Ακτινογραφία στην περιουσία του κράτους: Από καρέκλες μέχρι τα... F-16

Την πλήρη καταγραφή της συνολικής δημόσιας περιουσίας, ακίνητης αλλά και κινητής ζητεί από όλους τους φορείς της Κεντρικής Διοίκησης, το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους, στο πλαίσιο της λογιστικής μεταρρύθμισης του Δημοσίου και τη συμμόρφωση προς τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα Δημόσιου Τομέα.

Η καταγραφή αφορά στα πάντα, από τα κομπιούτερ και τα έπιπλα, μέχρι τον εκτιμώμενο ορυκτό πλούτο και τα οπλικά συστήματα!

Αναλυτικότερα, με την εγκύκλιο της Γενικής Γραμματέως Δημοσιονομικής Πολιτικής, Παυλίνας Καρασιώτου, καλούνται όλοι οι δημόσιοι φορείς να προβούν σε αρχική απογραφή Παγίων Περιουσιακών Στοιχείων Κεντρικής Διοίκησης και δίδονται συγκεκριμένες οδηγίες για τη διαδικασία καταγραφής.

Σύμφωνα με το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, κάθε φορέας της Κεντρικής Διοίκησης υποχρεούται να καταγράφει το σύνολο των ενσώματων και άυλων παγίων περιουσιακών του στοιχείων σε ιδιαίτερο βιβλίο, το Μητρώο Παγίων. Το Μητρώο Παγίων αποτελεί χρήσιμο εργαλείο για την ορθή και αξιόπιστη αποτύπωση και παρακολούθηση όλων των παγίων περιουσιακών στοιχείων για το σύνολο των φορέων της Κεντρικής Διοίκησης.

Η εγκύκλιος απευθύνεται σε όλους τους φορείς της Κεντρικής Διοίκησης, δηλαδή στην Προεδρία της Δημοκρατίας, στα Υπουργεία και στις Αποκεντρωμένες Διοικήσεις, καθώς και στις Ανεξάρτητες Αρχές χωρίς νομική προσωπικότητα.

Η αποτίμηση των περιουσιακών στοιχείων θα αφορά στο αρχικό κόστος κτήσης ή κατασκευής, την τρέχουσα αξία, τις αποσβέσεις κ.λπ. Κατά την αρχική αναγνώριση, για λόγους εφικτότητας και αποτελεσματικότητας της απογραφικής διαδικασίας, οι κατοικίες και τα λοιπά κτίρια θα επιμετρούνται κατά προτεραιότητα και αποκλειστικά για τις ανάγκες της εναρκτήριας - αρχικής απογραφής στην αντικειμενική τους αξία, ως τεκμαρτό κόστος κτήσης. Η αντικειμενική αξία υπολογίζεται με βάση τις τιμές ζώνης και ένα σύνολο άλλων συντελεστών και παραγόντων που εξαρτώνται από τα χαρακτηριστικά του εκάστοτε ακινήτου.

Όταν δεν είναι εφικτός ο προσδιορισμός της αντικειμενικής αξίας, η επιμέτρηση θα πραγματοποιείται στην εύλογη αξία ως τεκμαρτό κόστος κτήσης, η οποία προσδιορίζεται από πιστοποιημένους επαγγελματίες εκτιμητές, εγγεγραμμένους στο Μητρώο Πιστοποιημένων Εκτιμητών του υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών .

Πώς θα καταγράφονται τα πάγια στοιχεία

Η εγκύκλιος δίνει τους ορισμούς των ενσώματων και άυλων παγίων στοιχείων οι οποίοι είναι οι ακόλουθοι:

