Το νέο κύμα high tech επενδύσεων που αναστρέφουν το brain drain

«Ξεκινήσαμε πριν από δύο χρόνια με στόχο να προσλάβουμε 200 άτομα μέχρι το τέλος του 2021. Σήμερα στο Κέντρο Ψηφιακής Καινοτομίας έχουμε προσλάβει 325 άτομα και μαζί με το Κέντρο Επιχειρησιακών Λειτουργιών έχουμε ξεπεράσει τα 500 άτομα προσωπικό και θα φτάσουμε τα 700».

Τα λόγια ανήκουν στον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer Άλμπερτ Μπουρλά, κατά τη διάρκεια των χθεσινών εγκαινίων του νέου ψηφιακού κέντρου του φαρμακευτικού κολοσσού στη Θεσσαλονίκη και μαρτυρούν το momentum που έχει αυτός ο νέος… κλάδος στη χώρα μας. Μια νέα… βιομηχανία «χτίζεται» στη χώρα μας, διαφορετική από το παρελθόν, με άλλους όρους, διαφορετικά «εργοστάσια», όμως έχει πολλαπλασιαστικά θετικό αποτέλεσμα, και κυρίως φέρνει νέες δουλειές.

Τοποθετημένη πάνω στις γραμμές των... οριζόντων που λέει και ο ποιητής, ήτοι σε μια κομβική τοποθεσία, που αποτελεί «γέφυρα» τριών ηπείρων, η Ελλάδα ανέκαθεν αποτελούσε σημαντικό «πέρασμα» για το παγκόσμιο εμπόριο. Πλέον, ένα ακόμη πιο νευραλγικό και σύνθετο «εμπόριο» που φέρνει πολλαπλασιαστικά οφέλη, είναι οι βάσεις ψηφιακών δεδομένων.

Το μπαράζ των επενδύσεων σε κέντρα καινοτομίας, υψηλής τεχνολογίας και data center στην Ελλάδα από μεγάλους ξένους ομίλους, έχει ήδη συμβάλει στην αναστροφή του brain drain που τόσο έχει πληγώσει τη χώρα από το 2010 και εντεύθεν. Έλληνες επιστήμονες δεν φεύγουν πλέον από τη χώρα, καθώς δημιουργούνται ολοένα και περισσότερες εξειδικευμένες και μεγάλων απαιτήσεων θέσεις εργασίας, ενώ εκατοντάδες αν όχι χιλιάδες επιστρέφουν και από το εξωτερικό.

Μπορεί η Ελλάδα να μην δύναται να αποκτήσει ξανά τη βιομηχανία που είχε προ 35 -40 ετών, καθώς διεθνώς οι ισορροπίες στις τιμές πρώτων υλών και εργασιακού κόστους έχουν μετατοπίσει την παγκόσμια βιομηχανία προς αναπτυσσόμενες χώρες, όμως μια νέα «βιομηχανία» γεννιέται στη χώρα, ικανή να δώσει νέα πνοή ανάπτυξης και να την καταστήσει hub καινοτομίας στη ΝΑ Ευρώπη.

Ήδη έχουν δημιουργηθεί κάποιες χιλιάδες νέες θέσεις υψηλά αμειβόμενης εργασίας, μέσω των μεγάλων επενδύσεων στην ψηφιακή οικονομία την τελευταία διετία, ενώ η διαδικασία βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη. Για πρώτη φορά μετά από μια δεκαετία φυγής Ελλήνων και Ελληνίδων προς χώρες του εξωτερικού υπάρχει μια αντιστροφή, καθώς πολλά στελέχη υψηλής εξειδίκευσης και επιστήμονες τεχνολογίας, επιστρέφουν στη χώρα μας.

Δεν είναι τυχαίο ότι, κατά τη… θεμελίωση του ψηφιακού κέντρου τεχνολογίας της Pfizer προ διετίας, οι αιτήσεις για θέσεις εργασίας ξεπέρασαν τις 3.500 για τις πρώτες 200 θέσεις εργασίας, ενώ το 20% αυτών των αιτήσεων προέρχονταν από το εξωτερικό, από Ελληνίδες και Έλληνες επιστήμονες, που ζουν και εργάζονται σε άλλες χώρες και αναζητούν τρόπο επιστροφής.

Μπορεί το δείγμα να είναι μικρό, συγκριτικά με τη μαζική φυγή που έχει λάβει χώρα τα προηγούμενα χρόνια, όμως, συνδυαστικά με τις πολλές άλλες παρόμοιες επενδύσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, δίνει ένα ισχυρό στίγμα. Σύμφωνα με το ΙΟΒΕ, στην πλήρη του εξέλιξή του, το κέντρο της Pfizer εκτιμάται ότι θα αυξήσει κατά περισσότερο από 650 εκατ. ευρώ το ΑΕΠ της πόλης, προσφέροντας στην ευρύτερη περιοχή 1.100 θέσεις εργασίας.

