Η 19η εβδομάδα του 2020 (4 - 10 Μαϊου) έχει μια ιστορική σημασία για την ελληνική αγορά ενέργειας: Για πρώτη φορά, το άλλοτε χαρακτηριζόμενο ως «εθνικό καύσιμο», ο λιγνίτης, είχε μηδενική συνεισφορά στην ηλεκτροδότηση της χώρας.
Η εξέλιξη αυτή επιβεβαιώνει ότι το καύσιμο, στο οποίο στηρίχθηκε μεταπολεμικά η φθηνή ηλεκτροδότηση και η ανάπτυξη της χώρας, είναι πλέον μια ακριβή πηγή ενέργειας. Όπως επισημαίνει το ενημερωτικό δελτίο του Iνστιτούτου Ενέργειας Νοτιοανατολικής Ευρώπης, οι μονάδες παραγωγής λιγνίτη της ΔΕΗ, που λειτουργούσαν με ιδιαίτερα υψηλό και μη ανταγωνιστικό κόστος παραγωγής, τέθηκαν εκτός του προγράμματος διανομής ηλεκτρικής ενέργειας.
Το έλλειμμα που δημιούργησε η... εξαφάνιση του λιγνίτη από το ενεργειακό μείγμα για μια εβδομάδα καλύφθηκε από την παραγωγή με φυσικό αέριο. Οι μονάδες με φυσικό αέριο αύξησαν κατά 15,58% την εβδομαδιαία παραγωγή τους για να αντισταθμίσουν το έλλειμμα, παράγοντας 298,07 GWh (+ 40,17 GWh σε εβδομαδιαία βάση). Ταυτόχρονα, η εβδομαδιαία παραγωγή ΑΠΕ αυξήθηκε σημαντικά κατά 9,46% στα 244,34 GWh (+ 21,13 GWh).
Παρότι, όμως, για μια εβδομάδα η ακριβή παραγωγή ρεύματος από λιγνίτη έμεινε εκτός ενεργειακού μείγματος, οι τιμές του ρεύματος δεν έπαψαν να είναι από τις ακριβότερες στην Ευρώπη. Όπως σημειώνει το ΙΕΝΕ, παρά το ισορροπημένο ενεργειακό μείγμα και τη σημαντική συνεισφορά των ΑΠΕ και της υδροηλεκτρικής οι μέσες τιμές ρεύματος στη χώρα παρέμειναν από τις πιο ακριβές στην Ευρώπη όλη την περασμένη εβδομάδα όταν η μέση τιμή έφτασε τα 29,27 ευρώ ανά MWh με μόνο την Πολωνία να καταγράφει ακόμη υψηλότερη τιμή στα 38,27 ευρώ ανά MWh.
Κατά τη διάρκεια της 19ης εβδομάδας, οι εισαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας στην Ελλάδα παρέμειναν αρκετά υψηλές, καλύπτοντας το 22% της εβδομαδιαίας ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας. Με μηδενική παραγωγή από λιγνιτικές μονάδες, το ισοζύγιο ηλεκτρικής ενέργειας της χώρας συμπληρώθηκε από φυσικό αέριο που κάλυψε 40% της ζήτησης ηλεκτρικής ενέργειας, ακολουθούμενο από τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που συνέβαλαν στο 22% της ζήτησης και την υδροηλεκτρική που κάλυψε το υπόλοιπο 5%.
Η ζήτηση ηλεκτρικής ενέργειας αυξήθηκε στα 736.158 MWh, δηλ. κατά 27 MWh σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα, καθώς η χώρα άρχισε να βγαίνει σταδιακά από το lockdown.
Οι υψηλές τιμές των δικαιωμάτων ρύπων και το υψηλό κόστος λειτουργίας και συντήρησης των μονάδων και των ορυχείων της ΔΕΗ έχουν καταστήσει την ηλεκτρική ενέργεια που παράγεται από άνθρακα στην Ελλάδα ακριβή. Με τη ΔΕΗ να λειτουργεί επί του παρόντος 14 σταθμούς καύσης λιγνίτη, μαζί με πολλά ορυχεία, με συνολική εγκατεστημένη ισχύ περίπου 4,0 GW, το οικονομικό πλήγμα που προκύπτει από την ακριβή λειτουργία και συντήρησή τους και τη μικρή συμβολή τους στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας είναι πραγματικά τεράστιο και προκαλεί συνεχή αποστράγγιση των πόρων της εταιρείας.
Κατά συνέπεια, τονίζει το ΙΕΝΕ, η ΔΕΗ επιταχύνει το πρόγραμμα απολιγνιτοποίησης με στόχο να αφαιρέσει πλήρως ή να καταργήσει ολόκληρο τον στόλο λιγνιτικών μονάδων έως το 2023, αφήνοντας σε λειτουργία μόνο τη σύγχρονη μονάδα της Πτολεμαΐδας, που βρίσκεται σήμερα υπό κατασκευή και πρόκειται να τεθεί σε λειτουργία το επόμενο έτος. Η εν λόγω μονάδα, εάν χρειαστεί, θα μπορούσε να μετατραπεί σε εργοστάσιο καύσης βιομάζας.