1. Πάγια περιουσιακά στοιχεία (Fixed assets). Τα πάγια περιουσιακά στοιχεία είναι περιουσιακά στοιχεία που χρησιμοποιούνται στην παραγωγική διαδικασία σε επαναλαμβανόμενη ή συνεχή βάση για περισσότερο από ένα έτος. Το βασικό χαρακτηριστικό ενός παγίου περιουσιακού στοιχείου, δεν είναι τόσο η φυσική διάρκεια ζωής του, όσο η δυνατότητα να χρησιμοποιείται συνεχόμενα στην παραγωγική διαδικασία για μεγάλα χρονικά διαστήματα, για την παροχή υπηρεσίας ή την αποκόμιση οικονομικών οφελών για την οντότητα.
2. Κτίρια και συναφείς υποδομές (Buildings and structures). Τα κτίρια και οι συναφείς υποδομές περιλαμβάνουν τις βελτιώσεις γης, τις κατοικίες, τα κτίρια εκτός κατοικιών, τους δρόμους, τις υποδομές των μεταφορών και τις λοιπές υποδομές.
3. Βελτιώσεις γης (Land improvements) είναι το αποτέλεσμα ενεργειών που οδηγούν σε σημαντικές βελτιώσεις στην ποσότητα, στην ποιότητα και στην παραγωγικότητα της γης ή ενεργειών που αποτρέπουν την υποβάθμισή της. Δραστηριότητες όπως τα εγγειοβελτιωτικά, ο καθαρισμός της γης και η δημιουργία πηγαδιών και γεωτρήσεων, που είναι αναπόσπαστο τμήμα της γης, θεωρούνται βελτιώσεις γης. Κυματοθραύστες, αναχώματα, φράγματα, και μεγάλα αρδευτικά συστήματα που κατασκευάζονται επί της γης, αλλά δεν αποτελούν αναπόσπαστο μέρος της, τα οποία συχνά επηρεάζουν τη γη που ανήκει σε πολλούς ιδιοκτήτες και συνήθως κατασκευάζονται από την κυβέρνηση, ταξινομούνται ως «Λοιπές υποδομές». Η γη άνευ βελτιώσεων παραμένει ως φυσικό περιουσιακό στοιχείο και ως τέτοιο υπόκειται σε αύξηση ή μείωση της αξίας της, διακριτά από τις μεταβολές των τιμών που επηρεάζουν τις βελτιώσεις.
4. Κατοικίες (Dwellings). Οι κατοικίες είναι κτίρια, ή συγκεκριμένα τμήματα κτιρίων, που χρησιμοποιούνται αποκλειστικά ή κυρίως ως κατοικίες, συμπεριλαμβανομένων τυχόν συναφών κατασκευών, όπως χώρων στάθμευσης, καθώς και όλων των εγκαταστάσεων που συνήθως αποτελούν μέρος των κατοικιών. Οι κατοικίες που αποκτώνται από την κυβέρνηση για το στρατιωτικό προσωπικό περιλαμβάνονται σε αυτή την κατηγορία, επειδή χρησιμοποιούνται με τον ίδιο τρόπο όπως οι κατοικίες που αποκτώνται από πολίτες.
5. Λοιπά κτίρια (Buildings other than dwellings). Στα λοιπά κτίρια περιλαμβάνονται ολόκληρα κτίρια ή μέρη κτιρίων που δεν ορίζονται ως κατοικίες. Περιλαμβάνονται επίσης τα εξαρτήματα, οι εγκαταστάσεις και ο εξοπλισμός που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος των κτιριακών εγκαταστάσεων. Για τα νέα κτίρια, περιλαμβάνεται το κόστος καθαρισμού και προετοιμασίας της γης μέχρι το κτίριο να καταστεί λειτουργικό. Παραδείγματα τύπων κτιρίων που περιλαμβάνονται σε αυτή την κατηγορία είναι τα γραφεία, τα σχολεία, τα νοσοκομεία, τα κτίρια για δημόσια αναψυχή, οι αποθήκες και τα βιομηχανικά κτίρια, τα εμπορικά κτίρια, τα ξενοδοχεία και τα εστιατόρια. Περιλαμβάνονται επίσης τα δημόσια μνημεία που δε χαρακτηρίζονται ως κατοικίες. Οι φυλακές, τα σχολεία και τα νοσοκομεία θεωρούνται κτίρια εκτός κατοικιών, παρά το γεγονός ότι μπορεί να φιλοξενούν άτομα. Τα κτίρια που αποκτώνται για στρατιωτικούς σκοπούς συμπεριλαμβάνονται στην εν λόγω κατηγορία, στο βαθμό που η οικονομική τους ζωή είναι μεγαλύτερη του έτους.
6. Υποδομές μεταφορών (Transportation infrastructure). Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει όλες τις υποδομές που σχετίζονται με τις επίγειες, θαλάσσιες και αεροπορικές συγκοινωνίες. Τυπικά παραδείγματα είναι οι αυτοκινητόδρομοι, οι οδοί, οι δρόμοι, οι γέφυρες, οι υπερυψωμένοι αυτοκινητόδρομοι, οι σήραγγες οδικού δικτύου, οι σιδηροδρομικές γραμμές, οι υπόγειοι σιδηρόδρομοι, τα πλωτά κανάλια, τα λιμάνια και τα αεροδρόμια.
