Την πλήρη αναμόρφωση του ενεργειακού τοπίου της χώρας μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια σχεδιάζει ο ΑΔΜΗΕ, μέσα από ένα πράσινο επενδυτικό πρόγραμμα ύψους 5 δισ. ευρώ.
Σημαντικά έργα των ηλεκτρικών διασυνδέσεων των νησιών με την ηπειρωτική Ελλάδα αλλά και διεθνείς διασυνδέσεις, μεγαλύτερη διείσδυση καθαρών μορφών ενέργειας στο ενεργειακό μείγμα της χώρας, εκσυγχρονισμός του δικτύου και έργα για την ανάπτυξη του Συστήματος Μεταφοράς σύμφωνα με τους εθνικούς στόχους για την ενέργεια και το κλίμα (ΕΣΕΚ), «βάζουν στην πρίζα» τη χώρα.
Οι επενδύσεις που αλλάζουν την ενεργειακή εικόνα της χώρας είναι:
1. Διασύνδεση Κρήτης-Πελοποννήσου
Ήδη ολοκληρώθηκε η μικρή διασύνδεση της Κρήτης-Πελοποννήσου. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη σε μήκος καλωδιακή υποβρύχια/υπόγεια καλωδιακή διασύνδεση εναλλασσόμενου ρεύματος παγκοσμίως (174 χλμ.), ενώ το μέγιστο βάθος πόντισης (1.000 μέτρων) την τοποθετεί στην κορυφή των πλέον απαιτητικών τεχνικά έργων ηλεκτρικής διασύνδεσης διεθνώς.
Η νέα διασύνδεση εναλλασσόμενου ρεύματος 150kV (μεταφορικής ισχύος 2×200 MVA) αναμένεται να τεθεί σε δοκιμαστική λειτουργία το προσεχές διάστημα, μεταφέροντας τα πρώτα ηλεκτρικά φορτία στην Κρήτη. Με αυτή την πρώτη διασύνδεση του νησιού με την ηπειρωτική χώρα, θα καλυφθεί το 1/3 των ενεργειακών αναγκών του νησιού, υποκαθιστώντας την παραγωγή των παλαιότερων τοπικών μονάδων που είναι και οι πλέον ακριβές και ρυπογόνες.
Το συνολικό κόστος του έργου, το οποίο ανέρχεται σε 397 εκατ. ευρώ και καλύφθηκε με συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης και με δανεισμό της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων (ΕΙΒ).
2. Διασύνδεση Κρήτης-Αττικής
Ήδη έχει ξεκινήσει η κατασκευή των καλωδίων και του εξοπλισμού για την διασύνδεση Ηράκλειο - Αττική. Κατά την πλήρη διασύνδεση της Κρήτης με το ηπειρωτικό σύστημα το 2023, όταν θα έχει ολοκληρωθεί και η διασύνδεση με την Αττική, οι εκπομπές CO2 για την ηλεκτροδότηση της Κρήτης θα μηδενιστούν, βελτιώνοντας θεαματικά το περιβαλλοντικό αποτύπωμα του νησιού. Επιπλέον, από την απόσυρση των συμβατικών ρυπογόνων μονάδων στην Κρήτη, όλοι οι καταναλωτές της χώρας θα εξοικονομήσουν έως και 400 εκατ. ευρώ ετησίως από τους λογαριασμούς ρεύματος μέσω των ΥΚΩ.
3. Διασύνδεση των Κυκλάδων
Την εκκίνηση της Δ΄ Φάσης της ηλεκτρικής διασύνδεσης των Κυκλάδων σηματοδότησε η προκήρυξη εντός του 2020 του διαγωνισμού για τη διασύνδεση της Νάξου με την Σαντορίνη, μέσω της οποίας θα τροφοδοτηθεί ακτινικά -σε πρώτη φάση- το σημαντικότερο μέρος του φορτίου των νησιών που προορίζονται να διασυνδεθούν, αποτελώντας παράλληλα ένα κρίσιμο βήμα για την πραγματοποίηση του υπόλοιπου έργου, με ορίζοντα ολοκλήρωσης το 2024.
Ο ΑΔΜΗΕ ετοιμάζει τις διαγωνιστικές διαδικασίες για τη διασύνδεση, το 2023, της Σαντορίνης με τη Νάξο, μέσω υποβρυχίου καλωδίου, καθώς και τη διασύνδεση, το 2024, της Μήλου, της Σερίφου και της Φολεγάνδρου.
4. Διασύνδεση των Δωδεκανήσων
Το σύμπλεγμα των Δωδεκανήσων (Κως-Ρόδος-Κάρπαθος) θα διασυνδεθεί με το ηπειρωτικό σύστημα έως το 2027 με συνολικό προϋπολογισμό 1,5 δισ. ευρώ.
