Το ελληνικό και το ευρωπαϊκό εμπόριο εστιάζουν στην αντιμετώπιση του αθέμιτου ανταγωνισμού ενόψει δύο σημαντικών εξελίξεων. Αφενός, στη συνεδρίαση του ECOFIN στις 12 Δεκεμβρίου, όπου αναμένονται αποφάσεις για την εφαρμογή της πολιτικής συμφωνίας του Νοεμβρίου. Αφετέρου, στην έκβαση της δικαστικής διαδικασίας κατά της ψηφιακής πλατφόρμας Shein από το γαλλικό δημόσιο, υπόθεση που χαρακτηρίζεται ως test case για την ΕΕ, τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΕΣΕΕ), το ενδιαφέρον επικεντρώνεται στο νομικό πλαίσιο που επιτρέπει στο γαλλικό δημόσιο να διεκδικεί την προσωρινή αναστολή λειτουργίας της Shein στη Γαλλία. Η υπόθεση αυτή θεωρείται κομβικής σημασίας για τη διαμόρφωση των ευρωπαϊκών πολιτικών.
Η ΕΣΕΕ υπενθυμίζει ότι το ECOFIN καλείται να επιβεβαιώσει τη δέσμευση της ΕΕ για την προστασία της ενιαίας αγοράς και του υγιούς ανταγωνισμού. Έχει προηγηθεί η απόφαση του Συμβουλίου για επίσπευση της επιβολής δασμών από το πρώτο ευρώ στα μικροδέματα αξίας έως 150 ευρώ, από το 2028 στο 2026.
Η ΕΣΕΕ επισημαίνει πως αυτή η απόφαση αποτέλεσε σημαντική δικαίωση για τις θέσεις του εμπορικού κόσμου. Ωστόσο, παραμένουν κρίσιμα ερωτήματα που αναμένεται να απαντηθούν στο επερχόμενο Ecofin:
- Πότε ακριβώς εντός του 2026 θα εφαρμοστεί η κατάργηση της απαλλαγής από δασμούς για μικροδέματα κάτω των 150 ευρώ και αν θα υπάρξει ενιαία ημερομηνία για όλα τα κράτη-μέλη.
- Ποια θα είναι η μεταβατική διαδικασία μέχρι την πλήρη εφαρμογή του νέου τελωνειακού πλαισίου το 2028.
- Πώς θα καθοριστεί το διαχειριστικό τέλος στα μικροδέματα, ώστε να μην επιβαρυνθούν οι καταναλωτές ή να δημιουργηθούν στρεβλώσεις στην αγορά.
- Με ποιο τρόπο θα ελεγχθούν οι πλατφόρμες με αποθήκες εντός της ΕΕ, ώστε να αποφευχθούν παρακάμψεις των νέων κανόνων.
- Ποια θα είναι η ελάχιστη στάθμη ελέγχων και κυρώσεων για την αντιμετώπιση φαινομένων όπως η συστηματική υποτιμολόγηση και παραπλανητική δήλωση περιεχομένου.
Οι αποφάσεις του ECOFIN και η δικαστική ετυμηγορία στη Γαλλία, που αναμένονται πριν τα Χριστούγεννα, εκτιμάται ότι θα αποτελέσουν ορόσημα για την ενιαία ευρωπαϊκή αγορά.
Η ΕΣΕΕ τονίζει τη σημασία της θεσμοθέτησης ενός ενιαίου ευρωπαϊκού μηχανισμού που θα επιτρέπει στην Κομισιόν να περιορίζει ή να αναστέλλει προσωρινά την πρόσβαση στην ενιαία αγορά για πλατφόρμες και εμπόρους τρίτων χωρών σε κρίσιμες περιπτώσεις. Μέχρι να θεσπιστεί ο σχετικός μηχανισμός, εκτιμά ότι υπάρχουν και στην Ελλάδα τα εχέγγυα για μια πιο στοχευμένη εθνική προσέγγιση, που θα ενισχύει την ασφάλεια των καταναλωτών και τον δίκαιο ανταγωνισμό, κατά το πρότυπο της Γαλλίας.
Ο επικεφαλής Διεθνών Σχέσεων της ΕΣΕΕ και εκπρόσωπος στην ΕΟΚΕ, Κωστής Μουσουρούλης, επισήμανε ότι οι μεγάλες πλατφόρμες τρίτων χωρών δεν αποτελούν απλώς μια φθηνή επιλογή, αλλά εκπροσωπούν ένα παράλληλο, ουσιαστικά ανεξέλεγκτο εμπόριο που πλήττει τις μικρές επιχειρήσεις, τα φορολογικά έσοδα και την ασφάλεια των καταναλωτών στην Ευρώπη. Όπως υπογραμμίζει και η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή, η αύξηση στα μικροδέματα χαμηλής αξίας από τρίτες χώρες υπονομεύει τη βιωσιμότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων και πιέζει την απασχόληση στο λιανεμπόριο, αφήνοντας κενά στην ασφάλεια των προϊόντων.
Η επιστημονική διευθύντρια του Ινστιτούτου της ΕΣΕΕ και εκπρόσωπος στην EuroCommerce, Βάλια Αρανίτου, αναφέρθηκε στις πρωτοβουλίες της Γαλλίας για την αντιμετώπιση της Shein και άλλων μεγάλων μη ευρωπαϊκών πλατφορμών. Τόνισε πως η Γαλλία αξιοποίησε το νομικό της οπλοστάσιο για να διεκδικήσει την αναστολή λειτουργίας της πλατφόρμας, επιβάλλοντας σημαντικά πρόστιμα για παραβιάσεις όπως η χρήση cookies και οι παραπλανητικές εμπορικές πρακτικές. Οι επιπτώσεις για τη Shein ήταν άμεσες, με μείωση πωλήσεων κατά 70% και υποχώρηση στη θέση των online λιανοπωλητών. Παράλληλα, υπό έλεγχο βρίσκονται και άλλες μεγάλες ψηφιακές πλατφόρμες τρίτων χωρών.