7. Λοιπές υποδομές (Other structures). Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει όλες τις κατασκευές εκτός των κτιρίων, συμπεριλαμβάνοντας το κόστος καθαρισμού και προετοιμασίας της γης για να καταστεί το πάγιο για πρώτη φορά λειτουργικό. Επίσης, περιλαμβάνει την κατασκευή κυματοθραυστών, αναχωμάτων, αντιπλημμυρικών φραγμάτων, κλπ. που προορίζονται για τη βελτίωση της ποιότητας και της ποσότητας της γης που γειτνιάζει με αυτά. Στην κατηγορία αυτή συμπεριλαμβάνονται οι υποδομές που είναι αναγκαίες για την υδατοκαλλιέργεια, π.χ. ψαριών και οστρακοειδών. Περαιτέρω παραδείγματα είναι οι αγωγοί, τα φράγματα και τα άλλα έργα ύδρευσης, οι δίοδοι, οι σήραγγες και άλλες κατασκευές που σχετίζονται με την εξόρυξη ορυκτών και ενεργειακών πόρων, τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα, τα δίκτυα μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας, οι αγωγοί μεγάλων αποστάσεων, οι τοπικοί αγωγοί και τα καλώδια, οι εξωτερικές εγκαταστάσεις αθλητισμού και αναψυχής, και οι κατασκευές που αποκτώνται για στρατιωτικούς σκοπούς, στο βαθμό που χρησιμοποιούνται σε επαναλαμβανόμενη ή συνεχή βάση σε παραγωγικές διαδικασίες πέραν του ενός έτους.
8. Μηχανήματα και εξοπλισμός (Machinery and equipment). Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει τα μηχανήματα και εργαλεία, το μεταφορικό εξοπλισμό, τον εξοπλισμό πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών, τα έπιπλα, καθώς και τα μηχανήματα και τον εξοπλισμό που δεν εντάσσονται σε άλλη κατηγορία. Μηχανήματα και εξοπλισμός που αποτελούν αναπόσπαστο μέρος ενός κτιρίου ή άλλης υποδομής περιλαμβάνονται στην αξία του κτιρίου ή της υποδομής και όχι στα μηχανήματα και τον εξοπλισμό. Φθηνά εργαλεία που αποκτώνται με σχετικά σταθερό ρυθμό, όπως τα εργαλεία χειρός, δεν θεωρούνται πάγια περιουσιακά στοιχεία, εκτός εάν αντιπροσωπεύουν ένα σημαντικό μέρος (ουσιώδες μέγεθος) του συνόλου των μηχανημάτων και του εξοπλισμού. Μηχανήματα και εξοπλισμός που αποκτώνται για στρατιωτικούς σκοπούς, εκτός από τα οπλικά συστήματα, ταξινομούνται επίσης στην κατηγορία αυτή. Τα οπλικά συστήματα αποτελούν ξεχωριστή κατηγορία.
9. Μηχανήματα και εργαλεία (Machinery and tools). Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει περιουσιακά στοιχεία όπως είναι τα γενικού και ειδικού σκοπού μηχανήματα, γραφειακό και λογιστικό εξοπλισμό, ηλεκτρικά μηχανήματα, ιατρικές συσκευές, όργανα ακριβείας, οπτικά όργανα, μουσικά όργανα, κλπ.
   Μεταφορικά μέσα (Transport equipment). Τα μεταφορικά μέσα περιλαμβάνουν τον εξοπλισμό για τη μετακίνηση ανθρώπων και αντικειμένων, συμπεριλαμβανομένων των μηχανοκίνητων οχημάτων, των ρυμουλκούμενων και ημιρυμουλκούμενων, των πλοίων, των σιδηροδρομικών αμαξών και του τροχαίου υλικού, των πολιτικών αεροσκαφών, των μοτοσικλετών και των ποδηλάτων. γ. [3.1.2.03] Εξοπλισμός πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών (Information technology and telecommunications equipment). Ο εξοπλισμός πληροφορικής, υπολογιστών και τηλεπικοινωνιών περιλαμβάνει συ¬σκευές που χρησιμοποιούν ηλεκτρονικά συστήματα ελέγχου, καθώς και τα ηλεκτρονικά εξαρτήματα που αποτελούν μέρος αυτών των συσκευών. Παραδείγματα είναι τα προϊόντα που αποτελούν μέρος των υπολογιστικών μηχανημάτων και τα μέρη και τα εξαρτήματα αυτών, οι τηλεοπτικοί και ραδιοφωνικοί πομποί, οι τηλεοράσεις, οι ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές, οι τηλεφωνικές συσκευές, κλπ. Στην πράξη, αυτό σημαίνει ότι ο εξοπλισμός πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών, αφορά ως επί το πλείστον τους υπολογιστές και τον τηλεπικοινωνιακό εξοπλισμό.
10. Έπιπλα (Furniture). Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει έπιπλα γραφείου, καρέκλες και παρόμοια περιουσιακά στοιχεία.