Κόμβος των data center γίνεται η Ελλάδα

Την ίδια στιγμή που η πανδημία έχει μειώσει την ελκυστικότητα μεγάλων ευρωπαϊκών πόλεων, η Ελλάδα δείχνει ένα καλό momentum να μετατραπεί σε κέντρο έρευνας και τεχνολογίας. Η χώρα μας δείχνει πως διαθέτει πρόσβαση σε οικονομικά αποδοτικές και σταθερές υποδομές, όπως είναι προσέλκυση νέων υποβρυχίων καλωδιακών συνδέσεων που θα συνδέονται η Ευρώπη με την Αφρική και την Ανατολή μέχρι την Ασία.

Αναλυτές του κλάδου της πληροφορικής, της τεχνολογίας και της ψηφιακής επανάστασης, φέρνουν το παράδειγμα της Μασσαλίας που τα τελευταία δέκα χρόνια, εξελίχθηκε ως ένα από τα δέκα μεγαλύτερα «χωριά» δεδομένων στον κόσμο, μπαίνοντας σε μια διεθνή ελίτ που την απαρτίζουν πόλεις όπως Λονδίνο, Παρίσι, Άμστερνταμ, Σιγκαπούρη, Χονγκ Κονγκ, Φρανκφούρτη, Στοκχόλμη και Μαϊάμι.

Σήμερα η Μασσαλία φιλοξενεί πάνω από δέκα κέντρα δεδομένων παγκόσμιων τεχνολογικών κολοσσών και τηλεπικοινωνιακών παρόχων, που έχουν θεμελιώσει τα δίκτυά τους στο γαλλικό λιμάνι. Οι κινήσεις και οι επενδύσεις της τελευταίας διετίας, δείχνουν ότι η Ελλάδα, με αιχμή τη Θεσσαλονίκη, την Αθήνα, το Κορωπί και το Λαύριο, τείνει να γίνει επίσης ένα υπολογίσιμο κέντρο δεδομένων.

Σύμφωνα με έκθεση της Cushman & Wakefield, η Αθήνα συγκαταλέγεται στις δέκα πόλεις παγκοσμίως που έχουν τη δυναμική να εξελιχθούν σε ψηφιακά κέντρα, ικανά να φιλοξενήσουν επενδύσεις σε data center, προσελκύοντας σημαντικά κεφάλαια.

Σύμφωνα με έρευνα της ΙDG Research Services, τα οφέλη από τις επενδύσεις σε data center διαχέονται σε μεγαλύτερη κλίμακα στο σύνολο της ελληνικής οικονομίας, καθώς το κάθε 1 ευρώ επένδυσης σε neutral multi-tenant data center (ουδέτερα κέντρα δεδομένων πολλαπλών χρηστών) αποφέρει συνολικά 8,23 ευρώ προστιθέμενης αξίας στην ελληνική οικονομία.

Ειδικότερα, τα άμεσα οφέλη είναι για κάθε 1 ευρώ που επενδύεται είναι 2,45 ευρώ στην οικονομία. Έμμεσα, σε κάθε 1 ευρώ επένδυσης επιστρέφονται 4,38 ευρώ στην οικονομία, ενώ σημαντικά είναι και τα επαγωγικά οφέλη, καθώς κάθε 1 ευρώ επένδυσης σε κέντρα υποδομών, αποφέρει 1,41 ευρώ στην οικονομία.

Όπως αναφέρει ο Σύνδεσμος Επιχειρήσεων Πληροφορικής & Επικοινωνιών Ελλάδας (ΣΕΠΕ), η Ελλάδα χτίζει σταδιακά προφίλ ισχυρού περιφερειακού πόλου έλξης ψηφιακών ξένων επενδύσεων, έχοντας μπει εντός του 2021 μεταξύ των δέκα ελκυστικότερων ευρωπαϊκών χωρών για επενδύσεις. Σημειώνει πως η χώρα μας πέτυχε να καταλάβει την 23^η θέση μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών ως προς τον αριθμό των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) που προσέλκυσε το 2020, από την 29^η το 2019 και την 35^η το 2018.

Τονίζει επίσης πως πλέον το 18% των ξένων επενδύσεων στην Ελλάδα αφορούν σε κέντρα έρευνας και ανάπτυξης. Το ποσοστό αυτό ήταν στην Ελλάδα μόλις 5% την περίοδο 2000-2019 και 10% στην Ευρώπη φέτος. Επίσης, το 23% των επενδύσεων κατευθύνθηκαν στον κλάδο των υπηρεσιών λογισμικού και πληροφορικής.

