«Ένεση» στην Aegean χωρίς... μπλέξιμο με την Κομισιόν

Οριστικά αποκλείεται μια κρατική διάσωση της Aegean Airlines με μερική κρατικοποίηση και... μπλεξίματα με την Κομισιόν, μετά τις χθεσινές ανακοινώσεις της κυβέρνησης και του αερομεταφορέα, που όμως αφήνουν αναπάντητο το σημαντικότερο ερώτημα για τη μεσοπρόθεσμη πορεία της εταιρείας: θα είναι αρκετά τα μέτρα στήριξης, με κυριότερο το δανεισμό με κρατικές εγγυήσεις, για να αποφευχθεί μια συρρίκνωση της δυναμικότητας από το 2021;

Προς το παρόν, οι ανησυχίες της αγοράς για την πορεία της Aegean αυτή την εξαιρετικά δύσκολη περίοδο φαίνεται να εξασθενούν.  Αυτό αντανακλάται στην τιμή του ομολόγου της εταιρείας, που διαπραγματεύεται στο ΧΑ, και σημείωσε χθες άνοδο 2,67% για να ανέλθει στο 93, σε πολύ μεγάλη απόσταση από το 54,7, όπου είχε βυθισθεί στις 18 Μαρτίου, όταν είχαν κορυφωθεί οι ανησυχίες των επενδυτών για τις επιπτώσεις της πανδημίας. Σημειώνεται ότι, ως τις αρχές Μαρτίου, το ομόλογο διαπραγματευόταν σε τιμές πάνω από το άρτιο (100), με υψηλό 52 εβδομάδων στο 107,199.

Ο ορίζοντας για την εταιρεία καθαρίζει αρκετά μετά τις χθεσινές ανακοινώσεις για το κυβερνητικό πακέτο μέτρων στήριξης των αερομεταφορών, συνολικού ύψους 115 εκατ. ευρώ, από το οποίο η Aegean θα έχει μεγαλύτερο μερίδιο ως η κορυφαία εταιρεία του κλάδου. Αυτό το πακέτο φαίνεται πολύ μικρό για να στηρίξει την Aegean, συνδυάζεται όμως με ένα άλλο μέτρο στήριξης της ρευστότητας, που είναι και το σημαντικότερο: η εταιρεία ανακοίνωσε ότι θα ζητήσει από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες της χώρας δάνεια με κρατικές εγγυήσεις συνολικού ποσού 150 εκατ. ευρώ, τα οποία αντιστοιχούν στο 11% του τζίρου της.

Ο συνδυασμός αυτών των μέτρων και της ρευστότητας που ήδη διαθέτει η Aegean, που ξεπερνά τα 500 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τη διοίκηση της εταιρείας, φαίνεται ότι προσφέρουν ένα σημαντικό στήριγμα για τη δύσκολη περίοδο που ακολουθεί, όπου η εταιρεία, όπως έχει ανακοινωθεί πρόσφατα σε αναλυτές, θα «καίει» συνεχώς ρευστότητα. Το δεύτερο τρίμηνο του έτους, αυτές οι απώλειες είχε εκτιμηθεί ότι θα φθάνουν τα 40 εκατ. ευρώ το μήνα, καθώς η επιστροφή στην… πτητική κανονικότητα θα είναι πολύ αργή και μόλις τον Σεπτέμβριο η εταιρεία θα έχει φθάσει στο 45% - 50% του περυσινού αεροπορικού έργου της.

Το κρυμμένο όφελος

Ένα όφελος για την Aegean από το μοντέλο στήριξης από το Δημόσιο, χωρίς κάποια ειδική συμφωνία αλλά με την ένταξη κάτω από την «ομπρέλα» γενικότερων πολιτικών στήριξης των επιχειρήσεων, όπως είναι το πρόγραμμα της Αναπτυξιακής Τράπεζας για την παροχή εγγυήσεων δανεισμού από τις τράπεζες, είναι αφανές αλλά εξαιρετικά σημαντικό για το μέλλον της εταιρείας.

Η κρατική στήριξη στην Aegean δεν θα χρειασθεί, όπως συνέβη, για παράδειγμα, στην περίπτωση της Lufthansa, να περάσει από το «μικροσκόπιο» της Γενικής Διεύθυνσης Ανταγωνισμού της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (DG Comp). Αν το Δημόσιο διέθετε κεφάλαια στην αεροπορική εταιρεία, λαμβάνοντας σε αντάλλαγμα οποιοδήποτε εργαλείο που θα οδηγούσε σε άμεση ή έμμεση συμμετοχή του στο κεφάλαιο (μετοχές, κοινές ή προνομιούχες, μετατρέψιμα ομόλογα) το κόστος για την Aegean θα ήταν μεν πολύ μικρότερο από τα δάνεια που θα πάρει με κρατικές εγγυήσεις, αλλά θα είχε να αντιμετωπίσει πολύ αυστηρή μεταχείριση από την DG Comp, όπως τονίζουν στο Business Daily νομικοί με εξειδίκευση στο ευρωπαϊκό δίκαιο για τον ανταγωνισμό.

