Ένα τρίτο των νέων φωτοβολταϊκών που σχεδιάζονταν φέτος στις ΗΠΑ, βρίσκονται πλέον στον αέρα, ενώ κλειστά είναι τα εργοστάσια παραγωγής αιολικού εξοπλισμού σε Ιταλία και Ισπανία, δύο από τις ηγέτιδες δυνάμεις στον κλάδο. Την ίδια όμως στιγμή η κινέζικη βιομηχανία, νούμερο ένα παίκτης στην παγκόσμια παραγωγή εξοπλισμού για τις ΑΠΕ και ειδικά για τα φωτοβολταϊκά, μετά το πάγωμα των προηγουμένων μηνών, δείχνει πλέον σημάδια ανάκαμψης.
Το πλήγμα από την πανδημία στην παγκόσμια, όπως και την ελληνική «πράσινη» αγορά, είναι ακόμη νωρίς για να υπολογιστεί, ωστόσο σίγουρα θα είναι μεγάλο. Στο καλό σενάριο τα δισεκατομμύρια που επρόκειτο να πέσουν άμεσα στην εγχώρια αγορά, βοηθούμενα από τις ταχύτερες αδειοδοτήσεις και την βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος θα πάρουν παράταση μερικούς μήνες ως το φθινόπωρο. Στο κακό σενάριο, όπου η πανδημία συνεχιστεί για ένα ακόμη 3μηνο, τότε ακόμη και υγιείς επιχειρήσεις θα δουν μια «τρύπα» στα έσοδά τους, η οποία θα τις συνοδεύει για καιρό, βυθίζοντας τις σε ένα ντόμινο ρευστότητας.
Τα σινιάλα δεν είναι αισιόδοξα καθώς μια τριπλή απειλή πλανάται πάνω από την εγχώρια αγορά των ΑΠΕ. Στη δίνη της κρίσης, οι πρώτες ενδείξεις για τα έσοδα από δύο βασικές πηγές του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ, του λεγόμενου ΕΛΑΠΕ, μέσω του οποίου πληρώνονται οι παραγωγοί, καταγράφουν μείωση.
Η μια αφορά την τιμή της χονδρεμπορικής αγοράς, γνωστής ως Οριακή Τιμή του Συστήματος (ΟΤΣ), η οποία και αντιστοιχεί στο 40% των εσόδων του "πράσινου" λογαριασμού. Η τιμή έχει βουτήξει κατά περίπου 30% και βρίσκεται στα επίπεδα των 43-44 ευρώ η μεγαβατώρα έναντι 60 ευρώ πριν από ένα μήνα. Η δεύτερη αφορά τις τιμές των δικαιωμάτων ρύπων (CO2), τα οποία επίσης αποτελούν ένα σημαντικό ποσοστό των χρημάτων που μπαίνουν στον ΕΛΑΠΕ, καθώς αντιστοιχούν στο περίπου 20%.
Στην περίπτωση των ρύπων, η βουτιά είναι κοντά στο 35%, με την τιμή για το CO2 να ανέρχεται σε περίπου 16 ευρώ τον τόνο έναντι 25 ευρώ προ κρίσης. Τρίτη και τελευταία απειλή προέρχεται από μια τυχόν μείωση των εσόδων από το λεγόμενο ΕΤΜΕΑΡ, δηλαδή την χρέωση που πληρώνουν όλοι οι καταναλωτές μέσα από τα τιμολόγια ρεύματος. Απειλή που θα γίνει πραγματικότητα εφόσον η παράταση του lockdown της οικονομίας μεγαλώσει την βουτιά των εισπράξεων από νοικοκυριά και επιχειρήσεις, την οποία βιώνει ήδη η αγορά του ρεύματος, και που για την ώρα κινείται κατά μέσον όρο στα επίπεδα του 30%, ξεπερνώντας και τα επίπεδα αυτά σε κάποιες εταιρείες.
