Θύελλα αντιδράσεων στο εμπόριο για τη λειτουργία με click away

Την απώλεια και των δύο σημαντικότερων μηνών του έτους συνεπάγονται τα μέτρα που ανακοίνωσε χθες η κυβέρνηση σχετικά με την επανεκκίνηση του λιανεμπορίου τις επόμενες ημέρες, σε συνέχεια ενός καταστροφικού έτους για το επιχειρείν. «Ουσιαστικά η αγορά παραμένει κλειστή», είναι η αποστροφή εκπροσώπων του εμπορικού κόσμου, οι οποίοι με δηλώσεις τους στο BD σημειώνουν ότι η πρακτική του click away που επιλέχθηκε να ισχύσει από τη Δευτέρα ουσιαστικά ευνοεί μόνο τους πολύ μεγάλους οργανωμένους ομίλους, οι οποίοι διαθέτουν την αναγκαία υποδομή. Για τους υπόλοιπους, οι απώλειες είναι ανυπολόγιστες και η ζημιά θα φανεί στις αρχές του 2021, οπότε και θα απαιτηθούν ενισχυμένα μέτρα στήριξης εκ μέρους της Πολιτείας. 

Το πλήγμα είναι μεγάλο ειδικά σε κλάδους όπως το παιχνίδι αλλά και το κόσμημα, είδη τα οποία πραγματοποιούν πολύ μεγάλο ποσοστό των ετήσιων πωλήσεων τους τελευταίους μήνες του έτους. Χαρακτηριστικά, η εταιρεία Jumbo ανακοίνωσε ότι δεν προτίθεται να λειτουργήσει με τη μέθοδο του click away, καθώς δεν υπάρχουν οι αναγκαίες υποδομές, ενώ και το ηλεκτρονικό της κατάστημα παραμένει εδώ και λίγες ημέρες εκ νέου ανενεργό, αδυνατώντας να εξυπηρετήσει τον όγκο παραγγελιών. Θετικά προσκείμενη προς την πρωτοβουλία της Πολιτείας είναι η εταιρεία Μουστάκας, σημειώνοντας ωστόσο ότι αναμένει συγκεκριμένες διευκρινίσεις που θα προκύψουν από το ΦΕΚ, ώστε να αποφασίσει τις επόμενες κινήσεις της, με γνώμονα πάντα την εξυπηρέτηση των πελατών της. 

Όπως σημειώνει στο BD ο πρόεδρος του Συνδέσμου Ελλήνων Βιοτεχνών Παιδικών Παιχνιδιών & Αμαξών (ΣΕΒΠΠΑ), κ. Ιωάννης Παπαδόπουλος, ο φετινός τζίρος στο παιχνίδι θα είναι μειωμένος έως και 70% συγκριτικά με πέρσι, οπότε εκτιμάται ότι πραγματοποιήθηκε κύκλος εργασιών ύψους 250 εκατ. ευρώ. Ο ίδιος σημειώνει ότι το 60% των πωλήσεων παιχνιδιών γίνεται τον τελευταίο μήνα του έτους και υποστηρίζει ότι με τη μέθοδο του click away πιθανά να καλυφθεί ποσοστό 10% έως 15% των ετήσιων εσόδων του κλάδου. 

Για αποφάσεις που στην ουσία ενισχύουν τους μεγάλους του λιανεμπορίου και σε καμία περίπτωση δεν βοηθούν την μικρομεσαία επιχειρηματικότητα, κάνει λόγο ο πρόεδρος Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Βιοτεχνών Αργυροχρυσοχόων Κοσμηματοπωλών Ωρολογοποιών (ΠΟΒΑΚΩ), Πέτρος Καλπακίδης, σχετικά με την λειτουργία του λιανεμπορίου μέσω του click away. Ο ίδιος σημειώνει ότι ο εμπορικός κόσμος παραμένει ουσιαστικά με κατεβασμένα τα ρολά, και ότι δεν θα πρέπει η πρακτική που προκρίθηκε τώρα “να χρησιμοποιηθεί μελλοντικά ως άλλοθι ότι η αγορά δούλεψε τις ημέρες των εορτών”. 