11. Λοιπά μηχανήματα και εξοπλισμός (Other machinery and equipment). Η κατηγορία αυτή περιλαμβάνει περιουσιακά στοιχεία εξοπλισμού που δεν ταξινομούνται σε κάποια από τις προαναφερόμενες κατηγορίες.
12. Οπλικά συστήματα (Weapons systems). Τα οπλικά συστήματα περιλαμβάνουν εξειδικευμένα οχήματα και εξοπλισμό, όπως πολεμικά πλοία, υποβρύχια, στρατιωτικά αεροσκάφη, τανκς, φορείς πυραύλων, εκτοξευτήρες, κλπ. Τα οπλικά συστήματα αντιμετωπίζονται ως πάγια περιουσιακά στοιχεία που χρησιμοποιούνται σε συνεχή βάση για την παροχή υπηρεσιών άμυνας, ακόμη και εάν η χρήση τους σε καιρό ειρήνης απλώς εξασφαλίζει αποτροπή. Ως εκ τούτου, η ταξινόμηση τους ως πάγια περιουσιακά στοιχεία πρέπει να βασίζεται στα ίδια κριτήρια όπως και των λοιπών παγίων περιουσιακών στοιχείων που παράγονται για χρήση σε επαναλαμβανόμενη ή συνεχή βάση για περισσότερο από ένα έτος. Τα περισσότερα όπλα μιας χρήσης, όπως πυρομαχικά, πύραυλοι, ρουκέτες, βόμβες, κλπ., αντιμετωπίζονται ως αποθέματα στρατιωτικού εξοπλισμού.
13. Προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας (Intellectual property products). Τα προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας είναι αποτέλεσμα έρευνας, ανάπτυξης, διερεύνησης ή καινοτομίας, που οδηγούν σε γνώση την οποία οι οντότητες μπορούν να εμπορεύονται ή να χρησιμοποιούν για δικό τους όφελος στην παραγωγή, δεδομένου ότι η χρήση της γνώσης περιορίζεται και οριοθετείται μέσω νομικών ή άλλων μέσων προστασίας. Η γνώση αυτή μπορεί να συνεπάγεται ένα αυτούσιο και ταυτοποιήσιμο περιουσιακό στοιχείο ή να ενσωματώνεται σε άλλο περιουσιακό στοιχείο.
14. Έρευνα και ανάπτυξη (Research and development). Η έρευνα και η ανάπτυξη (Ε&Α) αποτελείται από τις δαπάνες για την πραγματοποίηση δημιουργικού έργου, σε συστηματική βάση, με στόχο την αύξηση του επιπέδου της γνώσης, συμπεριλαμβανομένης της γνώσης σε πεδία όπως ο άνθρωπος, η κουλτούρα και η κοινωνία. Κατά κανόνα, η έρευνα και η ανάπτυξη που δεν παρέχει οικονομικά οφέλη στον κάτοχό της, δεν αποτελεί πάγιο περιουσιακό στοιχείο και θα πρέπει να καταγράφεται ως τρέχουσα δαπάνη. Όταν όμως από τη φάση της ανάπτυξης μπορεί να ταυτοποιηθεί άυλο περιουσιακό στοιχείο που προκύπτει από συμβατικά ή άλλα νομικά δικαιώματα και είναι σφόδρα πιθανό ότι μελλοντικά οικονομικά οφέλη ή η δυνατότητα παροχής υπηρεσιών που απορρέουν από το άυλο περιουσιακό στοιχείο θα εισρεύσουν στην οντότητα, καθώς και το κόστος ή η εύλογη αξία του περιουσιακού στοιχείου μπορεί να επιμετρηθεί αξιόπιστα, τότε αναγνωρίζεται άυλο πάγιο περιουσιακό στοιχείο και τα κόστη της φάσης ανάπτυξης αποτελούν την αξία του. Εκτός από τις περιπτώσεις στις οποίες η Ε&Α έχει κάποια τιμή που διαμορφώνεται σε οργανωμένη αγορά, η αξία της υπολογίζεται σε τιμές κόστους (σύνολο δαπανών που πραγματοποιήθηκαν για τη διαμόρφωση του άυλου περιουσιακού στοιχείου αποκλειστικά κατά τη φάση της ανάπτυξης). Αν οι δαπάνες πραγματοποιήθηκαν μέσω σύμβασης έργου, οι δαπάνες της Ε&Α αποτιμώνται στη συμβατική τιμή.
15. Έρευνες ορυκτών πόρων (Mineral exploration and evaluation). Η εξερεύνηση και εκτίμηση ορυκτών αποθεμάτων περιλαμβάνει την αξία των δαπανών για έρευνα πετρελαίου, φυσικού αερίου και μη πετρελαϊκών αποθεμάτων καθώς και για τη μετέπειτα αξιολόγηση των ανακαλύψεων. Οι πληροφορίες που λαμβάνονται από την εξερεύνηση επηρεάζουν τις δραστηριότητες παραγωγής όσων τις αποκτήσουν, επί σειρά ετών. Η εξερεύνηση και η εκτίμηση ορυκτών αποθεμάτων πρέπει να επιμετρούνται, είτε με βάση τα ποσά που καταβάλλονται στο πλαίσιο συμβάσεων με άλλες θεσμικές οντότητες, είτε με βάση τα κόστη που πραγματοποιήθηκαν για ίδιο λογαριασμό (αυτεπιστασία) ή και συνδυαστικά.
