Το κράτος αρχίζει να μετρά τι έχει: Από οικόπεδα μέχρι... πυρομαχικά

Στην καταγραφή και απογραφή όλων των αποθεμάτων του κράτους, ακόμη και του στρατιωτικού υλικού, όπως πυρομαχικά, πύραυλοι, ρουκέτες και βόμβες, προχωρεί η κυβέρνηση, προκειμένου η Κεντρική Διοίκηση να αποκτήσει για πρώτη φορά λειτουργικό Μητρώο Αποθεμάτων, όπως προκύπτει από εγκύκλιο του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους.

Πρόκειται για το δεύτερο εγχείρημα του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, στο πλαίσιο της εν εξελίξει Λογιστικής Μεταρρύθμισης, με στόχο τη μετάβαση προς τη «Λογιστική Πλήρους Δεδουλευμένης Βάσης» και τη συμμόρφωση προς τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Δημόσιου Τομέα.

Προηγήθηκε η εντολή που δόθηκε από το ΓΛΚ τον περασμένο Μάρτιο και είχε αποκαλύψει το BD για την καταγραφή της συνολικής δημόσιας περιουσίας, ακίνητης αλλά και κινητής, που περιλάμβανε τα πάντα, από τις καρέκλες των γραφείων, τον εκτιμώμενο ορυκτό πλούτο και τα οπλικά συστήματα.

Οι νέες οδηγίες του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους (Αρ. Πρωτ.:2/98317/ 31/10/2024 ΔΛΓΚ) αφορούν στην καταγραφή των αποθεμάτων που διαθέτουν όλοι οι κρατικοί φορείς, ήτοι η Προεδρία της Δημοκρατίας, η Βουλή, η Προεδρία της Κυβέρνησης, τα Υπουργεία και οι Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, καθώς και οι Ανεξάρτητες Αρχές χωρίς νομική προσωπικότητα, όπως και όλοι οι φορείς που εντάσσονται στη Γενική Κυβέρνηση.

Η εγκύκλιος αποσκοπεί στην παροχή οδηγιών για το λογιστικό χειρισμό των αποθεμάτων, από όλους τους φορείς της Κεντρικής Διοίκησης, κατά την αρχική αναγνώριση και επιμέτρησή τους (πρώτη απογραφή για τη δημιουργία Μητρώου Αποθεμάτων).

Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, κάθε φορέας της Κεντρικής Διοίκησης υποχρεούται να καταγράφει το σύνολο των αποθεμάτων του σε ιδιαίτερο βιβλίο, το Μητρώο Αποθεμάτων. Το Μητρώο Αποθεμάτων αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για την ορθή και αξιόπιστη αποτύπωση και παρακολούθηση όλων των αποθεμάτων για το σύνολο των φορέων της Κεντρικής Διοίκησης.

Σε ότι αφορά στο ευαίσθητο θέμα της απογραφής του στρατιωτικού υλικού, η εγκύκλιος διευκρινίζει, ότι «θα επιμετρούνται κατά προτεραιότητα και αποκλειστικά για τις ανάγκες της εναρκτήριας - αρχικής απογραφής, στο κόστος αγοράς και αν δεν υπάρχουν αξιόπιστες πληροφορίες κόστους αγοράς θα επιμετρούνται κατά προτεραιότητα στο τρέχον κόστος αντικατάστασης και, ελλείψει της πληροφορίας αυτής, στην εύλογη αξία τους. Η εύλογη αξία προσδιορίζεται είτε από το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων που διαθέτει την απαραίτητη εξειδίκευση και εμπειρία για τον προσδιορισμό της, είτε από πιστοποιημένους επαγγελματίες εκτιμητές, υπό την προϋπόθεση χορήγησης σχετικής άδειας από τις αρμόδιες υπηρεσίες των Ενόπλων Δυνάμεων».

Ποια είναι τα κρατικά αποθέματα

Σύμφωνα με την εγκύκλιο, αποθέματα είναι περιουσιακά στοιχεία με τη μορφή υλικών ή εφοδίων προς ανάλωση στην παραγωγική διαδικασία, με τη μορφή υλικών ή εφοδίων προς ανάλωση ή διανομή κατά την παροχή υπηρεσιών, εκείνα που κατέχονται προς πώληση ή διανομή στο πλαίσιο των συνήθων λειτουργιών, ή ενσωματώνονται σε διαδικασία παραγωγής σε εξέλιξη προς πώληση ή διανομή.