Οι κυριότερες επενδύσεις της διετίας

Η ελληνική εταιρεία Sunlight δημιουργεί στην Αθήνα κέντρο έρευνας και καινοτομίας στο χώρο των νέας γενιάς μπαταριών λιθίου. Η νέα επένδυση θα δημιουργήσει 200 άμεσες νέες θέσεις εργασίας στην Ελλάδα όπου ήδη έχουν προσληφθεί Έλληνες επιστήμονες από το εξωτερικό, ενώ θα επηρεάσει περισσότερες από 800 θέσεις εργασίας στο άμεσο μέλλον.

Το «Athens 3» της Lamda Hellix στο Athens Data Center Campus, στο Κορωπί θα  είναι το μεγαλύτερο data center στην Ελλάδα, ενώ η εταιρεία ήδη έχει ξεκινήσει τις διαδικασίες για αδειοδότηση του τέταρτου data center, του «Athens 4». Το νέο data center θα δημιουργήσει 100 νέες θέσεις εργασίας.

Ο αμερικανικός κολοσσός Microsoft έχει ανακοινώσει μεγάλη επένδυση 400 εκατ. ευρώ στην Ελλάδα μέσω δημιουργίας βάσης δεδομένων, με την προστιθέμενη αξία του να φθάνει το 1 δισ. ευρώ. Εκατοντάδες θα είναι οι θέσεις εργασίας στα τρία data center που δρομολογεί η εταιρεία.

Πρόσφατα ανακοινώθηκε η δημιουργία του τέταρτου data center στη χώρα από την Sparkle που αποτελεί θυγατρική της Telecom Italia. Μια επένδυση ύψους 20 εκατ. ευρώ για το κέντρο δεδομένων «Metamorfosis II». Η ιταλική εταιρεία έχει συνολικά τρία data center στην Αττική και ένα στα Χανιά.

Η Hellas Sat, που διαχειρίζεται τρεις δορυφόρους (Hellas Sat 2,3 και 4) επίσης δημιουργεί το δικό της κέντρο δεδομένων στις εγκαταστάσεις της στο Κορωπί, μια επένδυση περίπου 10 εκατ. ευρώ.

Η ελληνική Cloudrock που δραστηριοποιείται σε τεχνολογίες όπως το Internet of Things και η τεχνητή νοημοσύνη έχει ήδη ένα ιδιόκτητο data center στον Άγιο Στέφανο Αττικής και θα επενδύσει επιπλέον 3 εκατ. ευρώ την προσεχή τριετία.

H Sitecore μετά την εξαγορά της Moosend, μεγαλώνει το αποτύπωμά της στη χώρα μας, έχοντας ανακοινώσει τη δημιουργία τεχνολογικού hub στην Αθήνα το οποίο θα λειτουργήσει στα μέσα του 2022, ενώ θα φέρει 150 νέες θέσεις εργασίας για μηχανικούς λογισμικού.

Η PwC Ελλάδας επεκτείνει τη δραστηριότητα της στην Πάτρα με τη δημιουργία ενός Technology Innovation Hub, με στόχο να αξιοποιήσει το τοπικό οικοσύστημα τεχνολογίας για την ανάπτυξη καινοτόμων εργαλείων και υπηρεσιών.

Η Cisco έχει δημιουργήσει στη Θεσσαλονίκη Διεθνές Κέντρο Καινοτομίας και Ανάπτυξης Ψηφιακών Δεξιοτήτων συνολικής επένδυσης 12 εκατ. ευρώ, ενώ η Deloitte επίσης στη Θεσσαλονίκη έχει δημιουργήσει παρόμοιο κέντρο, στο οποίο απασχολούνται περισσότερα από 300 άτομα με προοπτική να φτάσουν τα 700.

Η γερμανική TeamViewer έχει δημιουργήσει το δικό της κέντρο έρευνας, τεχνολογίας και καινοτομίας στην πόλη την Ιωαννίνων που απασχολεί περί τους 70 μηχανικούς, με στόχο μέσα στην επόμενη 4ετία να φτάσει τους 150-200 εργαζόμενους.

Η ελληνική εταιρεία Profile Software δημιουργεί κέντρο έρευνας και τεχνολογίας στη Θεσσαλονίκη συνολικής επένδυσης 5 εκατ. ευρώ, το οποίο στην πλήρη ανάπτυξή του θα απασχολήσει αρκετές δεκάδες στελεχών.