«Φως» στους πραγματικούς βασικούς μετόχους των εταιρειών επιχειρεί να ρίξει η κυβέρνηση με το νέο νομοσχέδιο για το ξέπλυμα χρήματος, καθιερώνοντας τη δημόσια πρόσβαση στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικό Δικαιούχων (ΚΜΠΔ), ενώ κλείνει «παράθυρα» ξεπλύματος μέσω κρυπτονομισμάτων και προπληρωμένων καρτών.
Το νομοσχέδιο, που κατατέθηκε χθες το βράδυ στη Βουλή, ενσωματώνει στην ελληνική νομοθεσία την πέμπτη Κοινοτική Οδηγία για το ξέπλυμα χρήματος οδηγεί στην πλήρη ενεργοποίηση του ΚΜΠΔ, στόχος του οποίου είναι να τεθούν φραγμοί στη νομιμοποίηση βρώμικου χρήματος και στη χρηματοδότηση της τρομοκρατίας μέσα από την απόκρυψη των πραγματικών μετόχων που ασκούν έλεγχο σε εταιρείες.
Μάλιστα, καθιερώνεται η διασύνδεση του ΚΜΠΔ με το ΓΕΜΗ και παρέχεται πρόσβαση στο κοινό στα στοιχεία των πραγματικών δικαιούχων. Ειδικότερα, για το Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων ορίζεται στο νομοσχέδιο, μεταξύ άλλων, ότι:
- Δημιουργείται στη Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης με τη χρήση διαδικτυακής ηλεκτρονικής εφαρμογής και συνδέεται ηλεκτρονικά με τον Α.Φ.Μ. κάθε νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας για το οποίο η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (Α.Α.Δ.Ε.) διαθέτει τα απαραίτητα στοιχεία από το φορολογικό μητρώο κατά παρέκκλιση των κειμένων διατάξεων.
- Το Κ.Μ.Π.Δ. μπορεί να συνδέεται μέσω διαλειτουργικότητας με το Γενικό Εμπορικό Μητρώο (Γ.Ε.ΜΗ.) του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, από το οποίο διατίθενται τα απαραίτητα στοιχεία για το νομικό πρόσωπο ή τη νομική οντότητα, καθώς και με τα Αποθετήρια Τίτλων, ή και κάθε άλλο φορέα όπου τηρούνται πληροφορίες σχετικά με τους πραγματικούς δικαιούχους των εταιρικών και άλλων οντοτήτων που έχουν έδρα στην Ελλάδα. Οι δημόσιες υπηρεσίες υπουργείων, ανεξάρτητων αρχών και οι υπηρεσίες κάθε άλλου φορέα που σχετίζεται με την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας συνεργάζονται με τη Γ.Γ.Π.Σ.Δ.Δ. και παρέχουν κάθε απαραίτητο στοιχείο για την τροφοδότηση του Κ.Μ.Π.Δ.
- Πρόσβαση στο Κ.Μ.Π.Δ. έχουν, άμεσα, χωρίς κανέναν περιορισμό και χωρίς προηγούμενη ειδοποίηση του οικείου προσώπου, η Αρχή (σ.σ.: για την αντιμετώπιση του ξεπλύματος) και οι αρμόδιες εισαγγελικές ή άλλες αρχές.
- Πρόσβαση σε πληροφορίες του Κ.Μ.Π.Δ. που αφορούν τουλάχιστον στο όνομα, τον μήνα και το έτος γέννησης, τη χώρα διαμονής και την υπηκοότητα του πραγματικού δικαιούχου, καθώς επίσης και στο είδος και την έκταση των δικαιωμάτων που κατέχει, μπορεί να έχει και οποιοδήποτε μέλος του κοινού.
- Οι εταιρικές και άλλες νομικές οντότητες που είτε έχουν μόνιμη εγκατάσταση σύμφωνα με τα οριζόμενα στο άρθρο 6 του ν. 4172/2013 και είναι υπόχρεοι σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος είτε έχουν έδρα στην Ελλάδα, καθώς και μέλη του ευρύτερου κοινού, ύστερα από απόδειξη ειδικού εννόμου συμφέροντος που διαπιστώνεται κατόπιν εισαγγελικής παραγγελίας, μπορούν να έχουν πρόσβαση και σε επιπρόσθετες πληροφορίες που επιτρέπουν την ταυτοποίηση του πραγματικού δικαιούχου, οι οποίες περιλαμβάνουν τουλάχιστον την ημερομηνία γέννησης ή στοιχεία επικοινωνίας. Για την ανωτέρω πρόσβαση επιβάλλεται ειδικό τέλος.
