Την ώρα που τα δάνεια του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (ESM) για την πανδημία κινδυνεύουν να μείνουν... στα αζήτητα, αφού ακόμη και η Κύπρος έκανε πίσω, ο Μηχανισμός επανέρχεται με νέες, δελεαστικές προτάσεις στα κράτη μέλη της ευρωζώνης που δανείζονται ακριβά από τις αγορές, με πρώτη την Ελλάδα, υπογραμμίζοντας ότι είναι σε θέση ακόμη και να πληρώσει τις χώρες για να δανεισθούν, προσφέροντας αρνητικό επιτόκιο.
Σε άρθρο του Κάλιν Άνεβ Τζάνσε (Kalin Anev Janse), οικονομικού διευθυντή (CFO) του ESM, τονίζονται τα οικονομικά πλεονεκτήματα που έχουν τα δάνεια για την πανδημία, συνολικού ύψους έως 240 δισ. ευρώ, τα οποία μπορούν να πάρουν τα κράτη μέλη για να καλύψουν δαπάνες άμεσα και έμμεσα σχετιζόμενες με τη διαχείριση της υγειονομικής κρίσης. Υπενθυμίζεται ότι κάθε χώρα μπορεί να πάρει τέτοια δάνεια μέχρι 2% του ΑΕΠ της.
Όπως σημειώνει ο «υπαρχηγός» του Κλάους Ρέγκλινγκ, μεταφέροντας όσα ανέφερε πρόσφατα σε παρουσίαση σε εκατοντάδες επενδυτές από όλο τον κόσμο, από τις 15 Μαΐου το Διοικητικό Συμβούλιο του ESM κατέστησε λειτουργική τη νέα πιστωτική γραμμή υποστήριξης των κρατών για την πανδημία, η οποία, όπως τόνισε είναι ελκυστική. «Τώρα, κάθε μέλος του ESM μπορεί να υποβάλει αίτηση για χρηματοδότηση για την εγχώρια χρηματοδότηση άμεσων και έμμεσων δαπανών που σχετίζονται με την υγειονομική περίθαλψη, τη θεραπεία και την πρόληψη λόγω της κρίσης covid-19», σημείωσε ο Τζάνσε.
«Για τις χώρες που θα λάβουν υποστήριξη για την κρίση της πανδημίας κρίσης, η νέα πιστωτική γραμμή κάνει μεγάλη διαφορά», τονίζει ο Τζάνσε, καθώς αποτελεί και ένα μηχανισμό αναχρηματοδότησης του χρέους τους: «Δεν θα χρειασθεί να επωμιστούν το κόστος χρηματοδότησης για προηγούμενες εκδόσεις. Θα είναι σε θέση να επωφεληθούν από εξαιρετικά χαμηλά, ακόμη και αρνητικά επιτόκια σήμερα. Θα περάσουμε στα κράτη το χαμηλό κόστος χρηματοδότησης του ESM, που βαθμολογείται με AAA/Aa1. Για 7ετή ομόλογα πληρώνουμε περίπου -0,21% στην αγορά και για 10ετή ομόλογα -0,05%».
