Θα μπαίνει και η Αστυνομία στο μητρώο με τους μετόχους των εταιρειών

Απευθείας πρόσβαση στο μητρώο των βασικών μετόχων των επιχειρήσεων αποκτά η Ελληνική Αστυνομία και άλλοι φορείς του Δημοσίου, στο πλαίσιο της καταπολέμησης της διακίνησης του μαύρου χρήματος, καθώς και άλλων εγκληματικών πρακτικών.
 
Αυτό προβλέπει απόφαση του υπουργού Ψηφιακής Διακυβέρνησης, Δημήτρης Παπαστεργίου (31767 ΕΞ 18-09-2024) η οποία δημοσιεύθηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και ισχύει από τις 25 Σεπτεμβρίου, μετά από σχετικό αίτημα του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη,
 
Ειδικότερα η απόφαση του κ. Παπαστεργίου προβλέπει τη διάθεση της διαδικτυακής υπηρεσίας «Διάθεση των στοιχείων του Κεντρικού Μητρώου Πραγματικών Δικαιούχων», με τη μέθοδο «Αναζήτηση των συμμετοχών Φυσικών Προσώπων ή Νομικών Προσώπων σε νομικές οντότητες.getBeneficialOwnersDetailsVer01», στα παρακάτω πληροφοριακά συστήματα:

• «ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΟ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΣΠΑ» της Ειδικής Υπηρεσίας Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος ΕΣΠΑ, με σκοπό την προσυμπλήρωση και την παρακολούθηση της ορθής συμπλήρωσης των κατά δήλωση από τους Δικαιούχους στοιχείων, σύμφωνα με την παρ. 2 του άρθρου 55, όπως ισχύει.
• «Police on Line» του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, με σκοπό την κατά τη διάρκεια ερευνών, προανακρίσεων και προκαταρκτικών εξετάσεων, ευχερέστερη ταυτοποίηση ηγετικών και λοιπών περιφερειακών μελών εγκληματικών οργανώσεων και ομάδων και κατ’ επέκταση πληρέστερη εξάρθρωση αυτών και στην εις βάθος διερεύνηση των σχετικών υποθέσεων, στην περίπτωση εμπλοκής νομικών προσώπων. Επίσης την εποπτεία της ουσιαστικής από πλευράς των εν λόγω υπόχρεων προσώπων εφαρμογής των μέτρων δέουσας επιμέλειας ως προς τον πελάτη (ενεχυροδανειστές-αργυραμοιβοί που έχουν ορισθεί ως υπόχρεα πρόσωπα).

Η διάθεση γίνεται σύμφωνα με τον ν. 4557/2018 (νόμος για το ξέπλυμα χρήματος) και ειδικότερα τα άρθρα 4, 6 και 20 αυτού, όπως τροποποιήθηκε με τον ν. 5090/2024 (Α’ 30) και ισχύει.

Η απόφαση ορίζει επίσης, ότι οι φορείς έχουν την υποχρέωση λήψης και διαρκούς τήρησης των κατάλληλων και αναγκαίων τεχνικών και οργανωτικών μέτρων ασφάλειας των λαμβανόμενων πληροφοριών και κατ’ ελάχιστον, την καταγραφή και παρακολούθηση των προσβάσεων, τη διασφάλιση ιχνηλασιμότητας και την προστασία των διακινούμενων δεδομένων από κάθε παραβίαση, καθώς και από σκόπιμη απειλή ή τυχαίο κίνδυνο.

Επίσης, οι φορείς έχουν την υποχρέωση χρήσης των λαμβανομένων πληροφοριών αποκλειστικά και μόνον για τον σκοπό που περιγράφεται στην παρούσα απόφαση.

Η διάθεση των στοιχείων διενεργείται μέσω του Κέντρου Διαλειτουργικότητας της Γενικής Γραμματείας Πληροφοριακών Συστημάτων και Ψηφιακής Διακυβέρνησης (Γ.Γ.Π.Σ.Ψ.Δ.) και σύμφωνα με το ισχύον Πλαίσιο Ασφάλειας Πληροφοριακών Συστημάτων της Γ.Γ.Π.Σ.Ψ.Δ. του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, την Πολιτική Ορθής Χρήσης των διαδικτυακών υπηρεσιών και τις διατάξεις περί προστασίας δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Τι είναι οι πραγματικοί δικαιούχοι

Πραγματικός δικαιούχος θεωρείται το φυσικό ή τα φυσικά πρόσωπα στα οποία πραγματικά ανήκει ή τα οποία πραγματικά ελέγχουν μία εταιρική οντότητα. 