16. Λογισμικό υπολογιστών και βάσεις δεδομένων (Computer software and databases). Το λογισμικό των υπολογιστών και οι βάσεις δεδομένων περιλαμβάνουν προγράμματα υπολογιστών, περιγραφές προγραμμάτων, και υποστηρικτικό λογισμικό υλικό για τα συστήματα και τις εφαρμογές που αναμένεται να χρησιμοποιηθούν για περισσότερα του ενός έτους. Το λογισμικό μπορεί να αγοραστεί από άλλες οντότητες ή να αναπτυχθεί με ιδίους πόρους και μπορεί να προορίζεται για ιδιόχρηση ή για πώληση μέσω αντιγράφων. Οι βάσεις δεδομένων αποτελούνται από αρχεία δεδομένων που οργανώνονται κατά τέτοιο τρόπο ώστε να επιτρέπεται η αποτελεσματική πρόσβαση και η χρήση των δεδομένων.
17. Λοιπά προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας (Other intellectual property products). Στην κατηγορία αυτή περιλαμβάνονται τα πρωτότυπα προϊόντων πνευματικής ιδιοκτησίας, όπως ψυχαγωγία, λογοτεχνία, ηχογραφήσεις, χειρόγραφα, ταινίες κλπ. Περιλαμβάνονται επίσης άλλα προϊόντα πνευματικής ιδιοκτησίας που αφορούν νέες πληροφορίες και εξειδικευμένες γνώσεις που δεν ταξινομούνται αλλού, η χρήση των οποίων περιορίζεται στις οντότητες που έχουν θεμελιώσει δικαιώματα ιδιοκτησίας επί των γνώσεων και πληροφοριών ή σε άλλες οντότητες που έχουν λάβει άδεια από τους ιδιοκτήτες.
18. Μη παραγόμενα περιουσιακά στοιχεία (Non-produced assets). Τα μη παραγόμενα περιουσιακά στοιχεία αποτελούνται από: (α) ενσώματα φυσικά περιουσιακά στοιχεία (φυσικοί πόροι), επί των οποίων επιβάλλονται δικαιώματα ιδιοκτησίας. Οι φυσικοί πόροι περιλαμβάνουν κυρίως γη, ορυκτά και ενεργειακούς πόρους, υδάτινους πόρους, και άλλα φυσικά στοιχεία ενεργητικού, όπως τα δάση, το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα κλπ., (β) άυλα μη παραγόμενα περιουσιακά στοιχεία, όπως συμβάσεις, μισθώσεις και άδειες.
19. Έδαφος (Γη) (Land). Η γη αποτελείται από την επιφάνεια του εδάφους, συμπεριλαμβανομένου του καλυμμένου εδάφους και των σχετικών επιφανειακών υδάτων, επί των οποίων δύνανται να επιβληθούν δικαιώματα ιδιοκτησίας από τα οποία μπορεί να προκύψουν οικονομικά οφέλη για τους ιδιοκτήτες τους, μέσω κατοχής ή χρήσης. Τα σχετικά επιφανειακά ύδατα περιλαμβάνουν τυχόν ταμιευτήρες, λίμνες, ποτάμια, και άλλα εσωτερικά ύδατα επί των οποίων μπορούν να ασκηθούν δικαιώματα ιδιοκτησίας και ως εκ τούτου, μπορούν να αποτελέσουν αντικείμενο συναλλαγών μεταξύ οντοτήτων. Ωστόσο, υδάτινες μάζες από τις οποίες το νερό αντλείται τακτικά έναντι πληρωμής, για χρήση στην παραγωγή (συμπεριλαμβανομένης της άρδευσης) δεν συμπεριλαμβάνονται στο νερό που σχετίζεται με τη γη, αλλά στους υδάτινους πόρους. Η γη δεν περιλαμβάνει τα εξής: α) κτίρια και άλλες συναφείς υποδομές, που έχουν κατασκευαστεί πάνω στη γη ή μέσα σε αυτή, όπως δρόμοι, κτίρια γραφείων και σήραγγες, β) βελτιώσεις γης, γ) συστατικά που καλλιεργούνται, όπως αμπελώνες, οπωρώνες και λοιπές φυτείες δέντρων, ζώα και συγκομιδή, δ) υπέδαφος, ε) μη καλλιεργούμενους βιολογικούς πόρους και στ) υδάτινους πόρους κάτω από το έδαφος. Εάν η αξία της γης δεν μπορεί να διαχωριστεί από εκείνη των κτιρίων ή άλλων υποδομών που βρίσκονται σε αυτή, τα συνδυασμένα περιουσιακά στοιχεία κατατάσσονται στην κατηγορία του περιουσιακού στοιχείου που έχει τη μεγαλύτερη αξία.