Κίνδυνος domino
Τυχόν αύξηση των καθυστερήσεων πληρωμής των λογαριασμών στην ΔΕΗ (όπου οι ληξιπρόθεσμες οφειλές ανέρχονται από παλιά σε 2,4 δισ ευρώ), σημαίνει ότι αυτή με την σειρά τη θα πάψει να πληρώνει εγκαίρως τους διαχειριστές ΔΕΔΔΗΕ και ΑΔΜΗΕ (τους χρωστά ήδη από παλιά 500 εκατ ευρώ). Εκείνοι με τη σειρά τους δεν θα πληρώσουν εγκαίρως τους παραγωγούς συμβατικών μονάδων και ΑΠΕ, κατάσταση που εύκολα μπορεί να εξελιχθεί σε ένα ντόμινο. Και όλα αυτά όταν στο δίμηνο Απριλίου-Μαίου παίρνει μπροστά η τουριστική σεζόν, με τα ξενοδοχεία, τις επιχειρήσεις και τις βιομηχανίες, να αποτελούν από εδώ και πέρα μέχρι και το τέλος του έτους τον βασικό τροφοδότη των ταμείων της ενεργειακής αγοράς.
Η ζημιά στις ΗΠΑ
Σε επίπεδο επενδύσεων, μικρών και μεγάλων, εννοείται ότι τα πάντα πάνε προς τα πίσω με τον τόνο να δίνουν οι κακές χθεσινές ειδήσεις από την “πράσινη” αγορά των ΗΠΑ, μια από τις πλέον αναπτυσσόμενες παγκοσμίως. Σύμφωνα με έρευνα της Word-McKinsey που δημοσιεύτηκε χθες, έργα ηλιακής ενέργειας, ισχύος τουλάχιστον 5 GW, αρκετά για να καλύψουν τις ανάγκες ενός εκατομμυρίου νοικοκυριών, μάλλον θα υποστούν σοβαρές καθυστερήσεις μέσα στη χρονιά. Κι αυτό, στο σενάριο όπου οι κατασκευαστικές αναστείλουν για μήνες τις εργασίες λόγω της πανδημίας του κορονοϊού. Στο χειρότερο σενάριο, υπολογίζεται ότι προβλήματα θα προκύψουν για το 1/3 σχεδόν της ισχύος που αναμένεται να εγκατασταθεί φέτος στη χώρα.
Έκκληση στο Κογκρέσο
Είχε προηγηθεί πριν από δύο εβδομάδες έκκληση προς το Κογκρέσο του επικεφαλής της αμερικανικής ένωσης ηλιακής ενέργειας, να εγκρίνει παρατάσεις στις προθεσμίες των έργων προς αποφυγήν περαιτέρω επιβάρυνσης. Στο σκέλος της προμήθειας του εξοπλισμού και συγκεκριμένα των ηλιακών πάνελ, επίσης η ανησυχία είναι μεγάλη, λόγω ενδεχόμενης παύσης παραγωγής στις χώρες-κλειδιά, όπως οι Μαλαισία, Βιετνάμ και Ταϊλάνδη. Σύμφωνα με σχετικό δημοσίευμα του Reuters, η παραγωγή ηλιακών δομοστοιχείων έχει αναγνωριστεί ως δραστηριότητα ζωτικής σημασίας (essential business) και ως τέτοια συνεχίζει κανονικά.
Τα αιολικά
Στην περίπτωση των αιολικών, η Wind Europe, δηλαδή ο πανευρωπαϊκός φορέας του κλάδου, αναφέρει ότι πέρα από τα εργοστάσια σε Ιταλία και Ισπανία, εντούτοις το 96% του συνόλου συνεχίζουν να εκτελούν κανονικά την παραγωγή και τις παραγγελίες. Τούτο δεν σημαίνει ότι δεν έχουν σταματήσει οι επενδύσεις, παρ' ότι η ευρωπαϊκή εφοδιαστική αλυσίδα υποφέρει λόγω των περιορισμών στην ελεύθερη διακίνηση αγαθών και εργατικού δυναμικού. Σημειωτέον ότι η WindEurope εκτιμά ότι στον κλάδο των αιολικών που καλύπτει το 15% των αναγκών σε ηλεκτρισμό (με προοπτική το 50% ως το 2050), απασχολούνται 300.000 εργαζόμενοι.