Μιλώντας στο BD, ο κ. Καλπακίδης σημειώνει ότι ο τζίρος των καταστημάτων κοσμημάτων και ρολογιών φέτος δύναται να αντιστοιχίσει μόλις στο 10% του περσινού τζίρου υπό αυτές τις συνθήκες, κι υπογραμμίζει ότι τα συσσωρευμένα προβλήματα θα φανούν τους πρώτους μήνες του 2021. Η ΠΟΒΑΚΩ ζητά μεγαλύτερη στήριξη από την Πολιτεία ώστε να αντιμετωπιστούν τα αυξημένα κόστη που αντιμετωπίζουν οι συγκεκριμένες επιχειρήσεις, όπως οι δαπάνες ενοικίου, ασφαλείας security, ενέργειας κλπ, ενώ επαναφέρει το διαχρονικό της αίτημα για την κατάργηση του φόρου πολυτελείας 10% που επιβαρύνει τις αγορές κοσμημάτων αξίας άνω των 1.000 ευρώ. 

«Καταστήματα του δικού μας κλάδου στην πλειονότητά τους δεν διαθέτουν e-shop και δεν μπορούν να λειτουργήσουν με τη μέθοδο του click away για πρακτικούς λόγους αλλά και για λόγους ασφαλείας», επισημαίνεται σε ανακοίνωση της ΠΟΒΑΚΩ, ενώ επαναδιατυπώνεται το αίτημα προς την Πολιτεία να επιτραπεί η λειτουργία των κοσμηματοπωλειών βάσει των τετραγωνικών μέτρων τους, καθώς διαθέτουν ούτως ή άλλως ελεγχόμενες εισόδους. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Ομοσπονδίας, τα μέλη των οργανωμένων συνδέσμων αργυροχρυσοχοΐας ανέρχονται σε περίπου 6.000 επιχειρήσεις, οι οποίες απασχολούν τουλάχιστον δύο άτομα προσωπικό. 

Περαιτέρω, με ανακοίνωσή του ο Εμπορικός Σύλλογος Αθηνών, σημειώνει ότι είναι ανάγκη να βρεθούν νέες προτάσεις για την επαναλειτουργία της αγοράς, για το μέλλον και την επιβίωση χιλιάδων μικρομεσαίων, καθώς η κατάσταση είναι εξαιρετικά κρίσιμη. Ο πρόεδρος του ΕΣΑ, κ. Στ. Καρούνης, αναφέρει ότι συστήματα τύπου click away, ραντεβού και ψηφιακές πωλήσεις αποτελούν συμπληρωματικές μεθόδους που δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την ολοκληρωμένη λειτουργία της αγοράς, υπογραμμίζοντας ότι το εμπόριο αποτελεί ένα ενιαίο σύνολο σε όλη την επικράτεια και ουσιαστικά παραμένει ακόμα κλειστό. 

Από την πλευρά του ο πρόεδρος του Συνδέσμου Επιχειρήσεων Πλεκτικής & Ετοίμου Ενδύματος, κ. Βασίλης Μασσέλος, σημειώνει ότι η πλειονότητα των μικρών επιχειρήσεων ένδυσης δεν έχει e-shop, ενώ και η μεσαία κατηγορία δεν προλαβαίνει να οργανωθεί ώστε να ανταποκριθεί στις ανάγκες του συστήματος. Σύμφωνα με τον κ. Μασσέλο, μόνοι κερδισμένοι μπορεί να είναι όσες επιχειρήσεις διαθέτουν ήδη την υποδομή και την οργάνωση ώστε να ανταπεξέλθουν, ενώ υπογραμμίζει ότι σε μία χρόνια χαμένων εσόδων, χάθηκαν επί της ουσίας και οι δύο πιο επωφελείς μήνες για το εμπόριο.

Έκτακτη συνεδρίαση της ΕΣΕΕ

Η Ελληνική Συνομοσπονδία Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας ασκεί αυστηρή κριτική στη λειτουργία των καταστημάτων με click away και συνεδριάζει εκτάκτως σήμερα το διοικητικό της συμβούλιο για να εκτιμήσει την κατάσταση. Σε δήλωσή του, ο πρόεδρος της ΕΣΕΕ, Γιώργος Καρανίκας, κάνει λόγο για «οριστική απώλεια του εορταστικού τζίρου για τις μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις».

