«Σβήνουν» αποδείξεις από τις ταμειακές με software για φοροδιαφυγή

Εντολές για ειδικούς ελέγχους στις ταμειακές μηχανές που χρησιμοποιούν χιλιάδες επιχειρήσεις προκειμένου να εντοπιστεί ένα παράνομο λογισμικό το οποίο μειώνει αυτόματα τα ακαθάριστα έσοδα, έδωσε η ΑΑΔΕ στα κλιμάκια των ελεγκτών που χτενίζουν την αγορά.

Ο κωδικός της επιχείρησης της ΑΑΔΕ για τον εντοπισμό των παραποιημένων ταμειακών μηχανών είναι το «ZCALC» και αναφέρεται στη στήλη των δεδομένων της ταμειακής, στην οποία καταγράφονται τα «πειραγμένα» ακαθάριστα έσοδα.

Πρόκειται για ειδικό λογισμικό, το οποίο παρεμβαίνει στη μνήμη των ταμειακών μηχανών και γενικά των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών που χρησιμοποιούνται για την έκδοση αποδείξεων λιανικής πώλησης και μειώνει κατά βούληση της αξία των αποδείξεων.

Κατά τις ώρες λειτουργίας της επιχείρησης εκδίδει κανονικά λιανικής πώλησης και φαίνονται, εκ πρώτης όψεως νομότυπες, πλην όμως δεν καταγράφονται όλες στη μνήμη και συνακόλουθα στα βιβλία της επιχείρησης. Μάλιστα, προκειμένου να μην είναι άμεσα αντιληπτό το κόλπο, το πειραγμένο λογισμικό βγάζει στην απόδειξη και έναν ψεύτικο σειριακό αριθμό (γνωστός και ως ΠΑΗΨΣ).

Σύμφωνα με τις περιπτώσεις που έχουν εντοπίσει οι ελεγκτές της ΑΑΔΕ, αναλόγως την «έκδοση» του παράνομου λογισμικού, ο τζίρος της επιχείρησης είτε μειώνεται αυτόματα με την έκδοση κάθε απόδειξης, είτε μειώνεται στο κλείσιμο της ημέρας. Μία έκδοση παρέχει την ευχέρεια στον επιχειρηματία που το χρησιμοποιεί, να μειώνει αυτόματα την αξία των αποδείξεων που εκδίδει π.χ. κατά 30%, ενώ άλλες εκδόσεις παρέχουν την ευχέρεια στον επαγγελματία να σβήνει επιλεκτικά αποδείξεις με το κλείσιμο της ημέρας και φυσικά στα βιβλία της επιχείρησης  «περνάνε» εκείνες που θέλει ο επιχειρηματίας.

Σε μια περίπτωση, στη στήλη «ZCALC» καταχωρούνταν τα (απομειωμένα) φορολογητέα έσοδα της εταιρίας, τα οποία συμφωνούσαν με το ύψος των δηλωθέντων και καταχωρημένων στα βιβλία της εσόδων, ενώ στην στήλη με τίτλο «BOS» αντιστοιχίζονταν τα πραγματικά έσοδα της επιχείρησης, καθώς σε αυτήν αποθηκεύονταν τα δεδομένα των πωλήσεων από το πρόγραμμα παραγγελιοληψίας. Η αξία των εισπράξεων που γράφονταν στα βιβλία ήταν οριζόντια μειωμένη κατά 30% σε σχέση με τις πραγματικές πωλήσεις.

Τι χάνεται από τη μνήμη των ταμειακών

Με βάση τις περιπτώσεις που έχουν εντοπιστεί έως τώρα από την ΑΑΔΕ, οι παρεμβάσεις που γίνονται στους φορολογικούς μηχανισμούς έκδοσης αποδείξεων είναι οι ακόλουθες:

1. Η τροποποίηση (μείωση) της συνολικής αξίας των συναλλαγών της ημέρας.
2. Η τροποποίησης της συνολικής αξίας επιμέρους παραστατικών μεταβάλλοντας (αφαιρώντας) καταλλήλως τα προϊόντα που αναγράφονται σε αυτά.
3. Η εκ νέου σήμανσης με αλγόριθμο ασφαλούς σήμανσης των τροποποιημένων αρχείων, χωρίς να παρεμβαίνει ο νόμιμος μηχανισμός σήμανσης, με στόχο τη μη δυνατότητα ανίχνευσης της απάτης από τη φορολογική αρχή, αφού τα «πειραγμένα» παραστατικά αποκτούν ορθή νέα ταυτότητα.
4. Ο έλεγχος της τροποποίησης των αξιών στα επιμέρους παραστατικά, ώστε να υπάρχει πλήρης συμφωνία με την τροποποιηθείσα συνολική αξία των συναλλαγών της ημέρας, εξαλείφοντας τυχόν περιθώρια ή ενδείξεις λάθους.
5. Η επιλεκτική παρέμβαση τροποποιήσεων για συγκεκριμένα χρονικά διαστήματα.
6. Ο εντοπισμός και απαλοιφής παραστατικών, που, κατά τη διενέργεια των τροποποιήσεων, εμφανίζουν αλλοιωμένο ή κατεστραμμένο περιεχόμενο, ώστε να μην εντοπίζονται ίχνη αλλοίωσης ή παραποίησης σε ενδεχόμενο έλεγχο.
7. Η διόρθωση των αρχείων, που παράγει το συνδεδεμένο με το μηχανισμό λογισμικό, τα οποία προορίζονται για διαβίβαση πληροφοριών στις βάσεις δεδομένων της ΑΑΔΕ, ώστε να μην παρουσιάζεται η οποιαδήποτε απόκλιση με τα τροποποιημένα.
8. Η μαζική διόρθωση των αλγορίθμων ασφαλούς σήμανσης σε όλα τα παραγόμενα αρχεία, ώστε να αποτρέπεται τυχόν εντοπισμός λάθους.
9. Η εξάλειψης των ημερομηνιών τροποποίησης των αρχείων, που μεταβλήθηκαν, ώστε να μην αφήνεται σχετικό ίχνος ως προς το χρόνο μεταβολής τους.
10. Η αυτοματοποιημένη διαγραφή των καταχωρημένων παραγγελιών, καθώς και τα ίχνη αυτών (logs - βήματα χρήστη) κατά την εκκίνηση του υπολογιστή.

Βαρύ το ποινολόγιο

Οι ποινές για όσους παρεμβαίνουν στη λειτουργία των ταμειακών μηχανών είναι ιδιαίτερα βαριές και περισσότερο επώδυνες είναι για τις εταιρείες λογισμικού, εφόσον αποδειχτεί ότι αυτές είναι υπεύθυνες για τις «παρεμβάσεις». Αναλυτικότερα κατά κατηγορία παρέμβασης ή κακής χρήσης των ταμειακών μηχανών τα πρόστιμα είναι τα ακόλουθα:

• Για παραβάσεις παραβίασης ή παραποίησης ή επέμβασης στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (Φ.Η.Μ.), κατά οποιονδήποτε τρόπο, όταν ο υπαίτιος της παράβασης είναι ο κάτοχος-χρήστης του φορολογικού ηλεκτρονικού μηχανισμού, επιβάλλεται πρόστιμο ύψους 15% επί των εσόδων από επιχειρηματική δραστηριότητα του ελεγχόμενου φυσικού ή νομικού προσώπου ή οντότητας, όπως αυτά τα έσοδα προκύπτουν από τον μέσο όρο των δηλωθέντων εσόδων με τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των τριών (3) τελευταίων φορολογικών ετών.
• Το πρόστιμο αυτό, δεν μπορεί να είναι κατώτερο των 10.000 ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης απλογραφικών βιβλίων ή των 30.000 ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης διπλογραφικών βιβλίων.
• Σε περίπτωση μη υποβολής έστω και μίας από τις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος των τριών (3) τελευταίων φορολογικών ετών παρά την ύπαρξη σχετικής υποχρέωσης, το πρόστιμο υπολογίζεται με βάση τον μέσο όρο των εσόδων των υποβληθεισών δηλώσεων και δεν μπορεί να είναι κατώτερο των 30.000 ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης απλογραφικών βιβλίων και των 50.000 ευρώ ανά ελεγχόμενο έτος, εφόσον πρόκειται για υπόχρεο τήρησης διπλογραφικών βιβλίων.
• Για παραβάσεις παραβίασης ή παραποίησης ή επέμβασης στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών, κατά οποιονδήποτε τρόπο, όταν ο υπαίτιος της παράβασης είναι η επιχείρηση που έχει λάβει έγκριση λογισμικού (software) και λογισμικού (hardware) από τα αρμόδια όργανα ή οποιοδήποτε πρόσωπο έχει μεταπωλήσει λογισμικό ή παρέχει τεχνική υποστήριξη για την παραβίαση ή παραποίηση ή επέμβαση με οποιονδήποτε τρόπο στη λειτουργία φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών, επιβάλλεται πρόστιμο 100.000 ευρώ, ανά ελεγχόμενο έτος.
• Για παραβάσεις έκδοσης στοιχείων λιανικής πώλησης από φορολογικό ηλεκτρονικό μηχανισμό, ο οποίος δεν λειτουργεί με εγκεκριμένες προδιαγραφές, (δηλαδή δεν είναι δηλωμένη ή περιέχει παράνομο λογισμικό κλ.π), επιβάλλεται πρόστιμο 15% επί του τζίρου με ελάχιστα ποσά 10.000 ή 30.000 ευρώ, για κάθε έτος.
• Για τις παραβάσεις που αφορούν στη μη διαφύλαξη φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών (Φ.Η.Μ.) και φορολογικών μνημών και αρχείων που δημιουργούν οι ταμειακές μηχανές, προβλέπεται ότι στην περίπτωση που κατά τη διενέργεια μερικού επιτόπιου ελέγχου διαπιστώνεται, ότι η ελεγχόμενη οντότητα δεν διαφύλαξε ή δεν προσκόμισε ύστερα από πρόσκληση φορολογικούς ηλεκτρονικούς μηχανισμούς (Φ.Η.Μ.) και φορολογικές μνήμες και αρχεία που δημιουργούν οι Φ.Η.Μ., επιβάλλεται το πρόστιμο του 15% επί του ετήσιου τζίρου, ανά ελεγχόμενο έτος με ελάχιστα ποσά τις 10.000 και 30.000 ευρώ, ανάλογα με την κατηγορία των βιβλίων, με ανώτατο όριο το τριπλάσιο των ανωτέρω ποσών ήτοι 30.000 και 90.000 ευρώ.
• Τα πρόστιμα τα αποφεύγουν οι επιχειρηματίες, οι οποίοι πριν την έκδοση της σχετικής εντολής ελέγχου έχουν δηλώσει απώλεια Φ.Η.Μ.
• Επίσης, στην περίπτωση που ο υπόχρεος προσέλθει αυτοβούλως στην αρμόδια φορολογική αρχή και υποβάλει δήλωση απώλειας Φ.Η.Μ., πριν την έκδοση της σχετικής εντολής ελέγχου κατά τη διενέργεια μερικού επιτόπιου ελέγχου, δεν επιβάλλεται το ελάχιστο πρόστιμο  των 10.000 ή 30.000 ευρώ, αλλά επιβάλλεται μικρότερο πρόστιμο ύψους 2.500 ευρώ ανεξαρτήτως του πλήθους Φ.Η.Μ. που αναφέρονται στη σχετική δήλωση απώλειας.

Λουκέτα για τις «πειραγμένες» ταμειακές

Εκτός από τα τσουχτερά πρόστιμα, σε περίπτωση που διαπιστώνεται η παραβίαση ή παραποίηση ή επέμβαση κατά οποιονδήποτε τρόπο στη λειτουργία των φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών, αναστέλλεται:

• Η λειτουργία της επαγγελματικής εγκατάστασης του στην οποία αφορά ο έλεγχος, από 2 έως 12 μήνες, όταν ο υπαίτιος της παράβασης είναι ο κάτοχος-χρήστης του φορολογικού ηλεκτρονικού μηχανισμού,
• Όταν ο υπαίτιος της παράβασης είναι η επιχείρηση που έχει λάβει έγκριση λογισμικού (software) και υλισμικού (hardware) από τα αρμόδια όργανα ή οποιοδήποτε πρόσωπο έχει μεταπωλήσει λογισμικό ή παρέχει τεχνική υποστήριξη για την παραβίαση ή παραποίηση ή επέμβαση με οποιονδήποτε τρόπο στη λειτουργία φορολογικών ηλεκτρονικών μηχανισμών, η λειτουργία της επαγγελματικής εγκατάστασης που ορίζεται με την απόφαση του Διοικητή της Α.Α.Δ.Ε., από 3 έως είκοσι 24 μήνες.