- Όταν η πρόσβαση στις πληροφορίες του Κ.Μ.Π.Δ. μπορεί να εκθέσει τον πραγματικό δικαιούχο σε δυσανάλογο κίνδυνο εξαπάτησης, απαγωγής, εκβιασμού, εκβίασης, παρενόχλησης, βίας ή εκφοβισμού ή εάν ο πραγματικός δικαιούχος είναι ανήλικος ή άλλως ανίκανος για δικαιοπραξία, μπορεί να ζητήσει, με αιτιολογημένο αίτημά του στον Κεντρικό Συντονιστικό Φορέα, τον κατ’ εξαίρεση περιορισμό στην πρόσβαση μέρους ή συνόλου των πληροφοριών που τον αφορούν. Για τον περιορισμό στην πρόσβαση των υπόχρεων οντοτήτων και των μελών του ευρύτερου κοινού, στο σύνολο ή μέρος των πληροφοριών που αφορούν στον συγκεκριμένο πραγματικό δικαιούχο, εκδίδεται απόφαση του Υπουργού Οικονομικών που δεν δημοσιεύεται, κατόπιν σχετικής εισήγησης της Αρχής.
- Η έναρξη παραγωγικής λειτουργίας του Κ.Μ.Π.Δ. ορίζεται με απόφαση του υπουργού Οικονομικών.
- Το Κ.Μ.Π.Δ. διασυνδέεται με τα αντίστοιχα μητρώα των κρατών μελών μέσω ευρωπαϊκής κεντρικής πλατφόρμας.
Κρυπτονομίσματα και προπληρωμένες κάρτες
Το πεδίο εφαρμογής του νόμου για το ξέπλυμα επεκτείνεται για να καλύψει, μεταξύ άλλων, τα κρυπτονομίσματα και τις προπληρωμένες κάρτες. Ειδικότερα, το πεδίο εφαρμογής επεκτείνεται:
- Σε κάθε πρόσωπο που αναλαμβάνει να παρέχει, είτε άμεσα είτε μέσω άλλων συνδεδεμένων προσώπων, υλική βοήθεια, συνδρομή ή συμβουλές σχετικά με φορολογικά θέματα, ως κύρια επιχειρηματική ή επαγγελματική δραστηριότητα (σ.σ.: μέχρι τώρα, υπόχρεοι ήταν «οι εξωτερικοί λογιστές-φοροτεχνικοί και τα νομικά πρόσωπα παροχής λογιστικών - φοροτεχνικών υπηρεσιών»).
- Σε πρόσωπα που εμπορεύονται ή ενεργούν ως μεσάζοντες στο εμπόριο έργων τέχνης σε ελεύθερους λιμένες. Οι προσθήκες αυτές οφείλονται στο ότι οι ελεύθεροι λιμένες τυγχάνουν προνομιακής μεταχείρισης και προσομοιάζουν σε υπεράκτια χρηματοοικονομικά κέντρα, προσφέροντας υψηλή ασφάλεια και διακριτικότητα και επιτρέποντας την πραγματοποίηση συναλλαγών χωρίς να προσελκύουν την προσοχή των ρυθμιστικών αρχών και των άμεσων φορολογικών αρχών.
- Σε παρόχους υπηρεσιών ανταλλαγής εικονικών νομισμάτων και παραστατικών νομισμάτων, καθώς και σε παρόχους υπηρεσιών θεματοφυλακής ψηφιακών πορτοφολιών. Oι εν λόγω οντότητες, εξαιτίας του ότι δεν έχουν νομική υποχρέωση να εντοπίζουν την ύποπτη δραστηριότητα, είναι πιθανό να χρησιμοποιούνται από τρομοκρατικές ομάδες για να μεταφέρουν χρήματα στο χρηματοπιστωτικό σύστημα της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή εντός δικτύων εικονικών νομισμάτων, συγκαλύπτοντας μεταφορές ή επωφελούμενες από έναν ορισμένο βαθμό ανωνυμίας στις εν λόγω πλατφόρμες.
Υπ. Οικονομικών: Τι αλλάζει με το νομοσχέδιο
Όπως ανακοινώθηκε από το υπ. Οικονομικών, το Σχέδιο Νόμου «Τροποποίηση του ν. 4557/2018 (Α’ 139) για την πρόληψη και καταστολή της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας – Ενσωμάτωση στην ελληνική νομοθεσία της Οδηγίας (ΕΕ) 2018/843 (L 156) και του άρθρου 3 της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/2177 (L 334)», το οποίο κατατέθηκε σήμερα στη Βουλή, ενσωματώνει την 5η Οδηγία για την καταπολέμηση του ξεπλύματος χρήματος και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, εισάγοντας τροποποιήσεις στον ν. 4557/2018, ο οποίος αποτελεί το βασικό εθνικό νομοθέτημα για τον σκοπό αυτό.