Τα αποθέματα περιλαμβάνουν:

• αγαθά που έχουν αγοραστεί και διακρατούνται για μεταπώληση πχ. έτοιμα προϊόντα (εμπορεύματα),
• προϊόντα των οποίων η παραγωγή βρίσκεται σε εξέλιξη, δηλαδή προϊόντα που βρίσκονται στη διαδικασία της παραγωγής και προορίζονται να πωληθούν ή να διανεμηθούν όταν πάρουν τη μορφή έτοιμων προϊόντων ή προορίζονται να αναλωθούν για την παραγωγή έτοιμων προϊόντων ή την παροχή υπηρεσιών,

• υλικά και προμήθειες που πρόκειται να χρησιμοποιηθούν στην παραγωγική διαδικασία,

• αγαθά που αγοράζονται ή παράγονται από μια οντότητα, τα οποία προορίζονται για διανομή σε τρίτα μέρη χωρίς χρέωση ή με μια συμβολική χρέωση, για παράδειγμα εκπαιδευτικά βιβλία που παράγονται από μια υγειονομική αρχή για να δοθούν ως δωρεά σε εκπαιδευτικά ιδρύματα,

• αγαθά που προορίζονται να αναλωθούν για την καλή λειτουργία, τη συντήρηση ή την επισκευή, καθώς και την ιδιοπαραγωγή παγίων περιουσιακών στοιχείων με την προϋπόθεση ότι δεν πληρούν τα κριτήρια αναγνώρισης παγίου περιουσιακού στοιχείου, όπως αυτά περιγράφονται στη Λογιστική Πολιτική των Ενσωμάτων Παγίων.

Εξηγεί, δε, η εγκύκλιος πως τα αποθέματα στο δημόσιο τομέα, μπορεί να περιλαμβάνουν:

• στρατιωτικά αποθέματα, τα οποία αποτελούνται από είδη μιας χρήσης, όπως πυρομαχικά, πύραυλοι, ρουκέτες και βόμβες. Ωστόσο ορισμένα στρατιωτικά είδη π.χ. κάποιοι τύποι πυραύλων, μπορούν να εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Λογιστικής Πολιτικής των Ενσωμάτων Παγίων,
• αναλώσιμα υλικά και υλικά συντήρησης,
• ανταλλακτικά ενσώματων παγίων, εγκαταστάσεων και εξοπλισμού (εκτός αν βάσει κριτηρίων αναγνώρισης εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής της Λογιστικής Πολιτικής των Ενσωμάτων Παγίων),
• στρατηγικά αποθέματα, για παράδειγμα ενεργειακά αποθέματα όπως είναι το πετρέλαιο, για χρήση σε επείγουσες ή εξαιρετικές περιπτώσεις (φυσική καταστροφή ή άλλες καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και προστασίας του κοινωνικού συνόλου),
• αποθέματα μη εκδοθέντος νομίσματος,
• υλικά που θα αναλωθούν σε έργα υπό εκτέλεση, όπως για παράδειγμα υλικό εκπαίδευσης ή κατάρτισης, και
• γη ή ακίνητα που διατίθενται προς πώληση, μόνο εφόσον η συνήθης δραστηριότητα της οντότητας είναι η πώληση ακινήτων.

Διευκρινίζει επίσης ότι:

• Βιολογικά Περιουσιακά στοιχεία (Biological assets) είναι τα ζώντα ζώα και φυτά.
• Εύλογη αξία (Fair value) είναι το ποσό για το οποίο ένα περιουσιακό στοιχείο θα μπορούσε να ανταλλαχθεί ή μια υποχρέωση να διακανονισθεί, μεταξύ μερών που διαθέτουν τη γνώση και την ανεξαρτησία της βούλησης κατά τη συναλλαγή.
• Ημερομηνία αναφοράς (Reporting date) είναι η ημερομηνία της τελευταίας ημέρας της περιόδου στην οποία αναφέρονται οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις.
• Καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία (Net realizable value) είναι η εκτιμώμενη τιμή πώλησης στο πλαίσιο των συνήθων λειτουργιών μιας οντότητας, μείον τα εκτιμώμενα κόστη ολοκλήρωσης και τα εκτιμώμενα κόστη που είναι αναγκαία για την πώληση, ανταλλαγή ή διανομή. Η καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία αναφέρεται στο καθαρό ποσό που μια οντότητα αναμένει να αποκομίσει από την πώληση των αποθεμάτων κατά τον συνήθη τρόπο λειτουργίας, και αφορά μια ειδική αξία που μπορεί να πετύχει η οντότητα με συγκεκριμένη συμφωνία, ενώ η εύλογη αξία αντανακλά το ποσό για το οποίο τα ίδια αποθέματα θα μπορούσαν να ανταλλαγούν μεταξύ ενημερωμένων και πρόθυμων αγοραστών και πωλητών στην αγορά. Η καθαρή ρευστοποιήσιμη αξία για τα αποθέματα ενδέχεται να μην ισούται με την εύλογη αξία μείον το κόστος πώλησης.
• Περιουσιακό στοιχείο (Asset) είναι ένας πόρος που ελέγχεται από την οντότητα ως αποτέλεσμα παρελθόντων γεγονότων και από τον οποίο αναμένεται να εισρεύσουν μελλοντικά οικονομικά οφέλη στην οντότητα ή η δυνατότητα παροχής υπηρεσιών.
• Τρέχον κόστος αντικατάστασης (Current replacement cost) είναι το κόστος που πρέπει να καταβάλει η οντότητα προκειμένου να αποκτήσει το περιουσιακό στοιχείο κατά την ημερομηνία αναφοράς.