20. Ορυκτά και ενεργειακά αποθέματα (Mineral and energy reserves). Τα ορυκτά και τα ενεργειακά αποθέματα περιλαμβάνουν αποθέματα ορυκτών κοιτασμάτων που βρίσκονται πάνω ή κάτω από την επιφάνεια της γης προ εξόρυξης, που είναι οικονομικά εκμεταλλεύσιμα δεδομένης της τρέχουσας τεχνολογίας και των σχετικών τιμών. Τα δικαιώματα ιδιοκτησίας επί των ορυκτών και ενεργειακών πόρων είναι συνήθως διαχωρίσιμα από εκείνα της ίδιας της γης. Τα αποθέματα μπορεί να βρίσκονται πάνω ή κάτω από την επιφάνεια της γης, συμπεριλαμβανομένων των αποθεμάτων κάτω από τη θάλασσα, αλλά πρέπει να είναι οικονομικά εκμεταλλεύσιμα. Οι ορυκτοί και ενεργειακοί πόροι είναι γνωστά αποθέματα πετρελαίου, φυσικού αερίου, άνθρακα, μεταλλευμάτων (συμπεριλαμβανομένων των σιδηρούχων, μη σιδηρούχων και πολύτιμων μεταλλευμάτων), και μη μεταλλικών ορυκτών αποθεμάτων (συμπεριλαμβανομένων λατομείων πέτρας, πηλού και άμμου, αποθεμάτων χημικών και λιπασμάτων, αποθεμάτων άλατος, χαλαζία και γύψου, φυσικής πέτρας, ασφάλτου, πίσσας, και τύρφης). Φρεάτια ορυχείων, πηγάδια και άλλες εγκαταστάσεις εξόρυξης στο υπέδαφος, είναι πάγια περιουσιακά στοιχεία που εντάσσονται στις λοιπές υποδομές και όχι στα περιουσιακά στοιχεία υπεδάφους.
21. Μη καλλιεργούμενοι βιολογικοί πόροι (Non-cultivated biological resources). Οι μη καλλιεργούμενοι βιολογικοί πόροι περιλαμβάνουν ζώα, πουλιά, ψάρια και μονοετή ή πολυετή φυτά επί των οποίων υπάρχουν δικαιώματα ιδιοκτησίας, αλλά για τα οποία η φυσική αύξηση ή η αναγέννηση δεν είναι υπό τον άμεσο έλεγχο, την ευθύνη και τη διαχείριση οποιονδήποτε θεσμικών οντοτήτων. Παραδείγματα είναι τα παρθένα δάση και η αλιεία, που είναι εμπορικά εκμεταλλεύσιμα. Μόνο οι πόροι που έχουν οικονομική αξία, η οποία δεν περιλαμβάνεται στην αξία της σχετικής γης, κατατάσσονται σε αυτή την κατηγορία.
22. Υδάτινοι πόροι (Water resources). Οι υδάτινοι πόροι περιλαμβάνουν επιφανειακούς και υπόγειους υδάτινους πόρους, δηλαδή υδάτινες μάζες από τις οποίες το νερό αντλείται τακτικά έναντι πληρωμής για χρήση στην παραγωγή (συμπεριλαμβανομένης της άρδευσης).
23. Ηλεκτρομαγνητικό φάσμα (Radio spectrum). Το ηλεκτρομαγνητικό φάσμα περιλαμβάνει το εύρος των ραδιοσυχνοτήτων που χρησιμοποιούνται για τη μετάδοση ήχου, δεδομένων και εικόνας, επί των οποίων δύνανται να επιβληθούν δικαιώματα ιδιοκτησίας, από τα οποία μπορεί να προκύψουν οικονομικά οφέλη για τους ιδιοκτήτες τους.
24. Λοιποί φυσικοί πόροι (Other natural resources). Οι λοιποί φυσικοί πόροι περιλαμβάνουν οποιαδήποτε άλλα ενσώματα, φυσικά περιουσιακά στοιχεία που δεν περιλαμβάνονται στις προαναφερθείσες κατηγορίες.
25. Μη παραγόμενα άυλα περιουσιακά στοιχεία (Intangible non-produced assets). Τα μη παραγόμενα άυλα περιουσιακά στοιχεία είναι δημιουργήματα της κοινωνίας που τεκμηριώνονται από νομικές ή λογιστικές ενέργειες. Τέτοια περιουσιακά στοιχεία δίνουν την ευχέρεια στους ιδιοκτήτες τους να συμμετάσχουν σε ορισμένες ειδικές δραστηριότητες ή να παράγουν συγκεκριμένα αγαθά ή υπηρεσίες αποκλείοντας άλλες οντότητες από αυτά, εάν δεν έχουν άδεια από τον ιδιοκτήτη. Οι ιδιοκτήτες των συγκεκριμένων περιουσιακών στοιχείων μπορεί να είναι σε θέση να κερδίσουν μονοπωλιακά κέρδη περιορίζοντας τη χρήση τους για τον εαυτό τους π.χ. συμβάσεις, μισθώσεις και άδειες.
26. Λοιπά πάγια περιουσιακά στοιχεία (Other fixed assets). Τα λοιπά πάγια περιουσιακά στοιχεία περιλαμβάνουν άλλες ειδικές κατηγορίες παγίων περιουσιακών στοιχείων που δεν ταξινομούνται αλλού.
27. Καλλιεργούμενοι βιολογικοί πόροι (Cultivated biological resources). Οι καλλιεργούμενοι βιολογικοί πόροι καλύπτουν ζωικούς πόρους, δένδρα, καλλιέργειες και φυτικούς πόρους συνεχούς παραγωγής προϊόντων, των οποίων η φυσική ανάπτυξη και αναγέννηση είναι υπό τον άμεσο έλεγχο, την ευθύνη και τη διαχείριση θεσμικών οντοτήτων.
28. Πάγια υπό κατασκευή (Assets under construction). Ένα πάγιο περιουσιακό στοιχείο το οποίο βρίσκεται υπό κατασκευή ή υπό συναρμολόγηση, είναι ένα περιουσιακό στοιχείο που μια οντότητα κατασκευάζει ή συναρμολογεί σταδιακά και δεν το χρησιμοποιεί ακόμη για τον τελικό σκοπό της κατασκευής του. Κατά την περίοδο κατασκευής ή συναρμολόγησης ταξινομείται στην κατηγορία «Πάγια υπό κατασκευή».