Όπως σημειώνει, μεταξύ άλλων, στη δήλωσή του ο κ. Καρανίκας,

• «Καθίσταται σαφές πως στην πράξη το ολικό lockdown συνεχίζεται έως τις 7 Ιανουαρίου, αλλά τις συνέπειες του θα εξακολουθούν να υφίστανται σε όλη τους την έκταση μόνο οι χιλιάδες μικρές και μεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις. Αντίθετα, όλες οι μεγάλες αλυσίδες του λιανεμπορίου – μαζί με ελάχιστες μικρότερες που έχουν ισχυρή ψηφιακή παρουσία- θα αυξήσουν τον όγκο πωλήσεων τους είτε αποκλειστικά μέσω του ηλεκτρονικού εμπορίου, είτε συνδυαστικά με την μέθοδο του clickaway.
• Για την συντριπτική πλειονότητα των εμπορικών επιχειρήσεων – ιδιαίτερα στους μεγάλους κλάδους της ένδυσης και της υπόδησης – οι οποίες δεν διαθέτουν ηλεκτρονικό κατάστημα, ο εορταστικός τζίρος χάνεται οριστικά και αμετάκλητα. Καμία αναπλήρωση των απωλειών δεν θα επέλθει με τηλεφωνικές παραγγελίες, καθώς κανείς πελάτης δεν πληρώνει αν δεν βλέπει τι αγοράζει.
• Επειδή ο εορταστικός τζίρος ήταν η τελευταία ελπίδα του εμπορίου να "σώσει" τη χρονιά, αναμένουμε από την κυβέρνηση να ανακοινώσει άμεσα ένα γενναίο πλαίσιο αντισταθμιστικών μέτρων στήριξης της ρευστότητας για τους μικρομεσαίους εμπόρους, που είναι οι μεγάλοι χαμένοι του νέου πλαισίου λειτουργίας της εορταστικής αγοράς.
• Επιπλέον, η σαφής επιδείνωση των προοπτικών επιβίωσης χιλιάδων εμπορικών επιχειρήσεων καθιστά επιτακτική αναγκαιότητα τη θέσπιση του ακατάσχετου επιχειρηματικού λογαριασμού και την εξέταση της δυνατότητας διαγραφής μέρους των χρεών της πανδημίας».

Η υπουργική απόφαση της τελευταίας στιγμής

Για την οργάνωση της λειτουργίας του click away, η κυβέρνηση έχει κάνει ως τώρα σχετικές ανακοινώσεις δια στόματος του υπουργού Ανάπτυξης, Ά. Γεωργιάδη, όμως όλες οι λεπτομέρειες για την εφαρμογή του μέτρου δεν είναι γνωστές, αφού αναμένεται η έκδοση σχετικής υπουργικής απόφασης σήμερα, ενώ το μέτρο τίθεται αύριο σε εφαρμογή (και μέχρι τις 7 Ιανουαρίου).

Ο Ά. Γεωργιάδης παρουσίασε χθες τις αποφάσεις της κυβέρνησης να μην λειτουργήσουν τα εμπορικά καταστήματα ούτε στις γιορτές και να γενικευθεί η εφαρμογή του click away ακόμη και σε καταστήματα μεγάλων αλυσίδων που διατηρούσαν ανοικτά για το κοινό τα καταστήματά τους για πωλήσεις με τιμολόγιο.

Ειδικότερα, σύμφωνα με τον υπουργό Ανάπτυξης, «η κυβέρνηση θα επιτρέψει μόνο τη λειτουργία του click away, δηλαδή της λιανικής πώλησης με τη διαδικασία προαγοράς και παραλαβής από εξωτερικό χώρο του καταστήματος. Κατ’ εξαίρεση για λόγους συμβολισμού και για λόγους προβολής του πνεύματος και του πολιτισμού θα επιτραπεί η λειτουργία των αμιγώς βιβλιοπωλείων. Είναι 1.784 τον αριθμό σε όλη την επικράτεια. Από τις Υπηρεσίες θα επιτρέψουμε μόνον τα κομμωτήρια, τα κουρεία και τις υπηρεσίες ΚΤΕΟ».