5. Διασύνδεση του ΒΑ Αιγαίου
Ο χάρτης των διασυνδέσεων στο Αιγαίο θα ολοκληρωθεί το 2029 με τα νησιά του Βορειοανατολικού Αιγαίου και τη Σκύρο. Αυτό το έργο, συνολικού ύψους 885 εκατ. ευρώ, περιλαμβάνει τις διασυνδέσεις Σκύρου-Λέσβου-Λήμνου-Χίου-Σάμου με την Εύβοια στα δυτικά, την Θράκη στα βόρεια και την Κω στα νότια.
Διεθνείς διασυνδέσεις
Η ανάπτυξη των διεθνών διασυνδέσεων διαδραματίζει κεντρικό ρόλο την αναπτυξιακή στρατηγική του Διαχειριστή, καθώς συμβάλλει ουσιαστικά στην ευστάθεια του Συστήματος και τη σύγκλιση των τιμών μεταξύ των διαφορετικών ευρωπαϊκών περιφερειών.
6. Ελλάδα-Βουλγαρία: Για τη νέα διασύνδεση με εναέρια γραμμή 400 kV μεταξύ του ΚΥΤ Ν. Σάντας και του Υ/Σ Maritsa East 1, προβλέπεται επίσπευση κατά ένα εξάμηνο, με ορίζοντα ολοκλήρωσης στα μέσα του 2022.
7. Ελλάδα-Ιταλία: Το επόμενο διάστημα θα εξεταστούν από τον ΑΔΜΗΕ και την TERNA οι εναλλακτικές λύσεις για την ανάπτυξη μιας νέας υποθαλάσσιας διασύνδεσης μεταξύ των συστημάτων Ελλάδας και Ιταλίας, ενώ παράλληλα θα διερευνηθεί η δυνατότητα αξιοποίησης υφιστάμενων υποδομών. Σύμφωνα με τις τρέχουσες εκτιμήσεις η ανάγκη ενίσχυσης (ισχύς νέας διασύνδεσης) κυμαίνεται μεταξύ 500 – 1000 MW.
8. Ελλάδα-Αλβανία: Οι Διαχειριστές των δύο χωρών διερευνούν τη σχεδίαση μίας νέας διασυνδετικής γραμμής 400 kV μεταξύ του νοτίου συστήματος μεταφοράς της γειτονικής χώρας και κατάλληλου Κέντρου Υπερυψηλής Τάσης στο ελληνικό Σύστημα.
9. Ελλάδα-Βόρεια Μακεδονία: Οι Διαχειριστές μελετούν σενάρια αναβάθμισης της υφιστάμενης διασύνδεσης 400 kV μεταξύ των χωρών.
10. Επέκταση Συστήματος 400 kV στην Πελοπόννησο
Το σύστημα Υπερυψηλής Τάσης επεκτείνεται στην Πελοπόννησο δίνοντας περαιτέρω περιθώρια διείσδυσης ΑΠΕ στο νότιο Σύστημα της χώρας με συνολικό προϋπολογισμό 90 εκατ. και ολοκλήρωση έως το 2024. Ωστόσο, υπενθυμίζεται ό,τι ο Δυτικός Διάδρομος, του οποίου το 98% έχει ολοκληρωθεί παραμένει εδώ και σχεδόν δύο χρόνια «παγωμένος» από τις μοναχές της μονής Αγίων Θεοδώρων στα Καλάβρυτα και έχει κοστίσει ήδη στον ΑΔΜΗΕ 5 εκατ. ευρώ μετά το πρόστιμο που του επέβαλε η ΡΑΕ για καθυστέρηση ενημέρωσης και λήψης εναλλακτικών μέτρων για την επίλυση του προβλήματος.
Αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας
Στην πορεία της ενεργειακής μετάβασης στη νέα εποχή, αναδεικνύεται ο κομβικός ρόλος που μπορούν να αποκτήσουν τα συστήματα αποθήκευσης, καθώς η ένταξή τους στο ηλεκτρικό σύστημα προσφέρει πολλαπλά πλεονεκτήματα που βελτιστοποιούν τη λειτουργία του. Στο νέο ΔΠΑ συμπεριλαμβάνεται πρόταση για πιλοτικό έργο εγκατάστασης συστημάτων συσσωρευτών στη Νάξο, ισχύος 7 έως 10 MW, με χρονοδιάγραμμα ολοκλήρωσης εντός του 2022. Ανάλογα σχέδια προβλέπονται και στην περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, όπου τα έργα αποθήκευσης θα συμβάλλουν καθοριστικά στη διαχείριση τοπικών συμφορήσεων λόγω της υψηλής διείσδυσης ΑΠΕ.
