Ορισμένες ξένες εταιρείες που προσπαθούν να εγκαταλείψουν τη Ρωσία αντιμετωπίζουν εξαιρετικά αυξημένα κόστη για αυτή τη διαδικασία, καθώς η Μόσχα απαιτεί μεγαλύτερες εκπτώσεις στις τιμές των περιουσιακών στοιχείων που θέλουν να πουλήσουν.
Η Ρωσία έχει αυστηροποιήσει σταθερά τις απαιτήσεις εξόδου από τότε που οι δυτικές εταιρείες άρχισαν να αποχωρούν αμέσως μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, αναφέρει το Reuters. Τα στελέχη λένε ότι η τήρηση των κανόνων γίνεται όλο και πιο δύσκολη. Οι ξένες εταιρείες έχουν ήδη πληγεί από απώλειες άνω των 80 δισεκατομμυρίων δολαρίων από τις ρωσικές δραστηριότητές τους λόγω διαγραφών και διαφυγόντων εσόδων, βάσει ανάλυσης του Reuters των αρχείων και των δηλώσεων των εταιρειών.
Η ολλανδική ζυθοποιία Heineken δήλωσε πρόσφατα ότι ολοκλήρωσε την έξοδό της από τη Ρωσία, πουλώντας τις δραστηριότητές της στον ρωσικό όμιλο Arnest Group έναντι του συμβολικού ποσού του ενός ευρώ. Η Μόσχα έχει επίσης σταδιακά επιβάλει πρόσθετα εμπόδια εξόδου. Η απειλή της εθνικοποίησης ελλοχεύει επίσης, ιδίως μετά την κατάσχεση τον Ιούλιο των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων της δανέζικης ζυθοποιίας Carlsberg και της γαλλικής εταιρείας παραγωγής γιαουρτιού Danone.
Στις εταιρείες που βρίσκονται ακόμη σε διαδικασία διαπραγμάτευσης για την έξοδο περιλαμβάνονται ο τηλεπικοινωνιακός όμιλος Veon, ο τεχνολογικός όμιλος Yandex που είναι εισηγμένος στον Nasdaq και η ιταλική τράπεζα Intesa. Η Μόσχα απαιτεί ήδη έκπτωση 50% σε όλες τις συμφωνίες, αφού οι σύμβουλοι που έχει επιλέξει η ρωσική κυβέρνηση έχουν αποτιμήσει τις επιχειρήσεις, αλλά και συνεισφορά στον ρωσικό προϋπολογισμό τουλάχιστον 10% του τιμήματος.
Άτομα που γνωρίζουν τη διαδικασία εξόδου ξένων εταιρειών δήλωσαν ότι ορισμένες συμφωνίες αντιμετωπίζουν απαιτήσεις για πρόσθετες εκπτώσεις πριν η κυβέρνηση δώσει το πράσινο φως. Το ρωσικό υπουργείο Οικονομικών δήλωσε ότι δεν επιβάλλει τη μείωση των τελικών τιμών πώλησης, αλλά μπορεί να προσαρμόσει τις αποτιμήσεις κατά τη διάρκεια της διαδικασίας πώλησης.
«Η τιμή μπορεί να αλλάξει μόνο σε περίπτωση που η επιτροπή επισημαίνει τη λανθασμένη αποτίμηση της αγοραίας αξίας μιας ξένης επιχείρησης», ανέφερε το ρωσικό υπουργείο, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του Reuters. Σημειώνεται ότι το ρωσικό υπουργείο Οικονομίας και η κεντρική τράπεζα αξιολογούν επίσης τις επιχειρήσεις και μπορούν επίσης να προβούν σε «διόρθωση» τιμών.
Μια κυβερνητική επιτροπή που παρακολουθεί τις ξένες επενδύσεις πρέπει να εγκρίνει συμφωνίες που αφορούν εταιρείες από τις λεγόμενες «μη φιλικές» χώρες - εκείνες που έχουν επιβάλει κυρώσεις κατά της Ρωσίας λόγω των ενεργειών της στην Ουκρανία. Οι τράπεζες και οι εταιρείες ενέργειας χρειάζονται επίσης την προσωπική έγκριση του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν για να πουλήσουν. Μια πηγή της χρηματοπιστωτικής αγοράς που συνεργάζεται με εταιρείες που επιδιώκουν να εγκαταλείψουν τη Ρωσία δήλωσε ότι η επιτροπή στέλνει πίσω ορισμένες συμφωνίες, λέγοντας ότι η αποτίμηση θα πρέπει να είναι 20-30% χαμηλότερη.
Οι δυσμενείς όροι
Οι ξένες εταιρείες ολοκλήρωσαν περίπου 200 πωλήσεις ρωσικών περιουσιακών στοιχείων μεταξύ Μαρτίου 2022 και Μαρτίου 2023, όπως ανέφερε η ρωσική κεντρική τράπεζα, με περίπου το 20% να έχουν αξία άνω των 100 εκατομμυρίων δολαρίων. Στην εξαμηνιαία επισκόπηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας, η κεντρική τράπεζα δήλωσε ότι οι ξένες εταιρείες που δέχονται πιέσεις να εγκαταλείψουν τη Ρωσία το έκαναν με «δυσμενείς» όρους.
Το ρωσικό υπουργείο Οικονομικών δήλωσε ότι η κυβερνητική επιτροπή εγκρίνει περίπου το 90% των συμφωνιών και συνεδριάζει τουλάχιστον δύο φορές την εβδομάδα κατά μέσο όρο για να εξετάσει τις τελευταίες προτάσεις. Μετά την αποτίμηση, το υπουργείο Οικονομικών διαβιβάζει τη συμφωνία στην επιτροπή, στην οποία συμμετέχουν εκπρόσωποι της κεντρικής τράπεζας και πολλών υπουργείων. Όμως η απόφαση λαμβάνεται τελικά από τους πωλητές. Ούτε ο αγοραστής ούτε ο πωλητής είναι παρόντες για να ακούσουν τις διαβουλεύσεις της επιτροπής, υποστήριξε το ρωσικό υπουργείο Οικονομικών.