Εξηγώντας τον τρόπο λειτουργίας με το click away, ο Ά. Γεωργιάδης ανέφερε ότι:

• «Δεν υποκρινόμαστε ότι το click away μπορεί να ισοφαρίσει σε επιχειρήσεις τη ζημία από τη μη λειτουργία του λιανικού εμπορίου. Για αυτό το λόγο και οι επιχειρήσεις που θα λειτουργήσουν με το click away νοούνται ως παραμένουσες κλειστές με κρατική εντολή και λαμβάνουν και θα λαμβάνουν κανονικά όλα τα ωφελήματα και τα προστατευτικά μέτρα που έως τώρα ελάμβαναν ως απολύτως κλειστές.
• Η λειτουργία του click away προϋποθέτει από όλους μας την αυστηρή τήρηση των κανόνων. Εάν δεν τηρηθούν οι κανόνες και παρατηρηθούν εικόνες μαζικού συνωστισμού ή προσπάθεια κάποιων να καταστρατηγήσουν αυτή μας την καλή διάθεση, απλώς και μόνο για να κάνουν άσκοπες μετακινήσεις και να δημιουργηθούν έξω από τα εμπορικά καταστήματα ή στους διάφορους δρόμους τους εμπορικούς μεγάλη παρουσία κόσμου, σε αυτή την περίπτωση, θα αναγκαστούμε να αποσύρουμε αυτή τη λειτουργία. Η λειτουργία αυτή θα γίνει με τη δική μας και μεταξύ μας συμφωνία ότι όλοι αντιλαμβανόμαστε το μέγεθος της ευθύνης που αναλαμβάνουμε.
• Η μέθοδος αυτή έγκειται στο εξής χαρακτηριστικό: Ο πελάτης θα κάνει την παραγγελία του είτε μέσα από το e-shop, το ηλεκτρονικό κατάστημα μιας επιχείρησης και πληρωμή μέσω του ηλεκτρονικού συστήματος πληρωμών, είτε μέσω τηλεφωνικής επικοινωνίας, τηλεφωνικής παραγγελίας από το κατάστημα και πληρωμής μέσω, αν δεν υπάρχει e-shop στη συγκεκριμένη επιχείρηση, μέσω του συστήματος POS έξω από το κατάστημα με το ασύρματο μηχάνημα.
• Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει για να μετακινηθεί ο πελάτης να έχει στην κατοχή του ηλεκτρονική απόδειξη πληρωμής ή αποστολή μηνύματος SMS από την επιχείρηση που θα αναφέρει την επωνυμία της επιχείρησης, το ΑΦΜ της, την επωνυμία του πελάτη και την ακριβή ώρα κατά την οποία θα μπορεί ο πελάτης να παραλαμβάνει την παραγγελία του. Θα επιτρέπεται μόνο ένα άτομο να πηγαίνει να παραλαμβάνει την παραγγελία του και όχι ομάδες προσώπων, ολόκληρες οικογένειες ή παρέες. Η παραγγελία θα παραδίδεται σε έναν και θα παραλαμβάνεται από έναν. Ουρές έξω από τα καταστήματα θα επιτρέπονται μόνον έως 9 άτομα. Στην ουρά έξω από τα εμπορικά καταστήματα η απόσταση μεταξύ των πελατών θα πρέπει να είναι το λιγότερο δύο μέτρα ο ένας από τον άλλον.
• Επιχείρηση που σε ελέγχους θα αποδεικνύεται ότι έχει ανοίξει και έχει βάλει μέσα στην επιχείρηση πελάτη, θα έχει πρόστιμο ύψους από 2.000 έως 50.000 ευρώ. Αυτό θα καθορίζεται με βάση τα τετραγωνικά της επιχείρησης και αναστολή λειτουργίας της επιχείρησης από 15 έως 90 μέρες.
• Σύμφωνα με όλους τους υπολογισμούς αυτούς που έχουμε κάνει το click away μπορεί να λειτουργήσει μόνο σε επιχειρήσεις που έχουν εξωτερική είσοδο στον δρόμο. Κατά συνέπεια mall, κλειστά εμπορικά κέντρα και επιχειρήσεις που συστεγάζονται σε μεγάλα κτίρια και που δεν έχουμε ξεχωριστή είσοδο στον δημόσιο δρόμο δεν θα μπορούν να έχουν την υπηρεσία του click away.
• Οι υπηρεσίες ελέγχου θα είναι από την Γενική Γραμματεία Εμπορίου και Προστασίας του Καταναλωτού, από την Ελληνική Αστυνομία και την Δημοτική Αστυνομία, από τις Περιφερειακές ελεγκτικές υπηρεσίες, από το Σώμα Επιθεώρησης Εργασίας και από την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων. Πληροφορίες και καταγγελίες για όλο τον τρόπο λειτουργίας στο 1520 του υπουργείου Ανάπτυξης, όπου επί 24ωρου βάσεως θα λύνουμε τις απορίες του κάθε συμπολίτη μας γύρω από αυτά τα μέτρα».

