Ψυχανθή: «Κλειδί» για βιώσιμη γεωργία μέσω του ευρωπαϊκού έργου VALERECO

Τα ψυχανθή αναδεικνύονται σε βασικό πυλώνα για μια βιώσιμη και ανταγωνιστική γεωργία, προσφέροντας λύσεις που ενισχύουν την ανθεκτικότητα και μειώνουν το κόστος παραγωγής. 

Στο πλαίσιο του τετραετούς ευρωπαϊκού έργου VALERECO, που χρηματοδοτείται από το πρόγραμμα Horizon Europe με προϋπολογισμό 4,899 εκατ. ευρώ έως το 2028, επιχειρείται η ποσοτικοποίηση των οικοσυστημικών υπηρεσιών των ψυχανθών και η μετατροπή επιστημονικών δεδομένων σε πρακτικά εργαλεία για αγρότες.

Το έργο συγκεντρώνει 15 εταίρους από 11 χώρες, υπό τον συντονισμό του αναπληρωτή καθηγητή Ηλία Τραυλού από το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. 

Σημαντικό ορόσημο αποτέλεσε η επιτυχής έναρξη των Ζωντανών Εργαστηρίων (Living Labs) σε όλη την Ευρώπη, ενώ μετά τον πρώτο χρόνο πειραματικών εφαρμογών, παρουσιάστηκαν τα πρώτα ευρήματα σε παραγωγούς και γεωργικούς συμβούλους.

Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση του reframe.food, το VALERECO δημιούργησε εννέα Ζωντανά Εργαστήρια σε Ιταλία, Ελλάδα, Ολλανδία, Ισπανία, Πορτογαλία και Σερβία, προωθώντας τη συνεργασία μεταξύ παραγωγών, συμβούλων και ερευνητών. 

Οι δοκιμές περιέλαβαν ποικιλίες όπως ρεβίθια, φακές, τριφύλλι, λούπινο και σόγια, ενώ αξιολογήθηκαν πρακτικές διαχείρισης ζιζανίων και μείωσης εισροών.

Κάθε εργαστήριο πραγματοποίησε την πρώτη ετήσια συνάντηση του συμβουλίου του, εντάσσοντας τους παραγωγούς στη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

 Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η έρευνα εφαρμόζεται άμεσα, φέρνοντας μετρήσιμα οφέλη για τη γεωργία.

Οι πρώτες δοκιμές παρέχουν πολύτιμες γνώσεις για τη μείωση του κόστους, μέσω της περιορισμένης χρήσης συνθετικών λιπασμάτων και ζιζανιοκτόνων, ενώ παράλληλα ενισχύουν την ανθεκτικότητα των καλλιεργειών στην ξηρασία. 

Επιπλέον, διερευνώνται οι προοπτικές εμπορικής αξιοποίησης των ψυχανθών και η διαφοροποίηση των πηγών εισοδήματος για τους παραγωγούς.

Στα επόμενα βήματα του έργου περιλαμβάνεται η ανάπτυξη ενός ψηφιακού κόμβου πληροφόρησης (Digital Legume Information Hub) και ενός συστήματος υποστήριξης αποφάσεων (Decision Support System), με στόχο την ενίσχυση της μεταφοράς γνώσης και της λήψης τεκμηριωμένων αποφάσεων από τους αγρότες.