Ενδείξεις ελέγχου της εταιρείας αποτελούν μεταξύ άλλων:

• Η κατοχή ποσοστού μετοχών άνω του 25% ή ιδιοκτησιακού δικαιώματος άνω του 25% μιας εταιρείας από φυσικό πρόσωπο.
• Η κατοχή ποσοστού μετοχών άνω του 25% ή ιδιοκτησιακού δικαιώματος άνω του 25% μιας εταιρείας από άλλη εταιρεία, ο έλεγχος της οποίας ασκείται από φυσικό ή φυσικά πρόσωπα ή από περισσότερες εταιρείες που ελέγχονται από το ίδιο ή τα ίδια φυσικά πρόσωπα.
• Εάν μία μητρική οντότητα έχει την πλειοψηφία των δικαιωμάτων ψήφου των μετοχών, εταίρων ή μελών μίας άλλης οντότητας (θυγατρική).
• Εάν μία μητρική οντότητα  έχει το δικαίωμα να διορίζει ή να παύει την πλειοψηφία των μελών του διοικητικού, διαχειριστικού ή εποπτικού οργάνου της άλλης οντότητας (θυγατρική οντότητα) και είναι ταυτόχρονα μέτοχος, εταίρος ή μέλος αυτής της οντότητας και να ασκεί κυριαρχική επιρροή στην άλλη οντότητα (θυγατρική οντότητα), της οποίας είναι μέτοχος, εταίρος ή μέλος, είτε βάσει σύμβασης που έχει συνάψει με την οντότητα αυτή είτε βάσει πρόβλεψης του ιδρυτικού εγγράφου ή του καταστατικού της.

Τα στοιχεία των εταιρειών που καταχωρούνται είναι μεταξύ των άλλων: ο ΑΦΜ, Επωνυμία, ο Διακριτικός τίτλος, ο αριθμός ΓΕΜΗ, η μορφή νομικού προσώπου ή νομικής οντότητας, στοιχεία επικοινωνίας (Χώρα, Οδός, Αριθμός, ΤΚ, Πόλη, Περιφέρεια.

Τα στοιχεία των φυσικών προσώπων είναι: ΑΦΜ, Όνομα, Επώνυμο, Πατρώνυμο, τύπος πιστοποιητικού ταυτοποίησης, αριθμός πιστοποιητικού, ημερομηνία γέννησης, διεύθυνση κατοικίας (Χώρα διαμονής, Οδός, αριθμός, ΤΚ, Πόλη, Περιφερειακή Ενότητα, Περιφέρεια, τηλ. σταθερό, τηλ. κινητό, fax, email).

Πρόσβαση και από ιδιώτες

Οι αρμόδιες Ελεγκτικές Αρχές έχουν πλήρη και απεριόριστα δικαιώματα προβολής των στοιχείων, αλλά μόνο για τους σκοπούς άσκησης μέτρων δέουσας επιμέλειας.

Τα φυσικά πρόσωπα, θα έχουν δικαίωμα πρόσβασης από την 1η Ιανουαρίου 2025, αλλά μόνο ως προς τις πληροφορίες που αφορούν το ονοματεπώνυμο, την υπηκοότητα και το είδος και την έκταση των δικαιωμάτων που κατέχουν οι πραγματικοί δικαιούχοι, προκειμένου να αποφευχθεί η έκθεση του πραγματικού δικαιούχου σε κίνδυνο εξαπάτησης, απαγωγής, εκβιασμού, βίας ή εκφοβισμού και να επιτευχθεί η προστασία του αν είναι ανήλικος ή με άλλον τρόπο ανίκανος για δικαιοπραξία.

Όμως θα πρέπει να γνωρίζουν ότι, αν αναζητήσουν τα στοιχεία ενός μετόχου εταιρείας, ο μέτοχος θα πληροφορηθεί τα στοιχεία εκείνου ή εκείνων που τον αναζήτησαν.

Αντίθετα, οι υπόχρεοι (μέτοχοι) δεν ενημερώνονται για αναζητήσεις των ελεγκτικών αρχών, των αρμόδιων αρχών ή των υπόχρεων προσώπων.