Για τις επιχειρήσεις και τις υπηρεσίες που θα λειτουργούν, ο κ. Γεωργιάδης διευκρίνισε ότι «τα βιβλιοπωλεία, θα λειτουργούν με τις αποστάσεις που έχουμε ορίσει, δηλαδή τα 15 τετραγωνικά μέτρα απόσταση ανά πελάτη για τις επιχειρήσεις άνω των 100 τ.μ. και λοιπά. Στα κομμωτήρια, στα έως 100 τ.μ. θα επιτρέπονται έως 4 θέσεις εργασίας με ελάχιστη απόσταση τα 2 μέτρα η μία θέση εργασίας από την άλλη».

Εξήγησε, επιπλέον, ότι «η υπηρεσία θα παρέχεται μόνο με τηλεφωνικά ραντεβού. Θα απαγορεύεται η αναμονή σε χώρο κοινόχρηστο εντός του κομμωτηρίου, περιμένοντας ο ένας να αντικαταστήσει τη θέση του άλλου, ακριβώς για να αποφευχθεί ο συνωστισμός και όλοι θα πηγαίνουν μόνο με συγκεκριμένο ραντεβού που θα αποδεικνύεται με SMS, έτσι ώστε να μη γίνει κατάχρηση του μέτρου».

Με click away και το χονδρεμπόριο

Σχετικά με τα καταστήματα, κυρίως μεγάλων αλυσίδων, που λειτουργούσαν κανονικά για πωλήσεις με τιμολόγιο, ο κ. Γεωργιάδης τόνισε ότι και αυτά θα λειτουργούν στο εξής μόνο με click away. Ειδικότερα, όπως είπε:

• «Έχουμε αφήσει από την αρχή της καραντίνας ελεύθερο το χονδρεμπόριο. Ακριβώς διότι εφόσον λειτουργεί το ηλεκτρονικό εμπόριο και η οικοδομή, έπρεπε να υπάρχει το χονδρεμπόριο σε λειτουργία για να προμηθεύονται οι επιχειρήσεις τα αναγκαία αγαθά και κυρίως οι οικοδομές.
• Δυστυχώς, υπήρξαν φαινόμενα καταστρατήγησης αυτού του μέτρου, διαφήμιση από διάφορες επιχειρήσεις της δυνατότητας να έχουν πελάτες με τιμολόγιο εντός του καταστήματος. Αυτό είναι απολύτως απαράδεκτο και έξω από το πνεύμα όλων των μέτρων που έχουμε πάρει.
• Κατά συνέπεια, στη νέα Υπουργική Απόφαση θα προβλέπεται ότι η μόνη περίπτωση που θα επιτρέπεται επαγγελματίας να βρίσκεται εντός χώρου για να προχωρήσει σε αγορά χονδρικού εμπορίου θα είναι μόνο για τα επαγγέλματα που σχετίζονται με τις οικοδομικές δραστηριότητες.
• Μόνο αυτοί, περιοριστικά, γιατί προφανώς πρέπει να έχουν πρόσβαση σε αυτά τα υλικά και δεν γίνεται από απόσταση, θα μπορούν να βρίσκονται εντός του καταστήματος και να αγοράζουν με τιμολόγιο. Όλοι οι υπόλοιποι επαγγελματίες θα λειτουργούν και αυτοί και για το χονδρικό εμπόριο με το σύστημα του click away, όπως όλοι οι άλλοι. Δεν θα επιτρέψουμε μέσα σε αυτές τις εξαιρετικά αντίξοες συνθήκες, στο μέτρο που αυτό είναι εφικτό, να δημιουργούνται συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού μεταξύ κάποιων έναντι κάποιων άλλων».