Εξαιρετικά κρίσιμη θεωρείται η σημερινή τηλεδιάσκεψη των ηγετών της ευρωζώνης, από την οποία θα κριθεί αν θα αξιοποιηθεί ένα νέο χρηματοδοτικό εργαλείο, τα λεγόμενα ομόλογα κορονοϊού (corona bonds) για να χρηματοδοτηθούν οι χώρες της ευρωζώνης και να ξεπεράσουν την οικονομική κρίση που έχει προκαλέσει η πανδημία, ή αν η ευρωζώνη θα χρησιμοποιήσει ένα ήδη υφιστάμενο χρηματοδοτικό εργαλείου του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, όπως προτείνει επίμονα η Γερμανία.
Στη σύνοδο αυτή, που ακολουθεί την ατελέσφορη συζήτηση στο Eurogroup, την Τρίτη, η ευρωζώνη χωρίζεται, σαφέστερα ίσως από κάθε άλλη φορά, σε δύο στρατόπεδα: εννέα χώρες του Νότου, με επικεφαλής την Γαλλία τάσσονται με σαφήνεια υπέρ του νέου ευωομολόγου ειδικού σκοπού, ενώ η Γερμανία με άλλες χώρες του Βορρά συγκροτούν τη συμμαχία που επιχειρεί να μπλοκάρει την κοινή έκδοση χρέους. Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, συνυπέγραψε την επιστολή που έστειλαν οι 9 χώρες στον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ.
Οι δύο διαφορετικές εκδοχές για τη διαχείριση αυτής της κρίσης έχουν τεράστια απόσταση μεταξύ τους:
- Με την έκδοση του ευρωομολόγου ειδικού σκοπού, του ομολόγου κορονοϊού, που θυμίζει τα πολεμικά ομόλογα του παρελθόντος, η ευρωζώνη θα αντιμετωπίσει με ενότητα την κρίση, χωρίς να διογκωθεί το κόστος δανεισμού των πιο αδύναμων οικονομιών και χωρίς να επιβληθούν όροι από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας.
- Με την πρόταση της Γερμανίας για χρήση του προληπτικού μηχανισμού παροχής ρευστότητας του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, για να αντλήσουν οι χώρες μέχρι 2% του ΑΕΠ, θα χρειασθεί σε κάθε χώρα που θα δανεισθεί να επιβληθούν κάποιοι όροι, με αποτέλεσμα να τίθεται και πάλι θέμα δημιουργίας διαφορετικών ταχυτήτων μέσα στην ευρωζώνη ή, ακόμη χειρότερα, για επιβολή μνημονίων σε χώρες για μια κρίση που δεν προέρχεται από δικούς τους κακούς χειρισμούς στην οικονομική πολιτική.
Στην επιστολή των 9 ηγετών τονίζεται ότι «η ανάγκη να συμφωνήσουμε σε ένα κοινό χρεόγραφο, που θα μπορούσε να ονομαστεί ομόλογο κορονοϊού (corona bond) και το οποίο θα εκδοθεί από ένα θεσμικό όργανο της Ε.Ε». Αποστολή του θα είναι η συγκέντρωση κεφαλαίων στην ίδια βάση και προς όφελος όλων των εταίρων, ώστε να εξασφαλισθεί η σταθερή και μακροπρόθεσμη χρηματοδότηση των πολιτικών που απαιτούνται για την αντιμετώπιση των ζημιών από αυτή την πανδημία.
«Η ανάγκη ενός τέτοιου κοινού χρηματοδοτικού μέσου είναι φανερή, αφού όλοι αντιμετωπίζουμε ένα συμμετρικό εξωτερικό σοκ, για το οποίο καμία χώρα δεν φέρει ευθύνη, αλλά όλες υφίστανται τις αρνητικές του συνέπειές. Είμαστε, συνεπώς, συλλογικά υπεύθυνοι για μια αποτελεσματική και ενιαία ευρωπαϊκή απάντηση. Αυτό το κοινό οικονομικό εργαλείο μας θα πρέπει να έχει επαρκές μέγεθος και εκτεταμένη διάρκεια, ώστε να είναι απόλυτα αποδοτικό και να αποτρέπει κινδύνους υποτροπής. Τώρα και στο μέλλον», υπογραμμίζουν οι ηγέτες, συμπληρώνοντας πως τα κεφάλαια που θα συγκεντρωθούν, θα χρηματοδοτήσουν τις απαραίτητες επενδύσεις στο σύστημα υγειονομικής περίθαλψης όλων των χωρών - μελών αλλά και σειρά βραχυπρόθεσμων πολιτικών για την προστασία των εθνικών οικονομιών και του ευρωπαϊκού κοινωνικού μοντέλου.
Όμως, η γερμανική πλευρά φαίνεται ότι παραμένει ανένδοτη σε εργαλεία που μπορούν να δημιουργήσουν τη βάση κοινής έκδοσης χρέους, δημιουργώντας και ένα προηγούμενο για το μέλλον. «Για την Γερμανία είναι σημαντικό η ανάληψη χρεών να συνδέεται με όρους», δήλωσε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ και πρόσθεσε: «Στη θέση της γερμανικής κυβέρνησης, της Καγκελαρίου, δεν έχει αλλάξει κάτι. Ακόμη και σε περιόδους κρίσης είναι απαραίτητο εγγύηση και έλεγχος να παραμένουν σε ένα χέρι».
Ο Γερμανός κυβερνητικός εκπρόσωπος τόνισε ότι το Βερολίνο προκρίνει την βοήθεια από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας. «Ευτυχώς βρισκόμαστε σήμερα σε καλύτερη θέση από ό,τι στην προηγούμενη κρίση, διότι υπάρχει ο ισχυρός ΕΜΣ. Και εάν είναι απαραίτητο, είμαστε πεπεισμένοι ότι ο ΕΜΣ έχει και στα υπάρχοντα εργαλεία τους πόρους, οι οποίοι θα είναι διαθέσιμοι για να δράσει», τόνισε. Σημειώνεται ότι ο υπουργός Οικονομίας, Πέτερ Αλτμάιερ χαρακτήρισε «συζήτηση - φάντασμα» τη συζήτηση για ομόλογα κορονοϊου, η οποία άνοιξε με πρωτοβουλία της ιταλικής κυβέρνησης, καθώς τη σχετική πρόταση υπέβαλε πρώτος ο Ιταλός πρωθυπουργός, Τζουζέπε Κόντε.