης: 3ο τρίμηνο
Από τις 13,4 μονάδες της ανόδου του ΑΕΠ, το τρίτο τρίμηνο του 2021, σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2020, οι 6 προήλθαν από την ιδιωτική κατανάλωση και οι 5,2 από τη συμβολή των καθαρών εξαγωγών. Η ιδιωτική κατανάλωση αυξήθηκε κατά 8,6% σε ετήσια βάση, απόρροια, αφενός, της συσσώρευσης καταθέσεων του ιδιωτικού τομέα, κατά την περίοδο της πανδημίας, αλλά και μετά και, αφετέρου, της αύξησης της απασχόλησης, από τον Απρίλιο και μετά. Επιπλέον, θετικά επέδρασε και η συνεχιζόμενη δημοσιονομική στήριξη νοικοκυριών και επιχειρήσεων για την αντιμετώπιση των δυσμενών συνεπειών της πανδημίας.
Οι ανωτέρω παράγοντες συνέβαλαν στην τόνωση του διαθεσίμου εισοδήματος των νοικοκυριών και στην ισχυρή αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης, για δεύτερο συνεχόμενο τρίμηνο (13,1% στο δεύτερο τρίμηνο του έτους). Η άνοδος της ιδιωτικής κατανάλωσης αποτυπώνεται και στην πορεία των βραχυχρόνιων δεικτών οικονομικής συγκυρίας, όπως ο όγκος λιανικών πωλήσεων, ο οποίος σημείωσε άνοδο της τάξης του 8,8% σε ετήσια βάση, το τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους και οι πωλήσεις Ι.Χ. επιβατικών αυτοκινήτων (+4,4%). Επιπρόσθετα, αυξητική επίπτωση στην ιδιωτική κατανάλωση είχε η περαιτέρω προσαρμογή των καταναλωτών τόσο στις νέες συνθήκες που επικρατούν στο λιανικό εμπόριο λόγω της πανδημίας, όσο και στη χρήση ψηφιακών πλατφορμών για την πραγματοποίηση αγορών.
Η δημόσια κατανάλωση αυξήθηκε κατά 5,7% σε ετήσια βάση, το τρίτο τρίμηνο του 2021, συνεισφέροντας 1,3 ποσοστιαίες μονάδες στη μεταβολή του ΑΕΠ, ως απόρροια, αφενός, των δημοσιονομικών παρεμβάσεων για την αντιμετώπιση των αρνητικών επιπτώσεων της πανδημίας -με τη συνολική αξία τους να ανέρχεται σε Ευρώ 16,9 δισ., το 2021, σύμφωνα με τον Προϋπολογισμό του 2022- και αφετέρου των λοιπών δημοσιονομικών παρεμβάσεων για την ενίσχυση των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων, ύψους Ευρώ 0,7 δισ., οι οποίες περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την παροχή επιδομάτων θέρμανσης και επιδοτήσεων ηλεκτρικού ρεύματος.
Οι επενδύσεις κατέγραψαν ετήσια αύξηση κατά 18,1%, το τρίτο τρίμηνο του έτους, παραμένοντας σε ανοδική τροχιά, για έκτο συνεχόμενο τρίμηνο, ενισχύοντας τη δυναμική τους και συμβάλλοντας στη μεταβολή του ΑΕΠ κατά 2,2 ποσοστιαίες μονάδες. Επιπλέον, τα αποθέματα (συμπεριλαμβανομένων των στατιστικών διαφορών) μειώθηκαν, με τη συνεισφορά τους στη μεταβολή του ΑΕΠ να διαμορφώνεται σε -1,2 εκατοστιαίες μονάδες. Ως προς την ανάλυση των επενδύσεων ανά κατηγορία, όπως αποτυπώνεται στο Γράφημα 3, όλες οι υποκατηγορίες επενδύσεων σημείωσαν άνοδο, το τρίτο τρίμηνο του έτους.
Ειδικότερα, οι επενδύσεις σε κατοικίες κατέγραψαν τη μεγαλύτερη άνοδο σε ετήσια βάση (κατά 69%), συνεισφέροντας 5,8 εκατοστιαίες μονάδες στην αύξηση των συνολικών επενδύσεων. Τη δεύτερη μεγαλύτερη άνοδο σημείωσαν οι επενδύσεις σε μηχανολογικό και τεχνολογικό εξοπλισμό (16,4%), ακολουθούμενες από τις επενδύσεις σε μεταφορικό εξοπλισμό (15,6%), συνεισφέροντας 6 και 1,3 εκατοστιαίες μονάδες, αντίστοιχα, στη μεταβολή των επενδύσεων. Τέλος, οι επενδύσεις σε λοιπές κατασκευές αυξήθηκαν κατά 11,4% σε ετήσια βάση (συνεισφέροντας 2,9 εκατοστιαίες μονάδες) και οι λοιπές επενδύσεις κατέγραψαν άνοδο κατά 9,7% (συνεισφέροντας 2 εκατοστιαίες μονάδες).