Ο Τζάνσε υπενθυμίζει ότι συμφωνήθηκε από τα μέλη του ESM να μειωθεί το Ετήσιο Περιθώριο και τα τέλη παροχής υπηρεσιών που προκαταβάλλονται. Η τυποποιημένη πιστωτική γραμμή ενισχυμένων όρων (ECCL), με βάση την οποία «στήθηκε» η νέα πιστωτική γραμμή για την πανδημία, δημιουργήθηκε το 2012 και δεν έχει χρησιμοποιηθεί ποτέ. Εάν η νέα πιστωτική γραμμή είχε τους ίδιους όρους με την ECCL, το ετήσιο περιθώριο θα ήταν 0,35%, αλλά για την υποστήριξη των κρατών εν μέσω πανδημίας αυτό μειώθηκε στο 0,1%. Το αρχικό, εφάπαξ τέλος υπηρεσιών ήταν 0,5% για τη γραμμή ECCL και τώρα μειώθηκε στο 0,25%. Ο ESM, όπως τονίζει ο Τζάνσε, θα χρεώνει το ελάχιστο δυνατό για τα δάνεια αυτά. Τα τέλη υπάρχουν μόνο για να καλύψουν τις λειτουργικές και διοικητικές δαπάνες του. «Οι ελάχιστες προϋποθέσεις και οι χαμηλές χρεώσεις του νέου χρηματοπιστωτικού μέσου αντικατοπτρίζουν τον συμμετρικό χαρακτήρα της κρίσης Covid-19. Το νέο μέσο δείχνει πραγματική αλληλεγγύη», τονίζει χαρακτηριστικά.
Υπολογίζοντας τα κόστη δανεισμού για τα κράτη, ο Τζάνσε αναφέρει ότι «εάν οι χώρες ζητήσουν δεκαετές δάνειο και χρηματοδοτήσουμε τη στήριξη της πανδημίας κρίσης κατά μέσο όρο με το κόστος 10ετούς χρηματοδότησης που έχει ο ESM, το συνολικό κόστος του δανείου θα είναι περίπου μηδενικό». Αυτό που δεν ήταν γνωστό ως τώρα, όμως, και σημειώνεται από τον Τζάνσε, είναι ότι τα κράτη μπορούν να ζητήσουν δάνεια και με μικρότερη διάρκεια, για τα οποία το κόστος είναι αρνητικό, δηλαδή ο ESM θα πληρώνει τα κράτη για να τα δανείζει. Όπως τονίζει ο Τζάνσε, «εάν το αίτημα είναι για ένα δάνειο 7 ετών, τότε το συνολικό κόστος της χρηματοδότησης συμπεριλαμβανομένων των αμοιβών θα είναι πραγματικά αρνητικό και περίπου -0.15%. Με αρνητικά επιτόκια, οι χώρες θα λάβουν χρήματα πίσω. Αυτό είναι που καθιστά το εργαλείο υποστήριξης της πανδημίας κρίσης πολύ ελκυστικό. Επί του παρόντος, ορισμένες χώρες της ζώνης του ευρώ καταβάλλουν θετικά επιτόκια όταν δανείζονται για 7 ή 10 χρόνια».
Οι 11 χώρες που θα έχουν όφελος: Πρώτη, η Ελλάδα
Υπολογίζοντας τα κόστη δανεισμού των επί μέρους χωρών της ευρωζώνης από την αγορά και συγκρίνοντας με το κόστος των δανείων από τον ESM, ο Τζάνσε τονίζει ότι η νέα πιστωτική γραμμή του είναι ελκυστική για 11 κράτη μέλη: «Για τις χώρες αυτές, η χρηματοδότηση άμεσων και έμμεσων δαπανών υγειονομικής περίθαλψης θα ήταν φθηνότερη μέσω του ESM απ' ό,τι μέσω της αγοράς. Υπάρχουν επίσης και άλλα οφέλη: με την πιστωτική γραμμή για την πανδημία δημιουργούν ένα απόθεμα ασφαλείας για τη χρηματοδότηση και την ανακούφιση μέρους της πίεσης στις εγχώριες αποδόσεις των ομολόγων τους. Με άλλα λόγια, σε ορισμένες περιπτώσεις, αρκετά δισεκατομμύρια ευρώ δεν θα χρειαζόταν να χρηματοδοτηθούν στην αγορά, αλλά θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν μέσω του ESM. Αυτό μειώνει την –ήδη προγραμματισμένη– μεγάλη προσφορά εθνικού χρέους, η οποία αυξάνει τις αποδόσεις των εθνικών ομολόγων».