Αυξημένη διείσδυση ΑΠΕ
Η επίτευξη των στόχων που τέθηκαν με το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) για το έτος 2030 και τον Μακροχρόνιο Ενεργειακό Σχεδιασμό για το έτος 2050 επιτάσσει την επιτάχυνση των διαδικασιών για την ένταξη νέων μονάδων ΑΠΕ σε μεγάλη κλίμακα. Στην κατεύθυνση αυτή αναμένεται να συμβάλλουν ιδιαίτερα σχέδια για την εγκατάσταση μονάδων ΑΠΕ που απαιτούν, ωστόσο, την υλοποίηση σημαντικών έργων μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Με τη διασύνδεση των νησιών του Αιγαίου και την επέκταση του Συστήματος Μεταφοράς 400 kV στην Πελοπόννησο, ο ΑΔΜΗΕ θέτει τις βάσεις για δημιουργία χώρου 3 GW για ένταξη νέων μονάδων ΑΠΕ στο εγχώριο ενεργειακό σύστημα.
Μιλώντας στο Delphi Economic Forum o Προέδρος & CEO του ΑΔΜΗΕ κ. Μάνος Μανουσάκης, είπε ότι για να αντιμετωπιστεί η μεγάλη διείσδυση των ΑΠΕ, ο ΑΔΜΗΕ έχει προγραμματίσει την ανάπτυξη πολλών έργων, όπως αποτυπώνεται στο επενδυτικό του πλάνο ύψους 5 δισ. ευρώ με ορίζοντα δεκαετίας. «Στον σχεδιασμό μας μέχρι το 2030, έχουμε προβλέψει τη διείσδυση 17 GW νέων ΑΠΕ στο Σύστημα Μεταφοράς, υπερβαίνοντας τους εθνικούς στόχους (ΕΣΕΚ) κατά 1,7 GW», τόνισε χαρακτηριστικά.
Το Σύστημα, εκτός από επέκταση, χρειάζεται και ενίσχυση για να «σηκώσει» τις νέες ΑΠΕ ανέφερε ο κ. Μανουσάκης, τονίζοντας ότι σε αυτό το πλαίσιο, προγραμματίζεται η εγκατάσταση νέων υποσταθμών και η αναβάθμιση γραμμών, καθώς και η εγκατάσταση νέων στοιχείων εξοπλισμού για τον έλεγχο των τάσεων, όπως το πρόσφατο παράδειγμα του STATCOM που ξεκίνησε να λειτουργεί στο Ηράκλειο Κρήτης.
«Η ταχύτερη διείσδυση των ΑΠΕ, προϋποθέτει και ταχύτερη υλοποίηση αυτών των έργων στο Σύστημα. Από την εμπειρία μας, έχουμε διαπιστώσει ότι το πιο χρονοβόρο τμήμα στην υλοποίηση ενός έργου Μεταφοράς είναι η αδειοδότηση, παρά η κατασκευή. Αυτό σημαίνει ότι θα πρέπει οι αδειοδοτικές διαδικασίες να αναμορφωθούν κατάλληλα. Έτσι, θα επιταχυνθούν τα έργα, όχι μόνο του Διαχειριστή, αλλά εν γένει της αγοράς ΑΠΕ» τόνισε.
Υπεράκτια αιολικά πάρκα
Η επέκταση του Διασυνδεδεμένου Συστήματος Μεταφοράς στο νησιωτικό χώρο δημιουργεί τις προϋποθέσεις ανάπτυξης υπεράκτιων αιολικών πάρκων, δεδομένου ότι μειώνει σημαντικά τις αποστάσεις για τη μεταφορά ηλεκτρικής ενέργειας από την πηγή παραγωγής σε σημεία σύνδεσης του Συστήματος. Στο πλαίσιο αυτό, διαφαίνεται η ανάγκη ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού για την ανάπτυξη στρατηγικών υποδομών στον θαλάσσιο χώρο με σκοπό τη βέλτιστη «κοινή» σύνδεση υπεράκτιων αιολικών πάρκων ή αιολικών πάρκων επί νησιών που θα ανήκουν σε διαφορετικούς παραγωγούς. Την ανάγκη αυτή μπορεί να ικανοποιήσει ο ο Διαχειριστής, καθώς διαθέτει την απαραίτητη τεχνογνωσία και εμπειρία τόσο για το σχεδιασμό όσο και για την υλοποίηση υπεράκτιων διασυνδετικών δικτύων Υψηλής Τάσης.
Ακολουθήστε το Business Daily στο Google news 