Τα οπλικά συστήματα

Σχετικά με την καταγραφή της αξίας των οπλικών συστημάτων, η εγκύκλιος του ΓΛΚ αναφέρει ότι κατά την αρχική αναγνώριση, τα οπλικά συστήματα επιμετρούνται στο κόστος κτήσης. Το κόστος κτήσης περιλαμβάνει κάθε κόστος που απαιτείται για να περιέλθει ένα περιουσιακό στοιχείο στην κατάσταση ή θέση για την επιδιωκόμενη χρήση, μείον τυχόν σωρευμένες αποσβέσεις. Οι σωρευμένες αποσβέσεις θα υπολογιστούν με βάση το χρονικό διάστημα που τα πάγια έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί από την οντότητα (ωφέλιμη ζωή μέχρι την ημερομηνία λήξης του έργου της απογραφής), με τη σταθερή μέθοδο απόσβεσης.

Στην περίπτωση ιδίας κατασκευής του παγίου ή μέρους αυτού (ιδιοπαραγόμενο), το κόστος κτήσης του είναι το συνολικό κόστος των υλικών που χρησιμοποιήθηκαν, του κόστους της άμεσης εργασίας που αναλώθηκε και των διαφόρων γενικών εξόδων που πραγματοποιήθηκαν, αν τα τελευταία είναι δυνατό να επιμερισθούν στο κάθε ιδιοπαραγόμενο πάγιο. Για παράδειγμα, κατά την κατασκευή αντιαεροπορικού οπλικού συστήματος με πόρους της οντότητας, το κόστος παραγωγής, δηλαδή οι πρώτες ύλες, τα άμεσα εργατικά και μέρος από τα γενικά έξοδα είναι επί της ουσίας το κόστος κτήσης του.

Ελλείψει, αδυναμίας ή ελλιπούς ανάκτησης της πληροφορίας του κόστους κτήσης (ή ιδιοπαραγωγής), τα οπλικά συστήματα επιμετρούνται κατά την αρχική αναγνώριση στο αποσβεσμένο κόστος αντικατάστασης ως τεκμαρτό κόστος κτήσης. Για τον υπολογισμό του αποσβεσμένου κόστους αντικατάστασης, προσδιορίζεται η εμπορική/αγοραία αξία (market value) ενός καινούργιου όμοιου ή παρόμοιου παγίου περιουσιακού στοιχείου με αντίστοιχα χαρακτηριστικά (τεχνολογικά, λειτουργικά κλπ.) από την οποία αφαιρούνται τυχόν σωρευμένες αποσβέσεις, οι οποίες θα υπολογιστούν με βάση το χρονικό διάστημα που τα πάγια έχουν ήδη χρησιμοποιηθεί από την οντότητα (ωφέλιμη ζωή μέχρι την ημερομηνία λήξης του έργου της απογραφής), με τη σταθερή μέθοδο απόσβεσης.