Όπως φαίνεται σε γράφημα που δημοσιεύεται στο άρθρο του Τζάνσε, η Ελλάδα είναι με διαφορά ο καλύτερος... δυνητικός πελάτης του ESM για τα δάνεια της πανδημίας, αφού έχει το υψηλότερο κόστος δανεισμού (1,91%) στην ευρωζώνη, αρκετά υψηλότερο από την Κύπρο (1,68%) και την Ιταλία (1,34%). Αν η Ελλάδα δανειζόταν από τον ESM για περίοδο 7 ετών, το κόστος θα ήταν -0,07%, δηλαδή αντί να πληρώνει επιτόκιο κοντά στο 2% θα έπαιρνε και κάτι πίσω.
Η σύγκριση του κόστους δανεισμού από τις αγορές και από τον ESM
Για τα δάνεια της πανδημίας, τα μέλη μπορούν να υποβάλουν αίτηση ανά πάσα στιγμή μέχρι το τέλος Δεκεμβρίου 2022. Οι εκταμιεύσεις θα γίνονται στο 15% του συνολικού ποσού μηνιαίως, εξασφαλίζοντας μια ομαλή διαδικασία χρηματοδότησης, δηλαδή τα συνολικά κεφάλαια μπορούν να παρασχεθούν σε περίπου 7 μήνες, όπως σημειώνει ο Τζάνσεν. Πάντως, δεν ασκείται πίεση στα κράτη να αντλήσουν τα μετρητά, μπορούν απλώς να εξασφαλίσουν ότι σε περίπτωση που χρειασθούν τα κεφάλαια, αυτά μπορούν να διατεθούν γρήγορα.
Για τους πολίτες των 11 χωρών ο δανεισμός σημαίνει ότι θα μπορούσαν να λάβουν κεφάλαια φθηνότερα από ό, τι αν δανείζονταν από τις κεφαλαιαγορές, επισημαίνει το στέλεχος του ESM. Αν η απόδοση 10ετούς ομολόγου μιας χώρας είναι 72 μονάδες βάσης (0,72%) πάνω από τα 10ετή δάνεια του ESM, δηλαδή όσο είναι ο μέσος όρος των 11 χωρών, αυτή η χώρα θα εξοικονομούσε 720 εκατ. ευρώ για κάθε 10 δισ. ευρώ που θα δανειζόταν από τον ESM. «Στην πραγματική ζωή», τονίζει ο Τζάνσε, «υπό τις τρέχουσες συνθήκες της αγοράς, για ορισμένες χώρες η εξοικονόμηση κόστους θα μπορούσε να ανέλθει έως και σε 6 δισ. ευρώ για 10 χρόνια. Αυτή είναι μια πραγματική εξοικονόμηση μετρητών για τους φορολογούμενους. Θα πρέπει απλώς να πληρώνουν λιγότερους φόρους για να καλύψουν τις πληρωμές τόκων στις αγορές Αυτή είναι η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη για τους πολίτες».
Το ελληνικό υπουργείο Οικονομικών έχει αποφασίσει να μην προσφύγει, για την ώρα, στον ESM, αλλά να συνεχίσει να χρηματοδοτείται από την αγορά ομολόγων και προγραμματίζει νέα έκδοση 10ετών τίτλων την επόμενη εβδομάδα. Πάντως, ο Κλάους Ρέγκλινγκ έχει ασκήσει εμμέσως πίεση στην κυβέρνηση να χρησιμοποιήσει τη νέα πιστωτική γραμμή για την πανδημία, τονίζοντας ότι θα κέρδιζε 800 εκατ. ευρώ από πληρωμές τόκων. Από την πλευρά του, ο διοικητής της Τράπεζας της Ελλάδoς, Γιάννης Στουρνάρας, τόνισε πρόσφατα στη Βουλή: «Η προσφυγή στον ΕSM δεν είναι μνημόνιο. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε κάθε σταγόνα μηδενικού επιτοκίου που μας δίνεται».
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
