Δεν θα επηρεάσει στο ελάχιστο τη λειτουργία του Ομίλου Πειραιώς η δρομολογούμενη δραστική αλλαγή στη μετοχική σύνθεση της τράπεζας, με την αύξηση του ποσοστού συμμετοχής του Δημοσίου, μέσω του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, στο 61,3%.
Εργαζόμενοι και πελάτες της Πειραιώς δεν θα βιώσουν καμία αλλαγή στην καθημερινότητά τους με την τράπεζα εξαιτίας της απόκτησης του μετοχικού ελέγχου της τράπεζας από το ελληνικό Δημόσιο, όταν πραγματοποιηθεί η μετατροπή των υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολογιών (CoCos) σε μετοχές.
Ειδικότερα, σε ότι αφορά τους εργαζόμενους, η αλλαγή της μετοχικής σύνθεσης της Τρ. Πειραιώς αποτελεί μια κίνηση που δεν αφορά τη μεταξύ τους εργασιακή σχέση και δεν επηρεάζει, ούτε, πολύ περισσότερο, μεταβάλει στο ελάχιστο το πλαίσιο των υποχρεώσεών τους προς την τράπεζα, όπως επίσης και τις υποχρεώσεις της τράπεζας προς τους εργαζομένους.
Σε ότι αφορά τους πελάτες τόσο ιδιώτες, όσο και επιχειρήσεις πρόκειται για μια καθαρά εταιρική μεταβολή που δεν επηρεάζει καθόλου τη σχέση τους με την τράπεζα είτε ως καταθετών είτε ως δανειοληπτών.
Σημειώνεται ότι το ΤΧΣ ήδη είναι ο μεγαλύτερος μέτοχος της Τράπεζας Πειραιώς, με ποσοστό 26,4%, και στην περίπτωση που τα CoCos μετατραπούν σε μετοχές, κάτι που πρέπει να θεωρείται πλέον δεδομένο, τότε η συμμετοχή του ΤΧΣ θα ανέλθει στο 61,3%.
Η μετατροπή των CoCos επηρεάζει τους ιδιώτες μετόχους της τράπεζας καθώς θα υποστούν απομείωση: από το 73,6% των μετοχών της τράπεζας που ελέγχουν σήμερα, θα συρρικνωθούν στο 38,7%, εξέλιξη που φυσικά δεν είναι θετική για τους ίδιους.
Ωστόσο, η απομείωση που θα υποστούν είναι μικρή σε σχέση με το όφελος που θα αποκομίσει η τράπεζα από τη μετατροπή των CoCos σε μετοχές, ενισχύοντας το μετοχικό της κεφάλαιο κατά 2 δισ. ευρώ, ενώ η αραίωση της συμμμετοχής των ιδιωτών μετόχων δεν θα είναι τόσο μεγάλη, όσο θα ήταν εάν η τράπεζα αντλούσε το ίδιο ποσό με μια αύξηση κεφαλαίου, με βάση την τρέχουσα τιμή της μετοχής. Ο λόγος είναι ότι η σύμβαση που είχε υπογραφεί το 2015 για τη λήψη των CoCos προβλέπει ότι σε περίπτωση μετατροπής τους σε μετοχές, τότε η τιμή έκδοσης των νέων μετοχών θα γίνει στην τιμή που πραγματοποιήθηκε η ανακεφαλαιοποίηση του 2015: τα 6 ευρώ.
Υπενθυμίζεται ότι, στο τέλος του 2019 η τιμή της μετοχής της τράπεζας ήταν στα 2,99 ευρώ, τον περασμένο Σεπτέμβριο κινούνταν στη ζώνη του 1 ευρώ, ενώ την προηγούμενη εβδομάδα, μετά τη δημοσιοποίηση της πρότασης αύξησης κεφαλαίου από μερίδα μετόχων και της πιθανότητας μετατροπής των CoCos σε μετοχές, η μετοχή υποχώρησε στα 0,6 ευρώ.
Τι θα γίνει με τη διοίκηση
Η δραστική αλλαγή στην μετοχική σύνθεση της τράπεζας δεν θα προκαλέσει, σύμφωνα με όλες τις πληροφορίες, αλλαγές στη διοικητική πυραμίδα του ομίλου. Την προηγούμενη εβδομάδα το ΤΧΣ δήλωσε ότι «έχει πλήρη εμπιστοσύνη στη Διοίκηση της Τράπεζας», ενώ για το θέμα πραγματοποιήθηκε κυβερνητική σύσκεψη, υπό τον πρωθυπουργό. Σύμφωνα με πληροφορίες, έχει συμφωνηθεί ότι δεν υπάρχει κανένας λόγος για την αλλαγή διοίκησης της τράπεζας η οποία πιστώνεται με την αποτελεσματική υλοποίηση του προγράμματος μετασχηματισμού και την ενίσχυση της θέσης της τράπεζας στην αγορά.
