Μπορεί η επιστρεπτέα προκαταβολή να πρόσφερε σε εκατοντάδες χιλιάδες επιχειρήσεις μια μεγάλη ένεση ρευστότητας στην περίοδο της πανδημίας, όμως όσοι έχουν λάβει ρευστότητα εισέρχονται ήδη στην τελική ευθεία για μια διαδικασία υποβολής δικαιολογητικών που κρύβει παγίδες και ήδη έχουν αρχίσει να διακινούνται σενάρια για παράταση των σχετικών προθεσμιών, που λήγουν στις 28 Φεβρουαρίου για όσους ενισχύθηκαν με τους τέσσερις πρώτους κύκλους του προγράμματος και στις 31 Μαρτίου για όσους έλαβαν ρευστότητα με τον πέμπτο κύκλο.
Προς το παρόν δεν έχει διευκρινισθεί από το υπουργείο Οικονομικών με ποιο ακριβώς τρόπο και πού θα υποβληθούν τα απαιτούμενα από τις κοινές υπουργικές αποφάσεις δικαιολογητικά και αναμένονται οι σχετικές οδηγίες από τη Γενική Διεύθυνση Οικονομικών Υπηρεσιών του ΥΠΟΙΚ. Την κατάσταση περιπλέκει το γεγονός ότι το πιθανότερο σενάριο είναι ότι δεν θα έχει επανέλθει στοιχειωδώς στην κανονικότητα η λειτουργία των υπηρεσιών του υπουργείου, αφού τα περιοριστικά μέτρα για την πανδημία δεν θα έχουν αρθεί ως το τέλος του μήνα, όταν θα πρέπει να ολοκληρωθεί η υποβολή των δικαιολογητικών. Εκ των πραγμάτων, τονίζουν φοροτεχνικοί, γίνεται πολύ πιθανή μια παράταση των προθεσμιών.
Το πλεόν προβληματικό για τις επιχειρήσεις και τους λογιστές πιστοποιητικό που θα πρέπει να υποβληθεί είναι το πιστοποιητικό μη πτώχευσης, το οποίο πρέπει οι ενδιαφερόμενοι να αναζητήσουν σε ΚΕΠ ή δικαστήρια και μάλιστα σε περίοδο αυστηρών περιοριστικών μέτρων. Πρόκειται για μια γραφειοκρατική άσκηση τεράστιας κλίμακας, αφού τα σχετικά πιστοποιητικά θα αναζητηθούν σε μια σχετικά σύντομη περίοδο από 542.106 επιχειρήσεις και επαγγελματίες που έλαβαν επιστρεπτέα προκαταβολή, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών.
Το πρόβλημα αναδεικνύει, με επιστολή της στους συναρμόδιους υπουργούς Οικονομικών και Ανάπτυξης, η Πανελλήνια Ομοσπονδία Φοροτεχνικών Ελευθέρων Επαγγελματιών (Π.Ο.Φ.Ε.Ε.) και προτείνει μια απλή και λογική λύση, που όμως, όπως αναφέρουν πηγές του υπουργείου Οικονομικών, είναι δύσκολο να υιοθετηθεί από το υπουργείο. Όπως σημειώνεται στην επιστολή της Ομοσπονδίας:
- Με την ΓΔΟΥ 296/2020 (ΦΕΚ’ 5251/27.11.2020) παρατάθηκε έως την 28η Φεβρουαρίου 2021 η ημερομηνία προσκόμισης των δικαιολογητικών (πιστοποιητικό μη πτώχευσης, μη υποβολής αίτησης για πτώχευση, μη θέσης σε αναγκαστική διαχείριση και μη υποβολής αίτησης για θέση σε αναγκαστική διαχείριση) για όσες επιχειρήσεις ενισχύθηκαν από το μέτρο της Επιστρεπτέας Προκαταβολής.