Στόχος είναι η εξασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, μέσω της ενδυνάμωσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος από πιθανές περιπτώσεις ξεπλύματος χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
Με το παρόν Σχέδιο Νόμου, το οποίο έλαβε την τελική του μορφή μετά από γόνιμη και εποικοδομητική διαβούλευση, ενισχύεται το νομικό πλαίσιο για την πρόληψη και καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από εγκληματικές δραστηριότητες και της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, διευρύνοντας τις δυνατότητες συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων αρμόδιων φορέων και την πρόσβαση σε μητρώα και διαθέσιμες πληροφορίες.
Επίσης, θεσπίζονται περιορισμοί στην ανωνυμία που περιβάλλει τα ψηφιακά νομίσματα, τις υπηρεσίες θεματοφυλακής ψηφιακών πορτοφολιών και τις προπληρωμένες κάρτες, και καθορίζονται κριτήρια και δικλείδες ασφαλείας σχετικά με συναλλαγές από και προς τρίτες χώρες υψηλού κινδύνου, όπως χαρακτηρίζονται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Ακόμα, ενθαρρύνονται οι καταγγελίες για παραβιάσεις του ν. 4557/2018 που προέρχονται από εργαζόμενους εντός των υπόχρεων προσώπων, μέσω της ενίσχυσης του πλαισίου προστασίας αυτών και της θεσμοθέτησης κατάλληλων εσωτερικών μηχανισμών και διαδικασιών.
Ειδικότερα, αποτέλεσμα εθνικής πρωτοβουλίας συνιστούν τα παρακάτω σημεία:
- Αυξάνεται η διαφάνεια των εταιρικών δομών και επεκτείνονται (α) η υποχρέωση καταχώρισης στο Κεντρικό Μητρώο Πραγματικών Δικαιούχων των εταιρικών ή άλλων νομικών οντοτήτων, καθώς και (β) η υποχρέωση παροχής στα υπόχρεα πρόσωπα του Νόμου όλων των αναγκαίων πληροφοριών, προκειμένου η εταιρική ή άλλη νομική οντότητα να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του νέου πλαισίου. Επίσης, η υποχρέωση καταχώρισης διευρύνεται, ώστε να καλύπτει επιπλέον τους εμπιστευματοδόχους σε σχήμα ρητής εμπιστευματικής διαχείρισης (express trust) που ασκείται στην Ελλάδα ή διαμένουν στην Ελλάδα. Από την υποχρέωση καταχώρισης εξαιρούνται οι φορείς που περιλαμβάνονται στο Μητρώο Φορέων Γενικής Κυβέρνησης το οποίο τηρείται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή, οι εισηγμένες εταιρίες σε ρυθμιζόμενη αγορά ή σε Πολυμερή Μηχανισμό Διαπραγμάτευσης και οι αρμόδιες αρχές για την εποπτεία ξεπλύματος χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας.
- Επεκτείνεται το πεδίο εφαρμογής του ν. 4557/2018 στους παρόχους υπηρεσιών ανταλλαγής μεταξύ εικονικών νομισμάτων και παραστατικών νομισμάτων και στους παρόχους υπηρεσιών θεματοφυλακής ψηφιακών πορτοφολιών και εισάγεται η υποχρέωση δημιουργίας μητρώου για την εγγραφή τους. Συγκεκριμένα, προβλέπεται ότι η αρμοδιότητα για την άσκηση της εποπτείας τους για θέματα ξεπλύματος χρήματος και χρηματοδότησης της τρομοκρατίας, καθώς και η δημιουργία μητρώου ανατίθεται στην Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς.
- Ρυθμίζονται ζητήματα που αφορούν στον προσδιορισμό των ειδικών καθηκόντων και αρμοδιοτήτων που συνιστούν σημαντικό δημόσιο λειτούργημα, όπως αυτό ορίζεται στον Νόμο. Προβλέπεται, για τον σκοπό αυτό, η έκδοση Κοινής Απόφασης του Υπουργού Οικονομικών και του Προέδρου της Βουλής, μετά από εισήγηση της Ειδικής Υπηρεσίας Επιτροπής Ελέγχου Δηλώσεων Περιουσιακής Κατάστασης της Βουλής.
- Το Σύστημα Μητρώων Τραπεζικών Λογαριασμών και Λογαριασμών Πληρωμών (Σ.Μ.Τ.Λ. και Λ.Π.) του άρθρου 62 του ν. 4170/2013 (Α’ 163) ορίζεται ως ο κεντρικός αυτοματοποιημένος μηχανισμός ηλεκτρονικής ανάκτησης δεδομένων για την έγκαιρη εξακρίβωση οποιωνδήποτε προσώπων κατέχουν ή ελέγχουν τραπεζικούς λογαριασμούς και λοιπά τραπεζικά προϊόντα. Ταυτόχρονα, παρέχεται δυνατότητα πρόσβασης στις αρμόδιες αρχές του Νόμου.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