Ωστόσο θα υπάρξουν σημαντικές αλλαγές στο Διοικητικό Συμβούλιο της τράπεζας, που αποτελείται από 13 μέλη, προκειμένου να αποτυπωθούν οι νέοι συσχετισμοί στην μετοχική σύνθεση της τράπεζας.
Στόχος της κυβέρνησης είναι, όταν οι συνθήκες το επιτρέψουν, να προχωρήσει σε διαδικασία για την πώληση των μετοχών του ΤΧΣ και την επιστροφή της τράπεζας σε χέρια ιδιωτών. Σημειώνεται ότι το 2013, στην πρώτη ανακεφαλαιοποίηση, η Eurobank πέρασε στον πλήρη έλεγχο του ελληνικού Δημοσίου, μετά την απόφαση της οικογένειας Λάτση που ήταν ο βασικός μέτοχος να μην συμμετάσχει στην αύξηση κεφαλαίου. Αργότερα η κυβέρνηση Σαμαρά προχώρησε σε διαδικασία αύξησης κεφαλαίου μέσω της οποίας η Eurobank πέρασε στον έλεγχο της Fairfax και του ινδοκαναδού επιχειρηματία Πρεμ Γουάτσα.
Συνεχίζεται η υλοποίηση του σχεδίου μετασχηματισμού
Η μετοχική αλλαγή δεν επηρεάζει τον στρατηγικό σχεδιασμό της τράπεζας για τη μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (7δισ. ευρώ τιτλοποιήσεις μέσω του σχεδίου Ηρακλής) όσο και του σχεδίου μετασχηματισμού της. Στο πλαίσιο αυτό σε εξέλιξη βρίσκεται από την περασμένη Παρασκευή νέο πρόγραμμα εθελούσιας εξόδου του προσωπικού της τράπεζας, πρόγραμμα που σχεδιάστηκε τους προηγούμενους μήνες.
Σημειώνεται ότι η διοίκηση Χρ. Μεγάλου τα τελευταία χρόνια έχει πετύχει την πλήρη ανανέωση του πλαισίου εταιρικής διακυβέρνησης, την δραστική ανανέωση της διοικητικής ομάδας, την επιστροφή στην οργανική κερδοφορία καθώς και την ενίσχυση της κεφαλαιακής βάσης της τράπεζας.
Η τράπεζα έχει μειώσει το απόθεμα των μη εξυπηρετούμενων δανείων κατά 14 δις. ευρώ (από το υψηλότερο σημείο της κρίσης), έχει πετύχει τη μείωση των λειτουργικών δαπανών κατά 200 εκατ. ευρώ καθώς και την απεξάρτησή της από τον μηχανισμό έκτακτης ρευστότητας ELA με την ισχυρή αύξηση των χορηγήσεων. Σε ότι αφορά τις χρηματοδοτήσεις, η Πειραιώς προχώρησε νέες χρηματοδοτήσεις ύψους 3δις. ευρώ το 2018, 4 δις. ευρώ το 2019 ενώ στο πρώτο εξάμηνο του 2020 ανήλθαν στα 4,5δις. ευρώ με στόχο να ξεπεράσουν τα 5,5δις. για το σύνολο του έτους.
Τι είναι τα CoCos και γιατί μετατρέπονται σε μετοχές
Οι υπό αίρεση μετατρέψιμες ομολογίες (Contingent Convertible bonds CoCos) είναι μια ειδική μορφή κεφαλαίου, που υπό προϋποθέσεις μπορούν να μετατραπούν σε κοινές μετοχές. Το εργαλείο αυτό χρησιμοποιήθηκε αρχικά για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών στην Πορτογαλία, ώστε να αποφευχθεί το φάσμα της κρατικοποίησης, και υιοθετήθηκε από την Ελλάδα στο πλαίσιο των ανακεφαλαιοποιήσεων.