Όταν δεν είναι εφικτός ο προσδιορισμός του αποσβεσμένου κόστους αντικατάστασης, η επιμέτρηση θα πραγματοποιείται στην εύλογη αξία ως τεκμαρτό κόστος κτήσης, είτε από το προσωπικό των Ενόπλων Δυνάμεων που διαθέτει την απαραίτητη εξειδίκευση και εμπειρία για τον προσδιορισμό της, είτε από πιστοποιημένους επαγγελματίες εκτιμητές, υπό την προϋπόθεση χορήγησης σχετικής άδειας από τις αρμόδιες υπηρεσίες των Ενόπλων Δυνάμεων.

Αναφορικά με τα άμεσα επιρριπτέα κόστη, δηλαδή έξοδα που κεφαλαιοποιούνται - ενσωματώνονται στην αξία των παγίων καθώς και για κόστη που δεν κεφαλαιοποιούνται - δεν ενσωματώνονται στην αξία των παγίων, ισχύει ό,τι σχετικό αναφέρεται στις παρ. 9.I. και 9.II. για την κατηγορία των μηχανημάτων και εξοπλισμού.

Ωφέλιμη ζωή

Η ωφέλιμη ζωή ενός παγίου περιουσιακού στοιχείου είναι το χρονικό διάστημα κατά το οποίο η οντότητα εκτιμά ότι θα χρησιμοποιήσει το εν λόγω πάγιο και θα καθορίζεται με βάση το είδος και την προβλεπόμενη φθορά. Παραδείγματα:

Αν ένας Η/Υ έχει διάρκεια ζωής 10 έτη, η απόσβεση της αξίας των εν λόγω μηχανημάτων, θα επιμεριστεί στη διάρκεια των δέκα ετών της ωφέλιμης ζωής τους.

Οι Συμφωνίες Παραχώρησης

Παραχώρηση είναι ένα είδος εταιρικής σχέσης μεταξύ του δημόσιου τομέα και μιας (συνήθως) ιδιωτικής εταιρείας με εξειδίκευση σε ένα συγκεκριμένο τομέα, για παράδειγμα στην υλοποίηση έργων υποδομής με στόχο την εξυπηρέτηση του δημοσίου συμφέροντος, μέσω της διαχείρισης και εκμετάλλευσης ενός έργου για την παροχή υπηρεσιών.

Κατά την παραχώρηση, η αμοιβή της εταιρείας συνίσταται συνήθως σε όρο που προκύπτει με την σύμβαση παραχώρησης από τη δημόσια οντότητα, της διαχείρισης και εκμετάλλευσης του έργου και συνεπώς η εταιρεία εκτίθεται σε κίνδυνο απομείωσης της επένδυσής της.

Παράδειγμα:

Παραχωρείται από την Κεντρική Διοίκηση (παραχωρητής) σε μια ιδιωτική εταιρεία το δικαίωμα κατασκευής και διαχείρισης ενός αυτοκινητόδρομου. Η εταιρεία αμείβεται μέσω των διοδίων που εισπράττει, αναλαμβάνοντας ταυτόχρονα ένα μέρος του επενδυτικού κινδύνου.

Τα περιουσιακά στοιχεία παραχώρησης υπηρεσιών, υπό το καθεστώς συμφωνιών παραχώρησης, κατά την αρχική απογραφή επιμετρούνται από τον παραχωρητή (Κεντρική Διοίκηση) στην εύλογη αξία τους και ταξινομούνται σε διακριτή υποκατηγορία της σχετικής κατηγορίας περιουσιακών στοιχείων που προβλέπεται από το ΛΠΓΚ για ανάλογα περιουσιακά στοιχεία.

Για παράδειγμα τα "Αεροδρόμια - Συμφωνίες παραχώρησης του δικαιώματος παροχής υπηρεσιών" και οι "Αυτοκινητόδρομοι - Συμφωνίες παραχώρησης του δικαιώματος παροχής υπηρεσιών" μπορούν να είναι υποκατηγορίες της κατηγορίας "Υποδομές Μεταφορών".

Η εύλογη αξία των παγίων περιουσιακών στοιχείων παραχώρησης υπηρεσιών, προσδιορίζεται είτε από εξειδικευμένο προσωπικό της οντότητας επιφορτισμένο με τη σχετική αρμοδιότητα (εφόσον αυτό υπάρχει) είτε από πιστοποιημένους επαγγελματίες εκτιμητές, εγγεγραμμένους στο Μητρώο Πιστοποιημένων Εκτιμητών.