Τη δυνατότητα σε ενώσεις και δημόσιους φορείς να ασκούν συλλογική αγωγή για παράνομη συμπεριφορά online υπηρεσιών δίνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων που θεσπίζει κανόνες. Όπως σημειώνεται στην αιτιολογική έκθεση του νομοσχεδίου, για πρώτη φορά επιχειρείται η πολυεπίπεδη ενεργοποίηση εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών και προσφέρεται ένα πλαίσιο διαβαθμισμένης προστασίας σε επιχειρηματικούς χρήστες και χρήστες εταιρικών ιστοτόπων.
Ενώσεις και δημόσιοι φορείς θα μπορούν πλέον:
α) να υποβάλουν καταγγελία μέσω ενός εσωτερικού συστήματος διεκπεραίωσης καταγγελιών, που υποχρεούνται να παρέχουν οι πάροχοι (εξαιρούνται της υποχρέωσης οι μικρές και οι πολύ μικρές πλατφόρμες),
β) να επιλέξουν τη διαμεσολάβηση (για τον σκοπό αυτό οι πάροχοι υποχρεούνται πλέον να υποδεικνύουν τουλάχιστον δυο διαμεσολαβητές),
γ) να επιλέξουν εξειδικευμένη διαμεσολάβηση.
Με τις εν λόγω ρυθμίσεις επιχειρείται η επίλυση διαφορών σε προγενέστερο στάδιο, εκτός δικαστηρίων, με κύριο στόχο, αφενός την εξοικονόμηση χρόνου και χρημάτων για τους επιχειρηματίες χρήστες (αγορά) και αφετέρου την αποσυμφόρηση των δικαστηρίων από σωρεία υποθέσεων (δημόσια διοίκηση).
Οι εν λόγω ρυθμίσεις εκτιμάται ότι αυξάνουν και την αποδοτικότητα/αποτελεσματικότητα, τόσο των δικαστηρίων, τα οποία ασχολούνται πλέον με λιγότερες αλλά σημαντικότερες υποθέσεις, όσο και την αποδοτικότητα/αποτελεσματικότητα της αγοράς, καθώς σωρεία προβλημάτων και στρεβλώσεων αντιμετωπίζεται γρήγορα και έγκαιρα από τους παρόχους ή μέσω της διαμεσολάβησης.
Σημαντική παράμετρος είναι και η αύξηση της διαφάνειας, τόσο στην αγορά, όσο και σε όρους ανταγωνισμού, που επιτυγχάνονται με τις ρυθμίσεις περί διαφάνειας:
- στους όρους και τις προϋποθέσεις,
- στον περιορισμό, στην αναστολή, στον τερματισμό της παροχής επιγραμμικών υπηρεσιών και
- στην κατάταξη των χρηστών μέσα στις πλατφόρμες και τις μηχανές αναζήτησης.
Το νομοσχέδιο προβλέπει τη δημιουργία μητρώου, το οποίο θα τηρείται σε ηλεκτρονική μορφή στη Διυπηρεσιακή Μονάδα Ελέγχου Αγοράς του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων (ΔΙ.Μ.Ε.Α). Η εγγραφή στο εν λόγω μητρώο συνιστά τεκμήριο της νομικής ικανότητας της ένωσης ή του δημόσιου φορέα να ασκήσει τη σχετική συλλογική αγωγή.
Ορίζεται η ΔΙ.Μ.Ε.Α, ως αρμόδια για την εποπτεία της συμμόρφωσης των παρόχων επιγραμμικών υπηρεσιών διαμεσολάβησης ή των επιγραμμικών μηχανών αναζήτησης με τις διατάξεις του Κανονισμού (ΕΕ) 2019/1150. Η μονάδα θα δρα, είτε αυτεπάγγελτα, είτε κατόπιν καταγγελίας, σε περιπτώσεις οι οποίες κρίνεται ότι έχουν ευρύτερη σημασία για την προστασία της λειτουργίας της αγοράς.
Η ΔΙ.Μ.Ε.Α αποκτά πρόσβαση σε κάθε πληροφορία, δεδομένο και έγγραφο, διενεργεί επιτόπιους ελέγχους, διατηρεί στο αρχείο της τα στοιχεία, τα δεδομένα και τα έγγραφα που προκύπτουν κατά τη διεξαγωγή του ελέγχου και αναζητά πληροφορίες σχετικά με πραγματικά περιστατικά που σχετίζονται με το αντικείμενο του ελέγχου. Επιπλέον, η ΔΙ.Μ.Ε.Α. θα μπορεί να επιβάλλει κυρώσεις.
Ειδικότερα, η ΔΙ.Μ.Ε.Α. μπορεί είτε να απευθύνει σύσταση για συμμόρφωση εντός οριζόμενης προθεσμίας, είτε να επιβάλει διοικητικό πρόστιμο από 1.500 έως 2.000.000 ευρώ. Επιπλέον, τροποποιείται η αρμοδιότητα της Εθνικής Επιτροπής Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομείων, η οποία λαμβάνει πλέον εντολή για τη διαγραφή συγκεκριμένου ιστοτόπου αντί για τεκμηριωμένη γνωμάτευση για θέση εκτός λειτουργίας ιστοτόπων.
Τέλος, υπάρχουν και ρυθμίσεις για την ενίσχυση της στελέχωση και της αποσαφήνισης των υπηρεσιών της ΔΙ.ΜΕ.Α..