Ο διαχωρισμός των αποθεμάτων γίνεται με βάση τις λογιστικές κατηγορίες διάκρισης που είναι οι ακόλουθες:

• Εμπορεύματα
• Προϊόντα
• Υποπροϊόντα και υπολείμματα (Δεν επιμετρούνται)
• Παραγωγή σε εξέλιξη (Δεν επιμετράται)
• Καύσιμα κίνησης
• Φαρμακευτικά υλικά και υγειονομικά αναλώσιμα
• Αναλώσιμα υλικά (Δεν επιμετρούνται)
• Πρώτες και βοηθητικές ύλες - Υλικά συσκευασίας
• Λοιπά υλικά και εφόδια
• Αποθέματα στρατιωτικού υλικού

Ολόκληρη η λίστα της απογραφής

Σύμφωνα με την εγκύκλιο του Γενικού Λογιστηρίου του Κράτους, οι κρατικοί φορείς θα πρέπει να καταγράψουν τις 58 ακόλουθες κατηγορίες αποθεμάτων:

1. Ενσώματα πάγια, άυλα πάγια και αποθέματα
2. Αποθέματα
3. Εμπορεύματα - Δεδουλευμένα εμπορεύματα
4. Αναταξινομήσεις εμπορευμάτων
5. Προϊόντα
6. Δεδουλευμένα προϊόντα
7. Αναταξινομήσεις προϊόντων
8. Υποπροϊόντα και υπολείμματα
9. Δεδουλευμένα υποπροϊόντα και υπολείμματα
10. Αναταξινομήσεις υποπροϊόντων και υπολειμμάτων
11. Παραγωγή σε εξέλιξη
12. Δεδουλευμένη παραγωγή σε εξέλιξη
13. Αναταξινομήσεις παραγωγής σε εξέλιξη
14. Υλικά και εφόδια
15. Καύσιμα κίνησης
16. Δουλευμένα καύσιμα κίνησης
17. Αναταξινομήσεις καυσίμων κίνησης
18. Φαρμακευτικά υλικά και υγειονομικά αναλώσιμα
19. Φάρμακα υψηλού κόστους (Φ.Υ.Κ)
20. Φαρμακευτικό υλικό και υγειονομικά αναλώσιμα
21. Υγειονομικό υλικό
22. Ορθοπεδικά υλικά
23. Αντιδραστήρια
24. Εμβόλια
25. Υλικό αιμοδοσίας
26. Λοιπά υγειονομικά αναλώσιμα
27. Δουλευμένο φαρμακευτικό υλικό και υγειονομικά αναλώσιμα
28. Αναταξινομήσεις φαρμακευτικών υλικών και υγειονομικών αναλώσιμων
29. Αναλώσιμα υλικά
30. Είδη γραφικής ύλης και μικροεξοπλισμού
31. Είδη καθαριότητας
32. Καύσιμα θέρμανσης
33. Καύσιμα για λοιπούς σκοπούς
34. Είδη διατροφής
35. Υγειονομικά αναλώσιμα
36. Είδη εκπαίδευσης, απασχόλησης και ψυχαγωγίας παιδιών προσχολικής ηλικίας
37. Λοιπά αναλώσιμα υλικά
38. Δουλευμένα υλικά άμεσης ανάλωσης, καθαριότητας και συντήρησης
39. Αναταξινομήσεις υλικών άμεσης ανάλωσης, καθαριότητας και συντήρησης
40. Πρώτες και βοηθητικές ύλες - Υλικά συσκευασίας
41. Πρώτες ύλες
42. Βοηθητικές ύλες
43. Υλικά συσκευασίας
44. Δουλευμένες πρώτες και βοηθητικές ύλες
45. Αναταξινομήσεις πρώτων και βοηθητικών υλών
46. Λοιπά υλικά και εφόδια
47. Είδη υπόδησης, εξάρτυσης και ιματισμού
48. Είδη άθλησης και ψυχαγωγίας
49. Βιβλία και συγγράμματα για σπουδαστές εκπαιδευτικών ιδρυμάτων
50. Υλικά εκπαίδευσης και απασχόλησης
51. Ανταλλακτικά παγίων στοιχείων
52. Λοιπά υλικά και εφόδια
53. Δουλευμένα λοιπά υλικά και εφόδια
54. Αναταξινομήσεις λοιπών υλικών και εφοδίων
55. Αποθέματα στρατιωτικού υλικού
56. Πολεμοφόδια γενικά
57. Δουλευμένα αποθέματα στρατιωτικού υλικού
58. Αναταξινομήσεις αποθεμάτων στρατιωτικού υλικού