Το πιθανότερο, όπως εκτιμούν οι ίδιοι, είναι ότι η DG Comp θα ζητούσε από την Aegean, ως όρο για την έγκριση της κρατικής στήριξης, διορθωτικά μέτρα (remedies) πολύ πιο επώδυνα από αυτά που ζητήθηκαν από την Lufthansa και τα οποία έχουν «παγώσει» προσωρινά την προώθηση του σχεδίου για τη διάσωση από το Δημόσιο. Τούτο διότι η Aegean, περισσότερο και από την Lufthansa, διατηρεί σχεδόν απόλυτη κυριαρχία στις πτήσεις εσωτερικού της Ελλάδας και πολύ υψηλό μερίδιο στις διεθνείς πτήσεις. Επιπλέον, έχει σε ισχύ συμφωνία με την Airbus (που τελεί υπό επαναδιαπραγμάτευση με αβέβαιη έκβαση των συζητήσεων) για σημαντική επέκταση και εκσυγχρονισμό του στόλου της.

Από την άποψη του δικαίου για τον ανταγωνισμό, σημειώνουν οι νομικοί, θα ήταν αδιανόητο να επιτρέψει η Κομισιόν (τη στιγμή, μάλιστα, που κινείται… απειλητικά η Ryanair) να προσφέρει το Δημόσιο κεφάλαια άνευ όρων στην Aegean για να διατηρήσει την απόλυτη κυριαρχία της στους αιθέρες και να χρηματοδοτήσει την επέκταση του στόλου της. Με διορθωτικά μέτρα, η Κομισιόν θα υποχρέωνε την Aegean να ανοίξει χώρο σε ανταγωνιστές, όπως ήδη συμβαίνει με τη Lufthansa, που καλείται από την Επιτροπή να παραχωρήσει στον ανταγωνισμό πολύτιμα slots στα δύο μεγαλύτερα γερμανικά αεροδρόμια. Ουσιαστικά, μέσα από αυτή τη διαδικασία θα άνοιγε ο δρόμος για το «κούρεμα» των μεριδίων αγοράς της Aegean, με παράλληλη σοβαρή επίπτωση στην τιμολογιακή πολιτική της, λόγω του ενισχυμένου ανταγωνισμού.

Θα συρρικνωθεί η Aegean;

Παρότι η Aegean παίρνει μια σημαντική «ανάσα» και αποφεύγει επικίνδυνα μπλεξίματα με την Κομισιόν, δεν έχει απαντηθεί ακόμη ένα σοβαρό ερώτημα για το μέλλον της εταιρείας. Θα είναι αρκετά αυτά τα μέτρα στήριξης για να αποτρέψουν τη συρρίκνωσή της, στο νέο περιβάλλον που έχει δημιουργήσει η πανδημία του κορονοϊού;

Ο πρόεδρος της Aegean, Ευτύχης Βασιλάκης, είχε ξεκαθαρίσει, μιλώντας πρόσφατα σε αναλυτές, ότι δύο είναι τα σενάρια για την πορεία της εταιρείας από το 2021 και μετά: ή θα λάβει επαρκή στήριξη από το κράτος για να διατηρήσει ακέραιη τη δυναμικότητά της, ή θα αντιμετωπίσει αυτή την κρίση με τους δικούς της πόρους και θα υποχρεωθεί από το 2021 να περιορίσει το μεταφορικό της έργο στο 75%, με έτος βάσης το 2019.

Πηγές της εταιρείας δηλώνουν στο Business Daily ότι είναι πολύ νωρίς για να γίνουν οι υπολογισμοί για τη μελλοντική δυναμικότητα της εταιρείας. Αναλυτές σημειώνουν ότι η στήριξη μέσω εγγυημένων δανείων είναι μια σημαντική «ένεση» στην Aegean, αλλά δεν είναι καθόλου βέβαιο ότι επαρκεί για να διατηρήσει η εταιρεία και το 2021 το σύνολο των δρομολογίων της, έστω και με επιμέρους μειώσεις της συχνότητας. Επιπλέον, πολλά θα κριθούν για το μέλλον από τις διαπραγματεύσεις με την Airbus για τα νέα αεροσκάφη: χωρίς μια σχετικά ευνοϊκή συμφωνία για τη χρονική μετάθεση των παραδόσεων και τη μείωση των καταβολών, η Aegean θα βρεθεί σε έντονη πίεση, ιδιαίτερα αν οι επιπτώσεις της πανδημίας στις αερομεταφορές αποδειχθεί ότι θα έχουν μακρά διάρκεια.