Οι καθαρές εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών κατέγραψαν τη δεύτερη μεγαλύτερη θετική συμβολή στη μεγέθυνση του ΑΕΠ, το τρίτο τρίμηνο του 2021 (5,2 εκατοστιαίες μονάδες), με την αύξηση στις εξαγωγές αγαθών και υπηρεσιών (48,6% σε ετήσια βάση) να υπερβαίνει την αύξηση των εισαγωγών (21,7% σε ετήσια βάση). Ειδικότερα, οι εξαγωγές υπηρεσιών κατέγραψαν ισχυρή άνοδο, καθώς αυξήθηκαν κατά 84,6% σε ετήσια βάση, λόγω της καλύτερης του αναμενομένου επίδοσης του τουρισμού, κατά το τρέχον έτος, ενώ οι εξαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 9,2%. Αντίστοιχα, οι εισαγωγές υπηρεσιών σημείωσαν άνοδο κατά 58,1% σε ετήσια βάση, ενώ οι εισαγωγές αγαθών αυξήθηκαν κατά 10,1% σε ετήσια βάση.
Ανάλυση Συνιστωσών Προσφοράς: 3ο τρίμηνο
Από την πλευρά της παραγωγής, όλοι οι τομείς της οικονομίας συνέβαλαν στην άνοδο της Ακαθάριστης Προστιθέμενη Αξίας (ΑΠΑ), το τρίτο τρίμηνο του 2021, με τον τομέα των υπηρεσιών να έχει τη μεγαλύτερη θετική επίδραση (Γράφημα 4). Πιο αναλυτικά, η συμβολή του τριτογενούς τομέα, ο οποίος συμμετέχει κατά 75% στη διαμόρφωση της ΑΠΑ, ανήλθε, το τρίτο τρίμηνο του τρέχοντος έτους, στις 8,7 μονάδες, καταγράφοντας ετήσια άνοδο 11,5%. Συγκεκριμένα, το προϊόν του κλάδου «εμπόριο-παροχή καταλύματος και εστίαση-μεταφορές» αυξήθηκε κατά 33,2% σε ετήσια βάση, συνεισφέροντας 7,1 μονάδες στην αύξηση της ΑΠΑ. Επιπλέον, οι υπηρεσίες, εξαιρουμένων του εμπορίου και του τουρισμού, κατέγραψαν άνοδο κατά 3%, ενώ η συμβολή τους στην ΑΠΑ διαμορφώθηκε στις 1,6 εκατοστιαίες μονάδες.
Η θετική συμβολή του δευτερογενούς τομέα στην αύξηση της Ακαθάριστης Προστιθέμενης Αξίας ήταν επίσης σημαντική (2,2 ποσοστιαίες μονάδες) και προήλθε, πρωτίστως, από το δευτερογενή τομέα εκτός των κατασκευών, δηλαδή από τη βιομηχανία (1,5 μονάδες) και, δευτερευόντως, από τη θετική συνεισφορά των κατασκευών (0,7 π.μ.). Η εξέλιξη αυτή συμβαδίζει με την ανοδική πορεία του δείκτη μεταποιητικής παραγωγής.
Ειδικότερα, ο δείκτης μεταποιητικής παραγωγής παρέμεινε σε ανοδική τροχιά, από τον Νοέμβριο του 2020 έως σήμερα, σημειώνοντας άνοδο 11,5% σε ετήσια βάση, τον Σεπτέμβριο του 2021, ενώ το πρώτο εννεάμηνο του 2021, σημείωσε ετήσιο ρυθμό αύξησης 8,3%. Επιπρόσθετα, οι προσδοκίες για τις επιδόσεις του κλάδου στο άμεσο χρονικό διάστημα είναι έντονα θετικές, όπως προκύπτει από τις συνεχιζόμενα υψηλές τιμές (άνω των 50 μονάδων) που καταγράφει ο δείκτης Υπευθύνων για τις Προμήθειες στη Μεταποίηση (Purchasing Managers’ Index), κατά τους τελευταίους μήνες. Συγκεκριμένα, τον Νοέμβριο, ο δείκτης PMI ανήλθε στις 58,8 μονάδες από τις 58,9 μονάδες του Οκτωβρίου, υποδεικνύοντας σημαντική βελτίωση των προσδοκιών για τη λειτουργία του κλάδου το επόμενο διάστημα.
Τέλος, ο πρωτογενής τομέας της οικονομίας, ο οποίος αποτελεί λιγότερο από το 4% της ΑΠΑ, συνέχισε να έχει οριακά αρνητική συμβολή, το τρίτο τρίμηνο (-0,6 π.μ.), καθώς σημείωσε πτώση κατά 13,2% σε σύγκριση με το τρίτο τρίμηνο του 2020.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