- Οι επιχειρήσεις, όμως, που έχουν ενταχθεί στο μέτρο της Επιστρεπτέας Προκαταβολής, έχουν ξεπεράσει αθροιστικά, για όλες τις Επιστρεπτέες Προκαταβολές, τις 400.000 (σ.σ.: ο αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος, όπως προαναφέρθηκε, σύμφωνα με τα νεότερα στοιχεία), ενώ οι επιχειρήσεις που έχουν ενταχθεί σε καθεστώς πτώχευσης εντός του 2020 ενδέχεται να είναι λιγότερες των 500.
- Είναι αδόκιμο λοιπόν, εν μέσω της υγειονομικής κρίσης και της αβεβαιότητας των μέτρων που λαμβάνονται για την αντιμετώπιση της πανδημίας, να ζητείται από τόσες χιλιάδες επιχειρήσεις να προβούν σε κάποιο ΚΕΠ, Πρωτοδικείο ή Ειρηνοδικείο για να αποκτήσουν τα ανωτέρω δικαιολογητικά.
- Εφόσον λοιπόν οι εταιρείες προς πτώχευση είναι τόσο λίγες σε σχέση με τους δικαιούχους, και με γνώμονα την διευκόλυνση των επιχειρήσεων αλλά και την απλοποίηση της όλης διαδικασίας, προτείνουμε τα ανωτέρω πιστοποιητικά να αναζητηθούν αυτεπαγγέλτως από τις αρμόδιες υπηρεσίες, όπως δίνεται η δυνατότητα με την απόφαση Αριθμ. ΔΙΑΔΠ/Α/17402 (ΦΕΚ Β’ 1042/31.06.2006) ώστε να αποφευχθούν περιπτώσεις συνωστισμού στα Πρωτοδικεία, Ειρηνοδικεία και ΚΕΠ (ειδικά εν μέσω πανδημίας).
Η εύλογη λύση που προτείνουν οι φοροτεχνικοί δεν είναι πιθανό να υιοθετηθεί από το υπ. Οικονομικών, καθώς, εάν μεταφερθεί το βάρος της αναζήτησης των δικαιολογητικών στους υπαλλήλους οι ίδιοι θα έχουν και την ευθύνη για ενδεχόμενα σφάλματα.
Μια άλλη λύση που ενδεχομένως να εξετασθεί είναι αυτή που υιοθετήθηκε στο πλαίσιο προγράμματων του ΕΣΠΑ, όπου επίσης απαιτούνταν τα ίδια δικαιολογητικά. Για να προχωρήσουν εκταμιεύσεις, οι επιχειρήσεις κατέθεταν το «Γενικό Πιστοποιητικό» του ΓΕΜΗ, μαζί με μια υπεύθυνη δήλωση των δικαιούχων με την οποία επιβεβαιωνόταν η ορθότητα των στοιχείων του πιστοποιητικού, ενώ οι επιχειρήσεις αναλάμβαναν την υποχρέωση να προσκομίσουν αργότερα τα πιστοποιητικά από τα ΚΕΠ ή τα δικαστήρια.
Σημειώνεται ότι οι λογιστές θα πρέπει να υποβάλουν και άλλα σημαντικά δικαιολογητικά μέσα στις προβλεπόμενες προθεσμίες:
- Εκτός από τις ατομικές και τις μικρές ή πολύ μικρές επιχειρήσεις, όλοι οι υπόλοιποι δικαιούχοι επιστρεπτέας προκαταβολής πρέπει να καταθέσουν υπεύθυνη δήλωση του λογιστή που να βεβαιώνει ότι η επιχείρηση την 31.12.2019 δεν ήταν προβληματική, δηλαδή ότι δεν είχε απολέσει πάνω από το ήμισυ του κεφαλαίου της λόγω συσσωρευμένων ζημιών.
- Εάν πρόκειται για μεγάλη επιχείρηση, ο λογιστής θα πρέπει επιπλέον να βεβαιώσει ότι τα τελευταία δύο έτη ο δείκτης χρέους προς ίδια κεφάλαια της επιχείρησης ήταν υψηλότερος του 7,5 και ότι ο δείκτης κάλυψης χρηματοοικονομικών υποχρεώσεων της επιχείρησης (EBITDA interest coverage ratio) ήταν κάτω του 1,0.