Στην ανακεφαλαιοποίηση του 2015 οι κεφαλαιακές ανάγκες της Τράπεζας Πειραιώς είχαν προσδιοριστεί στα 4,6 δισ. ευρώ. Η τράπεζα κατάφερε να συγκεντρώσει από ιδιώτες επενδυτές 1,9 δισ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα καλύφθηκαν από το ΤΧΣ. Αναλυτικά το ΤΧΣ διέθεσε 680 εκατ. ευρώ για την συμμετοχή στην αύξηση και την απόκτηση μετοχών, ενώ 2,04 δις. ευρώ καλύφθηκαν με την έκδοση υπό αίρεση μετατρέψιμων ομολογιών (Contingent Convertible bonds – CoCos).
Ο σχεδιασμός της τράπεζας προέβλεπε την αποπληρωμή των CoCos, στο τέλος του 2022, ολοκληρώνοντας την πλήρη αποδέσμευσή της από την κρατική βοήθεια. Αν και πολλοί αναλυτές αμφισβητούσαν τη δυνατότητα αποπληρωμή των 2 δις. ευρώ παράλληλα με την μείωση του μεγάλου αποθέματος των μη εξυπηρετούμενων δανείων, ωστόσο κατά την διετία 2018 – 2019, η τράπεζα πραγματοποίησε μεγάλη πρόοδο ενισχύοντας σημαντικά τα μεγέθη της και δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για την εξαγορά των CoCos.
Η έλευση της πανδημίας, η δραστική επιδείνωση των συνθηκών και το φάσμα δημιουργίας μιας νέας γενιάς μη εξυπηρετούμενων δανείων άλλαξε δραστικά τα δεδομένα καθιστώντας πρακτικά αδύνατη την αποπληρωμή των CoCos. Σημειώνεται ότι εκτός της αποπληρωμής των 2 δισ. η τράπεζα θα έπρεπε να καταβάλει στην τριετία 2020 - 2022, 495 εκατ. ευρώ για την καταβολή των ετήσιων τοκομεριδίων.
Οι πιθανότητες να αντλούσε 2 δισ. ευρώ για την αποπληρωμή της κρατικής βοήθειας ήταν πολύ μικρές, πολύ περισσότερο που οι νέες προκλήσεις που δημιουργεί η πανδημία κάνει πολλούς αναλυτές να εκτιμούν ότι οι ελληνικές τράπεζες θα χρειαστούν και πρόσθετα κεφάλαια για την οριστική αντιμετώπιση των μη εξυπηρετούμενων δανείων.
Η μετατροπή των CoCos σε μετοχές θα γίνει λόγω της απόφασης του Ενιαίου Εποπτικού Μηχανισμού (SSM) να μην επιτρέψει την αποπληρωμή του ετήσιου τοκομεριδίου ύψους 165 εκατ. ευρώ λόγω της σχετικής απαγόρευσης που έχει θέσει η εποπτική αρχή η οποία απαγορεύει στις τράπεζες να προχωρήσουν στην διανομή μερίσματος, την επιστροφή κεφαλαίου ή την αγορά ιδίων μετοχών όσο οι τράπεζες λαμβάνουν έκτακτα μέτρα ενίσχυσης για την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Πρόκειται για τη δεύτερη μη πληρωμή τοκομερίδιου και σύμφωνα με τους όρους έκδοσης των CoCos, σε περίπτωση που ο τόκος δεν καταβληθεί για δεύτερη φορά, τότε τα αξιόγραφα αυτά μετατρέπονται σε κοινές μετοχές της εκδότριας επί τη βάσει της τιμής εγγραφής στην αύξηση μετοχικού κεφαλαίου του 2015.
Η σχετική απόφαση του SSM αναμενόταν να ανακοινωθεί στα μέσα Νοεμβρίου ωστόσο η δημοσιοποίηση πρότασης μετόχων της τράπεζας για την αύξηση του μετοχικού κεφαλαίου της Πειραιώς, η οποία απορρίφθηκε από τις αρμόδιες αρχές, επιτάχυνε τις σχετικές αποφάσεις.
Με ανακοίνωσή της, η τράπεζα της προηγούμενη εβδομάδα διευκρίνισε ότι δεν έχει λάβει οποιαδήποτε εποπτική εντολή για αύξηση κεφαλαίου δεδομένου ότι πληροί τις εποπτικές απαιτήσεις. Σημειώνεται ότι η τράπεζα έχει συνολικό δείκτη κεφαλαίων 16,1% έναντι εποπτικής απαίτησης 11,25%.