Τα χειρότερα φαίνεται να είναι πίσω για τον κλάδο ηλεκτρικών συσκευών, τόσο σε επίπεδο λιανικής όσο και επίπεδο αντιπροσώπευσης. Η βελτίωση του οικονομικού κλίματος που ξεκίνησε από τα τέλη της περασμένης δεκαετίας, που αναθέρμανε τη συγκεκριμένη αγορά, βρήκε συνέχεια μέσα από δύο κυβερνητικά προγράμματα που την διατήρησαν «ζεστή».
Αρχικά, μέσα στην περίοδο της πανδημίας ήταν τα voucher του προγράμματος Ψηφιακή Μέριμνα για την αγορά τεχνολογικού εξοπλισμού (υπολογιστές, laptop, tablet, και κινητά τηλέφωνα) που έδωσε σημαντική ώθηση στην κατηγορία. Ακολούθησε το πρόγραμμα Ανακυκλώνω – Αλλάζω Συσκευή από το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας που αφορούσε την αντικατάσταση ενεργοβόρων ενεργειακών συσκευών (κλιματιστικά, ψυγεία και καταψύκτες) με νέες, ενεργειακά αποδοτικότερες.
Το πρόγραμμα μπαίνει στον τρίτο κύκλο του με την ένταξη 44.600 νοικοκυριών, που προέρχονται από τις λίστες των επιλαχόντων του αρχικού προγράμματος. Με τους νέους συμμετέχοντες δόθηκε συνολικά σε 585.650 δικαιούχους –ή στο 67% όσων είχαν κάνει αίτηση στο πρόγραμμα - να αντικαταστήσουν τις παλιές ηλεκτρικές συσκευές τους. Παράλληλα, μέσα στις επόμενες ημέρες αναμένεται να ξεκινήσει και το πρόγραμμα για την τοποθέτηση ηλιακού θερμοσίφωνα, που είναι και η μόνη ελληνική βιομηχανία που θα ωφεληθεί από τα επιδοτούμενα προγράμματα.
Σύμφωνα με τους ανθρώπους του κλάδου, τα παραπάνω προγράμματα ήταν μία ιδιαίτερα τονωτική ένεση, η οποία βοήθησε το σύνολο της αγοράς. Παράλληλα, σημαντική ήταν και η συμβολή του τουρισμού (ανακαίνιση και δημιουργία νέων ξενοδοχείων και καταλυμάτων τύπου AirBNB, που είχαν ανάγκη από ηλεκτρικών συσκευών και κλιματιστικών) καθώς και η επανέναρξη της οικοδομικής δραστηριότητας.
Πρωταγωνιστής ο κλιματισμός το 2022 - 2023
Το 2022 εκτιμάται ότι η λιανική αγορά ηλεκτρικών συσκευών έκλεισε στα 2,6 δισ. ευρώ με άνοδο της τάξης του 4% σε σχέση με το 2021 έχοντας θετικούς και αρνητικούς πρωταγωνιστές. Στους τελευταίους συγκαταλέγονται τα προϊόντα τεχνολογίας, τα οποία όπως προαναφέρθηκε είχαν παρουσιάσει κατακόρυφη άνοδο την περίοδο που έτρεχε το πρόγραμμα Ψηφιακή Μέριμνα. Η πτώση έφτασε και το 20% σε προϊόντα ΙΤ, ενώ από την αρνητική εικόνα ξέφυγαν μόνο τα telecom τα οποία εμφάνισαν αύξηση κατά 10%, κυρίως λόγω των νέων ακριβών μοντέλων που παρουσίασαν η Apple και η Samsung.
Αντίθετα, με πρωταγωνιστές τα ψυγεία και τους καταψύκτες οι μεγάλες λευκές συσκευές παρουσίασαν από τις μεγαλύτερες ανόδους –της τάξης του 20%- ενώ πρωταγωνιστής της χρονιάς ήταν τα κλιματιστικά που έτρεξαν με μία άνοδο που κινήθηκε στα επίπεδα του 45%. Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς από την βελτίωση αυτή ωφελήθηκαν σχεδόν όλοι οι παίκτες, τόσο οι μεγάλοι όσο και οι συνεταιρισμοί και οι μεμονωμένοι παίκτες σε συνοικίες και επαρχία.
Σε ό,τι αφορά στην τρέχουσα χρήση, τα πρώτα μηνύματα είναι κάτι παραπάνω από θετικά, καθώς την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου οι πωλήσεις βελτιώθηκαν κατά 30%. Στελέχη του κλάδου αναφέρουν ότι στο τετράμηνο ο απόλυτος πρωταγωνιστής είναι τα κλιματιστικά με υπερτριπλασιασμό πωλήσεων (+210%) ενώ με άνοδο 54% κινήθηκαν και οι μεγάλες λευκές ηλεκτρικές συσκευές με πρωταγωνιστές τα ψυγεία και τους καταψύκτες. Θετική πορεία και για τα κινητά τηλέφωνα (21%) και τις τηλεοράσεις (7%), ενώ φαίνεται να συνεχίζει πτωτικά (-10%) για άλλη μία χρονιά η πληροφορική.
Γιατί θα συνεχιστεί η άνοδος
Οι αλκυονίδες ημέρες για τον κλάδο δεν αναμένεται να τελειώσουν σύντομα, καθώς στελέχη του βλέπουν να συνεχίζονται οι έμμεσες κρατικές ενέσεις μέσω voucher και προγραμμάτων. Όπως προαναφέρθηκε, σύντομα ξεκινάει το πρόγραμμα για τους ηλιακούς θερμοσίφωνες, ενώ το επόμενο διάστημα αναμένεται να δρομολογηθεί και το πρόγραμμα «Ανακαίνιση για νέους», που αφορά τη βοήθεια που έχει προαναγγείλει η κυβέρνηση για τα νέα ζευγάρια.
Παράλληλα, εκτιμάται ότι θα επανέρχονται σε τακτά χρονικά διαστήματα προγράμματα για την καταπολέμηση του ψηφιακού αναλφαβητισμού, την αναβάθμιση συσκευών με γνώμονα την ενεργειακή απόδοση ενώ οφέλη εκτιμούν ότι θα έχουν και αρκετοί παίκτες από την ψηφιακή αναβάθμιση του κράτους.
Όλα τα παραπάνω, σε συνδυασμό τα θετικά μηνύματα από τον τομέα της οικονομίας (μείωση της ανεργίας, αύξηση των εισοδημάτων, βελτίωση καταναλωτικής εμπιστοσύνης, αύξηση των επενδύσεων σε νέες κατοικίες και ξενοδοχεία) οδηγούν τα στελέχη να θεωρούν εφικτό τον στόχο η αγορά να τρέχει με ετήσιους ρυθμούς αύξησης πωλήσεων της τάξης του 3% τα επόμενα χρόνια.